Hata neydi? Hata emekti, hata harekete geçmekti, hata öğretmendi. Hatta John Maxwell’in dediği gibi “En iyi öğretmenin, en son hatandır.” En son ne zaman hata yaptık ve kendimizi nasıl hissettik? İnsan olmanın bir parçasıdır hata yapmak; bizim hatayı tanımlama şeklimiz ve hataya yüklediğimiz anlam daha iyi sonuçlar elde etmek için hatayı kaldıraç olarak kullanmamızı sağlar ya da sağlamaz.
Stanford Üniversitesi'nde Matematik Eğitimi Profesörü olan Jo Boaler, hataların aslında öğrenme ve büyüme için çok önemli fırsatlar olduğunu gösteren araştırmalar yapmış. Araştırma sonuçlarına göre, bir şeyin neden yanlış olduğunu veya işe yaramadığını düşündüğümüzde, beynin gerçekten büyümesine neden olan yeni sinaptik bağlantılar ateşleniyor. Araştırmalar hataları başarısızlık olarak görmek yerine onlara yüksek değer vermemiz gerektiğini savunuyor.
Hata yapmak bir çaba içerisinde olduğumuzu gösterir. Hiçbir şey değil, en azından bir şey yapmışızdır. Hatalar, yeni bir şeyler denediğimizin, öğrendiğimizin, kendimizi zorladığımızın ve değişim için çaba gösterdiğimizin kanıtıdır. Okuduğum kitapta şöyle diyordu, hatalarımdan o kadar öğrendim ki biraz daha hata yapmayı planlıyorum. Hataların iyi tarafları vardır. İşte hataların 7 iyi tarafı:
- Kendimizi tanımamıza fırsat sağlar. Ünlü sözü hatırlayalım: “Açılmamış kanatların büyüklüğünü bilemezsiniz.”
- Hedeflerimize yaklaştırır. Hatalar harekete geçtiğimizi, denediğimizi, uğraştığımızı kanıtlar. Tüm bu eylemeler sonunda hedeflerimize giden yolda minik adımlarımızdır.
- Gülmemizi sağlayabilir. En çok güldüğümüz filmleri bir düşünelim ya da Shakespeare’in “A Comedy of Errors” eserini düşünelim; hepsi hatalar silsilesinden oluşmakta. O kadar uzağa gidelim kendimize çok güldüğümüz anı hatırlayalım; yaptığımız hatalarla karşılaşabiliriz.
- Hatalar bir şekilde bize öğretir. Edison’un ünlü sözünü hatırlayalım: “Başarısız olmadım. İşe yaramayacak 10.000 yöntem buldum.”
- Beklenmedik iyi sonuçlar ortaya çıkabilir. Kalp pili, post-it ve penisilinin bulunuşunda hatalar vardı.
- Yaratıcılığımız tetiklenir. Hataları bertaraf etmek için kutunun dışına çıkarız. Yeniden denemek için farklı alternatifler üretiriz. Einstein’ın dediği gibi: "Hata yapmaktan kaçınmanın tek kesin yolu, yeni fikirlere sahip olmamaktır."
- Alçakgönüllü olmanın önemini öğretir. İnsanız ve hata yaparız, herkes gibi. Hatalarımız insan olduğumuzu ve hataların kaçınılmaz olduğunu bize gösterir.
Hata yaptıktan sonra kendine karşı şefkatli olmak, hatalardan öğrenme yolculuğunun bir parçasıdır. Kendimizin en iyi versiyonu olmak için hatada kendimizi, eylemlerimizi objektif değerlendirmeli, benlik saygımız için kendimize şefkat göstermeliyiz.
Hata yapmanın kendimizi ve gücümüzü bulmamız için bize alan sağladığını hepimiz biliyoruz. O yüzden Mevlana’nın dediği gibi “Güzel günler sana gelmez; sen onlara yürüyeceksin.” Hatalar yaparak ve onlardan öğrenerek güzel günlere yürüyelim.
#hatalardanöğrenmek #başarı #farkındalık #kişisel gelişim
M.Efsun Yüksel
Yaşam ve Yönetici Koçu
