Kabul edilebilir ki her işin kendine özgü gereklilikleri, şartları ve bunlarla beraber doğal bir süreç olarak belirli (veya belirsiz de olsa) bir oranda olabilitesi vardır.

***

Nasıl yani? Dediğinizi duyar gibiyim. Şöyle efendim…

Örneğin bir inşaat firması 3 katlı bir villayı 20 işçi ile 100 günde her gün 10 saat çalışma sonucu imar edebiliyor olsun.

***

Peki, bu firma sizce aynı villayı 72.000.000 işçi ile 1 saniyede yapabilir mi?

***

Cevabınızı; “Yapma Murat Hocam hayır tabii ki” şeklinde duyuyor gibiyim.

***

Ama çok güvendiğimiz ve övdüğümüz matematiğe danışacak olursak evet yapabilir…

(20 işçi X 100 gün X 10 saat X 60 dakika X 60 saniye = 72.000.000)

(Matematiksel olarak bakarsak evet yapabilirmiş…)

Ama işin aslı böyle midir?

Değildir Tabii ki…

***

Öyleyse kâğıt üstünde yaptığımız bazı hesap ve planlamaların iş pratiğe geldiği zaman uygulanabilir olmama durumu söz konusu olabilecektir. Yani yetiştirebiliriz dediğimiz siparişler, dikkatli olursam yeter dediğimiz bütçeler, çok fazla matematikleştirilmiş ve formülleştirilmiş planlar ve daha birçok şey iş dünyası için beklenen neticeler ile sonuçlanmayabilir…

Ve eğer biz bu farklı neticeleri öngörmemiş veya A planlarımızın yanında B ve C planlarımızı hazırlamamışsak o zaman ciddi anlamda olumsuz durumlarla karşı karşıya kalabiliriz.

Farklı bir eser çalışması için mülakat yaptığım batık bir girişimcinin hikayesi bu basamak için önemli bir uyarıcı örnek niteliğindedir. Nitekim kendisi yurtdışından aldığı yüklü miktarda siparişi yetiştirebilmek için krediler ile ek makineler ve teçhizat almış ve iş sürecinin ortasında küresel piyasa koşulları ve firma içi ödeme dengelerinde olumsuz gelişmeler yaşanınca gerekli ödemeleri yapamayıp haciz gibi bir sonuçla karşı karşıya kalmıştır. Mülakatın sonuna geldiğimizde söz konusu girişimci hikayesini; “Sadece 6 ay daha devam ettirebilseydim zirvede olacaktım ama şimdi, 2 yıl sonra bile hala borçlarla cebelleşiyorum.” sözleri ile tamamlamıştı.

***

Evet… her birimiz çok iyi duyduk ve kabul ettik ki “İş hayatının bir aktörü olduğumuz andan itibaren attığımız her adım hayati derecede kritik sonuçlar doğuracak potansiyele sahiptir.”

Doğru… Çok doğru… Ama biraz eksik…

Önemini anladığımız o adımları detaylı hesaplamalar ve planlamalar neticesinde atacak iken doğabilecek tüm senaryolara karşı gereken planları da yaptık mı? Yapıyor muyuz? Yapacak mıyız?

***

Bu soruların da cevabı sizde efendim…