Dünya Ekonomik Forumu, İsviçre'nin Davos kasabasında, "Parçalanmış Bir Dünyada İşbirliği" temasıyla toplandı. 2023 Davos Zirvesi bu yıl, 30 ülkeden 50'si devlet ya da hükümet başkanı olmak üzere, 2.700’ü aşan katılımcıyı ağırlıyor. 16 – 20 Ocak tarihleri arasında gerçekleşen Zirve’ye hükümet ve devlet liderleri yanı sıra, iş dünyası ve sivil toplum kuruluşlarından yöneticiler de katılıyor.

53'üncüsü düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun ikinci gününde, Ukrayna First Lady'si Olena Zelenska, küresel seçkinlere bir konuşma yaptı. Bayan Zelenska’nın konuşmasında, Avrupa medyasında da geniş yer alan şu sözleri öne çıktı: “Güçlü ve etkili bir topluluksunuz. Ancak, herkes bu gücü kullanamıyor, ya da  bu güç, ayırımcılığı yayarak kullanılıyor”. “Ukrayna'nın hiçbir yerinin, gerçekten güvende olmadığını aktarmaya çalışıyorum”.  

Bu konuşmadan da anlaşılacağı üzere, Rusya-Ukrayna savaşı ve sebep olduğu gelişmeler,  Zirve’nin en önemli gündem maddesini teşkil ediyor. Zirve gündeminde, küresel ısınma ve iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik, ABD ile Çin arasındaki teknoloji alanındaki husumet, bir dizi jeopolitik sorun ile milyonerlerin sayısının giderek artması, yükselen finansal eşitsizlik, enerji, Covid-19 salgını ve sağlık gibi çeşitli uluslararası konular da yer aldı.

Bilindiği gibi, ‘Davos Zirvesi’ 1970'li yıllarda, Avrupalı girişimcileri, Amerikan yönetim teknikleri konusunda eğitmek için tasarlanmıştı. Davos oluşumuna, kısa süre sonra, girişimcilerin yanı sıra, siyasetçiler de katıldılar. Zirve’nin siyasi bir yetkisinin olmadığı sık sık belirtiliyor. Bunun için, 'Davos Zirvesi'nde genellikle 'anlaşmalar' yapılmaz. ‘Kararlar' veya 'anlaşmalar' imzalanmaz. Zirve’de, temsil edilen ülke, şirket, kurum ve kuruluş için bireysel ağ çalışması yapılır.  

"Dünyanın karşı karşıya olduğu krizleri, birlikte ele alma ve koordineli eylem planı geliştirme" çağrısı yapılan Dünya Ekonomik Forumu’na, karşı olanlar da var. Örneğin, Florida Eyaletinin Cumhuriyetçi valisi Ron DeSantis’na göre, Davos’un hiçbir anlamı yok. Çünkü, Zirve’ye katılan küresel seçkinlerin, ‘Batı değerlerini baltalamak’ gibi bir misyonları var. Hatta, Florida Valisinin gözünde, bu seçkinler, Çin Komünist Partisi’nin yolundalar. Vali’nin bu yaklaşımına rağmen, Zirve’de ABD İklim Özel Temsilcisi John Kerry, ABD Ulusal İstihbarat Direktörü (DNI) Avril Haines, ABD Çalışma Bakanı Marty Walsh, ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, Kanada Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Chrystia Freeland yer aldılar.

Hollanda’daki ırkçı parti “Demokrasi Forum (FvD)” ise, Temsilciler Meclisinde, Başbakan Rutte ve Maliye Bakanı Kaag’ın, Davos Zirvesi’ne katılımları hakkında soru üstüne soru sıraladı. Buna rağmen, Hollanda hükümetinden Davos’a yedi bakan katıldı.

Hatırlanacağı üzere, daha önceki yıllarda Davos, daha çok solcular tarafından eleştirilirdi. Solculara göre, Davos’ta küreselleşmenin faydaları konuşulurdu. Bunun için İsviçre’nin farklı şehirlerinde, Zirve karşıtı gösteriler yapılır, hatta bazı gösteriler isyana dönüşürdü. Bu gösterilere son yıllarda iklim aktivistleri de katılarak, iklim değişikliğinin önemine dikkat çektiler. 

2023 yılının ‘Davos Zirvesi’ni takip eden uzmanlara göre, 53’üncüsü yapılan Forum’da, Ukrayna savaşıyla ortaya çıkan ekonomik çalkantılar, yaptırımlar, enerji kaynakları, nükleer tehdit, Avrupa Birliği’nin gidişatı tartışıldı.
Bu çerçevede Merkez Bankaları ve Maliye Bakanları, yükselen hayat pahalılığı ve artan fiyatları değerlendireceklerdir. Zira, Dünya Ekonomik Forumu’nun; girişimciler, siyasetçiler ve akademisyenler arasında yaptığı anket sonuçlarına göre, önümüzdeki iki yıl için en büyük zorluk ‘geçim sıkıntısı’ ve ‘artan fiyatlar’ olacak. Bu sorunları, doğal felaketler ve jeopolitik huzursuzluk takip ederken, bir başka büyük sorun ise ‘küresel ısınma’ ve ‘iklim krizi’ olacak.

İnsanlığın karşı karşıya kaldığı bu sorunlar, Zirve’nin de tema’sı olan, "Parçalanmış Bir Dünyada İşbirliği"nin, en etkin bir şekilde hayata geçirilmesiyle mümkün olur. Çünkü, yukarıda dile getirilen sorunlar, ülkelerin tek başına çözebilecekleri sorunlar değildir. Bu sorunlar, ülke sınırlarını aşarak, tüm dünyayı, tüm insanlığı çevreleyen sorunlardır.

Veyis Güngör
19 Ocak 2023