Bu asır üç kahverenginin krallığı dönemidir: Kahve, kola ve çikolata. Azteklerin efsane tadı olan çikolata mutluluk hormonu salgılamasıyla da ünlüdür.
Bu saltanatı bayramlarda, buluşmalarda daha çok hissediyoruz. Aztek mitolojisine göre cennetteki bir ağacın yeryüzüne uzanan dallarıdır kakao ağacı.
Malum Ramazan Bayramı'nın halk arasında diğer adı Şeker Bayramı'dır. Bir ay oruçlu olan ağızlara şeker layıktır. Şeker ve tatlı kültürü o kadar güçlüdür ki el öpen çocuklara şeker, bayrama gelenlere baklava ikram etmek en önemli adetlerden olmuştur.
Son yıllarda şeker ve baklavanın yerini çikolata almaktadır. Hiç bayramda tükettiğimiz çikolata miktarını düşündünüz mü? Türkiye artık dünyanın en önemli çikolata üreticilerinden biridir. Sadece iç pazarda tüketmesiyle değil ihracatıyla da dünyanın etkili çikolata oyuncularından biridir.
Şeker her ne kadar tüketimi azalsa da, hâlâ evlerimizin yüzde 55'ine şeker girmektedir. Bayramda en çok çikolata Marmara Bölgesi'nde, en çok şeker Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tüketiliyor.
İsterseniz alışkanlıklara biraz daha yakından bakalım:
Türkiye genelinde hediyelik çikolata tüketimine baktığımızda Marmara Bölgesi yüzde 30 ile ilk sırada yer alıyor. Tüketimden İç Anadolu Bölgesi yüzde 22, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi yüzde 15, Akdeniz yüzde 13, Ege Bölgesi yüzde 13 ve Karadeniz yüzde 7 pay alıyor.
Ülker Çikolata Pazarlama Direktörü Zekeriya Cengiz Acar'ın verdiği bilgiye göre; paketli ve dökme çikolata tüketimi Marmara Bölgesi'nde birbirine çok yakınken (Dökme yüzde 51; paketli yüzde 49); Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde tüketicilerimiz ağırlıklı olarak kiloluk satın almayı tercih ediyor (Dökme yüzde 84; paketli yüzde 16).
Bir de resmin bütününe bakalım. ŞEMAD'ın verilerine göre; çikolata ve çikolatalı ürünler üretim ve tüketimi dünyada yüzde 2'ler seviyelerinde büyürken Türkiye'de bu rakamlar yüzde 10'lar seviyelerindedir. 2010 yılı üretimi 326 bin ton ve tüketim de 203 bin ton oldu.
Dünyada ise yılda 6 milyon ton çikolata üretilmekte ve tüketilmektedir. Tüketim ve üretimin yüzde 40'ı Avrupa'nın elindedir. ABD'nin payı ise yüzde 30'dur. Türkiye'nin bu pastadan alması gereken daha çok büyük dilim var.
Türkiye'nin çikolatalı mamul ihracatı 2011 yılında yüzde 19 oranında artarak 141,4 bin ton ve 433,9 milyon dolar olmuştur. Türkiye'nin ülkeler itibariyle çikolatalı mamuller ihracatı incelendiğinde, geçen yıl da ilk sırada yer alan Irak'a olan ihracatın yaklaşık yüzde 17 oranında artarak 2011 yılında 89 milyon dolar olarak gerçekleştiği görülmektedir.
İhracatın yüzde 9,3 oranında arttığı Cezayir ise 41,8 milyon dolarla 2011 yılında en fazla çikolatalı mamul ihraç edilen ikinci ülke olmuştur. Bu ülkeleri 18,1 milyon dolarla Libya, 17,9 milyon dolarla BAE ve 16,4 milyon dolarla Suudi Arabistan izlemiştir.
Çikolatanın beşiği kabul edilen Almanya, Belçika ve Avusturya gibi ülkelere de çikolata ihracatı yapılmakta olup bu ülkelere yapılan ihracat yüzde 1'ler seviyesindedir
Çikolata deyince akla Ülker geliyor ve pazarda yüzde 51'lik bir paya sahip. Eti, Şölen, Saray iç pazarda etkin çikolata mamullerindendir.
Ayrıca uluslararası markalardan olup Türkiye'de üretim yapanları da unutmayalım. İsviçreli Nestle, Amerikan Kraft Foods (Cadbury'i alarak Kent'i de almış oldu). Yine İtalyan Ferrero (Nutella'nın da sahibi) Manisa'da fabrika kuruyor.
Ayrıca Unilever Konya'ya yeni bir dondurma fabrikası kuruyor. Bu tesisin içinde bir de Magnum Çikolata birimi de olacağı tahmin ediliyor.
Türkiye'nin büyük üreticilerinden olup da ağırlıklı olarak ihracat yapan Elvan Çikolata da Eskişehir'deki Cicisan'ı satın aldı. Elvan'ın önümüzdeki dönemde yeni hedeflerinden biri iç pazarda da etkin olmak.
Hediyelik çikolata deyince Pelit'i unutmamamız gerekiyor. Pastaneleriyle ünlü Pelit, yeni fabrika kurdu. Türkiye'nin en büyük tesisini kurdu diyebileceğimiz Pelit, yeni üretim bantlarıyla sadece Türkiye'de değil yurtdışında da iddialı yeni marka çıkarmak üzere.
Son yılların hızlı yükselen gruplarından biri de Şölen. Gaziantep'te dört, İstanbul'da 1 fabrikaya sahip Şölen, 100 milyon dolar yatırımla İstanbul'daki fabrikasını genişletme kararı aldı. Dünyaca ünlü tasarımcı Karim Rashid'in imzasıyla Milango diye yeni markanın da lansmanını yaptı.
Uluslararası piyasalar deyince Godiva'yı unutmamak gerekiyor. Ülker Grubu'nun bir yatırımı olan Godiva artık dünyada sadece çikolata değil cafe konseptiyle de yayılmaya devam ediyor.
Çikolatalarıyla da ünlü Kahve Dünyası, Londra'da mağaza açtı. Yenileri onu takip edecektir.
Bayramda bir kahve içip yanında çikolata ile ağızınızı tatlandırırken, Türkiye'nin de bu sektörde uluslararası bir oyuncu olduğunu unutmayın!
Ağzınızın tadı bozulmasın, iyi bayramlar!
(Yeni Şafak gazetesinden alınmıştır)
