"Her İşin Başı Sağlık" diye bir atasözümüz vardır. Doğrudur da… Elbette sağlığın önüne geçebilecek bir iş yoktur. Bununla beraber insanın sağlığını feda edebileceği bir meblağ da yoktur. Ancak insanoğlunun para kazanmak ve servet elde etmek uğruna zamanını ve ömrünü verdiğine hatta sağlığından olduğuna şahit oluruz zaman zaman. Hele ki günümüzde para kazanmanın ne kadar zor olduğunu hangi mesleğe sahip olursa olsun çalışıp da bilmeyen yoktur. Hal böyleyken bunca emek verip elde ettiğimiz gelirlerimizin en ideal şekilde yönetilmesi, kullanılması ve değerlendirilmesi gerektiği su götürmez bir gerçektir.
Finansal okuryazarlık da tam da bu gerçeğin fark edilmesi ile ortaya çıkmış olan bir kavramdır. Son zamanlarda birçok iktisatçı ve finansçının farklı yönleri ile kaleme aldığı ve sık sık gündeme gelen bir konudur "finansal okuryazarlık"…
Evvela bu terim ile yeni karşılaşan okuyucularımız için finansal okuryazarlığın "Bireylerin gelirlerini, birikim ve yatırımlarını akıllıca değerlendirip, bütçelerini doğru yönetebilme yetkinliğine sahip olabilmesi" anlamına geldiğini söylemiş olalım.
Burada dikkat edilmesi gereken husus sadece temel finansal yönetim hakkında bilgi sahibi olunmasından öte ideal yönetim yetkinliğine de sahip olunması gerektiğidir. Bu hususu finansal okuryazarlığın yatırım boyutu ile ilgili ve gündelik hayatta çevremizde sıkça görebileceğimiz bir örnek ile açıklayalım:
Altın fiyatlarının seyri ile ilgili olarak doğru tahminler yapabilen bir birey düşünelim. Bu kişinin altın fiyatları hakkında doğru tahminlerde bulunabilmesi genel olarak etkin finansal yönetim yapıyor olduğu anlamına gelmekte midir? Yoksa doğru finansal yönetimin başka şartları da var mıdır? Mesela tasarruf yönü ne kadar önemlidir? Eğer bu kişi ihtiyaçlarının tespitinde ve harcamalarında doğru adımlar atamıyor yani israf ediyorsa ve sonuç olarak "tasarruf" edemiyorsa sahip olduğu finansal bilginin kendisine bir faydası olmayacaktır. Çünkü bu kişi yatırım yapabileceği bir birikime sahip olmayacaktır veya yapabileceğinden daha az yatırım yapıp çok daha düşük kazançlar elde edecektir. Sonuç itibari ile bu birey finansal okuryazarlıktan uzak bir noktada olacaktır.
Ayrıca belirtmek gerekir ki rakamların değerinin ve büyüklüğünün konunun önemine bir etkisi yoktur. Nitekim finansal okuryazarlık hangi gelir seviyesine, hangi meslek grubuna ve hangi demografik özelliklere sahip olursa olsun her insanın sahip olması gereken bir yetkinliktir. Finansal okuryazarlık bilgisinin servet ve kişi ile ilgili olmaksızın herkes için elzem olduğunu şöyle açıklayalım:
Belki de hepimizin hemen her sabah tükettiği ve vazgeçilmezlerimizden olan “zeytin” sizce ne kadar finansal bir ürün olabilir?
Çin’de çok fazla şubesi olan bir restoran zincirinde yapılan tasarruf planlaması sonucu salataya koyulan zeytin adedi birkaç tane azaltıldığında toplamda bu işletmenin bir şubesinin getirdiği kazanç kadar tasarruf elde edilmiştir. Aynı durum hayatımızdaki hemen her şey için geçerlidir. Damlaya damlaya göl olur atasözümüzün bize anlatmaya çalıştığı husus da tam olarak budur. Tek başına küçük değerde olan finansal adımlarımız uzun sürede bir araya geldiğinde devasa boyutlara ulaşmaktadır. Kısa bir süre oturup düşündüğümüzde hayatımızda önem vermediğimiz birkaç hususu tespit etmemiz zor olmayacaktır. Akla ilk gelen: Sigara kullanmaktan vaz geçmek, su israfından kaçınmak, elektrik kullanımında daha dikkatli olup en azından gereksiz ışık yakmamak gibi konular düşünüldüğünde bile toplamda çok büyük kazançlar sağlanabilir.
Yazının başında da bahsedildiği gibi finansal okuryazarlığın kaleme alınabilecek çok farklı yönleri mevcut. Finansal okuryazarlığın tasarrufla, planlamayla, yatırımla, tüketimle ve daha birçok sosyal ve ekonomik eylemler ile doğrudan ilişkisi vardır. Ancak bunlardan önce bilmemiz gereken husus finansal okuryazarlık bilgisinin bireyleri tüm bu konularda marifetli ve güçlü kıldığıdır.
Ben zaman zaman bunlara değineceğim ama şimdilik sizin zihninize bu konuda bir sayfa açıp şöyle bir mesajla yazıyı terk eyleyeyim;
Eğer siz de konuya ilginizi artırıp finansal bilgi ve bilinç seviyenizi yükseltebilirseniz belki de bambaşka bir finansal hayata sahip olabilirsiniz…
İletişim, görüş, öneri ve sorular için: Twitter @muratozturk3455
