Bildiğiniz gibi 2024 yılı, Hollanda ile yapılan Türk iş göçü anlaşmasının 60’ıncı yılı. Sadece Hollanda ile değil, Belçika ve Avusturya ile de yapılan Türk iş göçü anlaşmasının 60’ıncı yılı.
Bu yılın başından itibaren, Hollanda, Belçika ve Avusturya’da göçün 60’ıncı yıl dönümünde onlarca etkinlik yapılıyor. 60 yıllık tecrübe, bilgi ve hatıra farklı şekillerde dillendiriliyor, canlandırılıyor. Kurumsal yapılan etkinliklerin yanı sıra, bireysel girişimlerle ve başarılarla yapılan sıra dışı, alkışlanacak ve tebrik edilecek bir çok etkinliğin yapıldığını da görmekteyiz.
İşte, takdire şayan etkinliklerden birisi de Karaman’da, Hollandalı bir Türk tarafından gerçekleştiriliyor. Gerçi, Karaman geçen yüz yılda yaşanan Türk iş gücü göçünde farklı bir yere sahip. Karaman’da 19 eylül 1964 yılında meydana gelen çarşı yangını sonrası başlayan göç, başlı başına üzerinde durulması gereken, konuşulması gereken bir konu.
Ancak, biz burada, uzun yıllar Hollanda kültür, eğitim, sanat, yayıncılık, turizm ve sivil toplum alanında derin bir tecrübe ve bilgi birikimine sahip Karamanlı bir Türk’ü ele alacağız.
Konya Selçuk Eğitim Enstitüsü’nden mezun olan ve 17 nisan 1981 tarihinde aile birleşimi çerçevesinde Hollanda’ya göç eden Ali Yağcı, Den Haag merkezli olmak üzere tam kırk yıl çeşitli kuruluşlarda ve alanlarda görev yaptı.
Hollanda Türk İslam Kültür Dernekleri Federasyonu kurucuları arasında yer alan Ali Yağcı, 1980’li yılların sonlarına doğru, o zaman Hollanda’da yaşayan, şimdi ise EkoTÜRK Televizyonu Genel Yayın Yönetmeni Cengiz Özdemir ile birlikte, Hollandaca-Türkçe yayınlanan HABER gazetesini bir süre yönettiler.
Den Haag Türk İslam Vakfı yöneticiliği, Hollanda Türk Müzesi yönetim kurulu üyeliği başta olmak üzere, Hollanda Türklerine yönelik faaliyet gösteren bir çok kuruluşta görev alan Ali Yağcı, Hollanda’dan Endülüs, Kudüs ve Bosna’ya kültür gezileri düzenledi ve katılımcılara rehberlik yaptı.
Uzun yıllar, geçici yerlerde faaliyet gösteren ve bir türlü sabit bir binaya kavuşamayan Hollanda Türk Müzesi için materyal ve çeşitli koleksiyonlar biriktiren Ali Yağcı, tam bir sanat kültürü kitapları, hat sanatı ve eski yazı sevdalısıydı. Kısa bir dönem turizmcilik tecrübesi de olan Ali Yağcı, Hollanda’da başladığı müzecilik tutkunluğunu, Karaman’da da sürdürdü.
Hollanda’ya program için gelen rahmetli Haluk Nurbaki, Emin Işık, Ayvaz Gökdemir, Galip Erdem, Çinuçen Tanrıkorur, Ahmet Haluk Dursun başta olmak üzere, Mim Kemal Öke, Yavuz Bülent Bakiler, İskender Pala, Hikmet Barutcugil, hattat Hüseyin Öksüz, neyzen Sencer Derya ve bir çok yazar ve sanatçıyı ağırlayan Ali Yağcı, Hollanda’da on yıllardır bir Türk müzesi açmanın hayaliyle yaşadı.
Hollanda’da Ali Yağcı’nın yüzüne bir türlü gülmeyen felek, bu sefer Karaman’da güldü. Tamamen kendi imkânlarıyla biriktirdiği ve Hollanda’dan getirdiği eşyalarını sergileyebilecek bir sanat merkezine kavuştu Ali Yağcı.
