Bilinen tanımıyla Alevilik, Hz. Ali'nin izi sıra gitmek anlamına geliyor. Hz. Ali'nin yolunun takipçilerine de Alevi denir.
Hz. Ali taraftarlarına Alevi veya Şii denildiğini tarih kaydeder.
Bilindiği üzere Alevilik/Şiilik tarihsel süreç içerisinde çeşitli mezhepler ve farklı yorumlar biçiminde karşımıza çıkmıştır, tıpkı Sünnilik gibi.
Haddizatında Sünnilik de Alevilik de bir kategorizasyondur. Siyasi kuramları, itikadi, fıkhi ve kelami anlayışları farklı olan iki ayrı kümenin adıdır.
Sünnilik nasıl ki kendi içinde çeşitlilik ve çoğulculuk arz ediyorsa Alevilik de öyle.
Sünniler nasıl ki homojen bir topluluk değilse Aleviler de tek tip düşünen ve davranan bir topluluk değildir.
Ama hepsinin temel referansı, Kur'an'dır.
Hepsi İslam dininin mensuplarıdır.
Bazıları Anadolu Aleviliğini tarihteki Ali'den ayrıştırmaya ve dinle bağını kopartmaya çalışıyorlar. Böyle bir Alevilik yorumu da pekala olabilir. Ama Ali'siz bir Aleviliğin ne menem bir Alevilik olduğunu veya böyle bir düşünüş veya yaşayış biçiminin niçin "Alevilik" diye ısrarla tanımlandığını da sorgulamak gerekir.
Anne veya babadan Alevi olan, ama gerçekte sol-sosyalist düşünceleri baskın olan kimi insanlar, biyolojik Alevilikleri üzerinden Aleviliği sadece Hz. Ali'den değil, Hacı Bektaş gibi Alevi ulularından da kopartarak tamamen türedi bir Alevilik anlayışı geliştirmeye çalışıyorlar.
"Evvel kapı şeriattır" diyen Hacı Bektaş'ın temel itikadının onlar açısından bir önemi yoktur. Kadim Alevi deyişlerindeki o derin İslami inancın da onlar açısından zerre kadar değeri yoktur.
"Hak lailaheillah!" diyerek semah dönen Aleviler İslamiyetin dışında hangi dinin mensubudurlar acaba?
Söz ve müziği Arif Sağ'a ait olan, "Ali bizim Şahımız/Kabe kıblegahımız/Mihraçtaki Muhammed O bizim Padişahımız" türküsündeki asıl inanç, İslamiyetin dışındaki hangi dine mensubiyetin ifadesidir acaba?
Sol/sosyalist düşünceleriyle bilinen Dersimli bir CHP'li vekilin Aleviliği ayrı bir din gibi tanımlaması eminim ki kadim Alevilik inancının samimi savunucuları olan geniş Alevi kitlelerini de derinden rahatsız etmiştir. "Alevilik dindir, ibadeti cem, ibadet yeri de Cemevidir" diyen CHP'li vekil, Aleviliğin hangi tarihsel evresinde Cemevlerinin olduğunu çıkıp açıklaması gerekir evvela.
Cemevi kadim Alevilikte karşılığı olan bir ibadethane midir gerçekte, yoksa kendisinin de mensubu olduğu CHP tarafından yasaklanıp yer altına itilen Aleviliğin kendini yer üstüne çıkartırken kullandığı bir mekanın adı mıdır?
Cemevleri, yakın zamanlarda ortaya çıkmış bir olgudur.
Cem ayinlerinden söz etmiyorum, cemevlerinden söz ediyorum.
Cem bir tür ibadet sayılabilir. Aleviler cem ayinine böyle bir anlam yükleyebilirler. Ama cemevlerinin Alevilerin ibadethaneleri, Aleviliğin de bir din olduğunu ileri sürmek, kadim Alevilik inancına da, Aleviliğin tarihsel tecrübesine de aykırılık oluşturmaktadır.