Karaman İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün hayata geçirdiği Gazi Kültür Sanat Merkezi’nin bir bölümünü Hollanda ilköğretim sınıfı müzesi haline getiren Ali Yağcı, Karaman’da Hollandalı mutlu bir Türk olarak, gece gündüz ziyaretçilere müzeyi büyük bir şevk ve aşk ile anlatıyor.
Müzenin merdivenlerinin duvarlarında renkli olarak “Hoca Ahmed Yesevi”, “Kaşgarlı Mahmut”, “Yusuf Has Hacip”, “Yunus Emre” ve “Ahi Evran”ın resmedilmiş portreleri ve kısa hayat hikayeleri yer alıyor. Aynı duvarda oluşturulan “ATATÜRK KÖŞESİ” ise, onlarca fotoğrafla Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü anlatıyor. Bu duvarın bir bölümünü de “Akşemseddin”, “Matrakçı Nasuh”, “Ali Kuşçu”, “Piri Reis”, “Uluğ Bey” ve “Mimar Sinan” renkli portreleri süslüyor.
Müzeyi, Konyalı hattat Hüseyin Öksüz’ün eserlerinin de yer aldığı, Türklerin en az bin yıllık uyguladıkları “SİBYAN MEKTEBLERİ”nin tasvir edildiği sınıfı gezerek başlıyorsunuz.
Sınıfta, ayakkabıları çıkmış ve düzenli şekilde dizilmiş, erkek ve kız çocuklarının birlikte grup halinde oturup, başlarında da rehber bir öğretmen yer alıyor. Sınıfın duvarında, yer isimlerinin Osmanlıca yazıldığı büyük bir Türkiye haritası da asılı. Yine Osmanlıca olarak, bir öğrencinin fotoğrafının da yer aldığı ilk karne ve diploma örnekleri de müzede sergilenmekte.
Cumhuriyet dönemi ilk okul sınıflarının, kara tahta, tahta sıraları, önlüklü öğrencilerin maketlerinin yer aldığı diğer sınıflar, ilk öğretim hakkında ziyaretçilere geçmiş yılları hatırlatıyor.
Müzenin en dikkat çeken ve ziyaretçiler tarafından en ilginç bulunan sınıfı ise, bir Hollanda ilkokulu sınıfının tamamen orijinal materyallerle canlandırılması. Tüm sergi malzemelerinin Hollanda’dan getirildiği bu küçük sınıfta, kendinizi Hollanda’nın antik bir müzesinde hissetmektesiniz. İlk okula yeni başlayan Hollandalı çocukların dil öğreniminde kullanılan metottan başlayıp, ölçme aletleri, ders kitapları, çocukların sınıfta oturma düzeni, arka fonda lale bahçeleri, öğretmen ve öğrencilerin yüz yıl önce okulda giydikleri elbiseler ve daha nice obje, Hollanda’yı anlatıyor.
Karaman’daki “GAZİ KÜLTÜR SANAT MERKEZİ” her gün, bine yakın kişinin ziyaretiyle dolup taşıyor. Müzenin bahçesinde yer alan kahve ve çay ocağı ise, öğrencilerin, öğretmenlerin ve kültür insanlarının buluştuğu bir yer halini almış. Müze, Karaman dışından da gruplar tarafından ziyaret ediliyor.
Karaman’daki mutlu Türk Ali Yağcı, en son, Yazarlar Birliği Konya Şubesinden yola çıkan ‘Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Kültür Kervanı’ gönüllülerini müzede ağırladı.
Karaman’da mutlu bir Hollandalı Türk Ali Yağcı, özellikle yaz tatilini Türkiye’de geçiren Avrupalı Türkleri ve çocuklarını, Türkiye’deki akrabalarıyla birlikte “Gazi Kültür Sanat Merkezi”nde dört gözle bekliyor.
Karaman’da mutlu bir Türk örneğinde de görüleceği üzere, Avrupalı Türkler, göçün 60’ıncı yılı çerçevesinde yaptıkları etkinliklerle çifte aidiyetin gereğini yapıyorlar. Hem kurumsal başarılarıyla hem bireysel girişimleriyle, bir taraftan içinde yaşadıkları ülke ve toplumların kültürel değerlerini tanıtırken, diğer taraftan da Türkiye’yi düşünmeye devam ediyorlar.
Avrupalı Türklerin bu sosyolojisi, araştırılmaya değmez mi?
Veyis Güngör
19 Temmuz 2024