Kendini İslamiyetin dışında ısrarla tanımlamak isteyen bir kısım Aleviler, merak ediyorum, niye Ali ismini kullanmaya devam ediyorlar, niye Hz. Hüseyin adını ve Kerbela kültürünü sahipleniyorlar?
Onların önder olarak aldığı Ali nasıl bir Ali'dir? Hangi dine mensuptur? Kerbela'da şehit edilen Hz. Hüseyin hangi dinin Peygamberinin torunudur?
CHP'li vekil, Mecliste cemevi talebine Diyanet'ten gelen görüş üzerine, "Alevilik ayrı bir din değildir" gerekçesiyle olumsuz yanıt veren Meclis Başkanına tepki gösterirken Aleviliği İslamiyetin dışında bir yerde konumlandırma yanlışına düşmüştür.
Kendisi gerçekten böyle inanıyorsa Aleviliğin nasıl bir din olduğunu ve bu dinin temel referanslarını nelerin oluşturduğunu çıkıp açıklamalıdır. Şayet kendisi önder olarak Hz. Ali'yi kabul ediyorsa çıkıp hangi Ali'yi kabul ettiğini, kabul ettiği Ali'nin düşünce ve yaşayış tarzının nasıl olduğunu da bize anlatmalıdır. O Ali'yi Ali yapanın ne olduğunu da bize anlatmalıdır. Dahası," Alevilik bir dindir" biçiminde konuşan CHP'li vekil, bize Hz. Muhammed'i nereye oturttuğunu da anlatmalıdır.
Bütün bunları çıkıp anlatmalıdır ki biz de bir din olarak takdim ettiği bu Aleviliğin varsa kutsal kitabını bilelim ve Peygamberinin kim olduğunu bilelim.
Bütün bu satırları zinhar Sünni hassasiyetiyle yazdığımı kimse sanmasın.
Çok şükür böylesine mezhepçi, dışlayıcı ve ötekileştirici bir anlayışa sahip değilim.
Mezhebi ne olursa olsun kendini Müslüman kabul eden herkesi kardeşim olarak görüyorum. Kendimden biliyorum.
Herkesin kendi mezhebine uygun olarak özgürce yaşaması gerektiğine de, ayrıca nasıl inanıyorsa öyle yaşaması gerektiğine de inanıyorum.
Bir Alevi cemini serbest yapabilmeli.
Cemevleri açmak istiyorsa açabilmeli.
Oyle düşünmüyor olsam bile cemevlerini ibadethane olarak gören bir anlayışı da zararlı ve tehlikeli gören biri değilim.
Ama birileri kalkar "Alevilik bir dindir" der ve cemevini de bu yeni dinin ibadetgahı olarak takdim ederse, işte ona tarihsel Alevilik adına "Dur!" derim...
Hz. Ali adına derim! Hz. Hüseyin adına derim! Hacı Bektaş-ı Veli adına derim!
Siyasetçilerin Alevilik bahsine bu şekilde müdahil olmalarına, ayrıştıran, bölen ve çatıştıran bir anlayışla meydana çıkmalarına dur derim!
Kim ki Alevi kardeşlerimizin cemine de cemevine de karşı çıkarsa ona da "Dur!" derim!
"Alevilik bir dindir!" diyenler, elini Hz. Ali'den ve Hz. Hüseyin'den çeksin, öyle konuşsun derim!
Yeni bir din icat etmek siyasetçilerin işi değildir.
Yeni bir din icat etmek isteyenler, ne Aleviliği kullansınlar, ne de Sünniliği.
Son söz: CHP'li vekil Alevilik konusunda sahiden hassas ise, mensubu olduğu CHP'nin devr-i iktidarına bir bakıversin lütfen.
O zaman görür ki yerden yere vurduğu Diyanet'in de mucidi CHP'dir, Alevilerin cem ayinlerini yapmalarını yasaklayan da CHP'dir, Dersimli Alevilerin üzerine nahak yere bomba yağdıran da CHP'dir...
Aleviliğe ve Alevilere zerre kadar saygısı olanlar öncelikle CHP zihniyetiyle hesaplaşırlar.
(Yeni Şafak gazetesinden alınmıştır)
