Daha önceki yazımızda da değindiğimiz gibi, 3201 sayılı Yasa'nın 4958 sayılı Yasa'nın 56. maddesi ile değişik 3. maddesinin 2/a bendine göre, Türkiye'ye döndükten sonra yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenlerden, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar, Sosyal Sigortalar Kurumu'na yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
Fakat şuna dikkat etmeli:
-Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 1997/10-588-857, 1998/10-645 1999-237 sayılı kararlarında da belirtildiği üzere-, yurda kesin dönüş yapmaktan söz edebilmek için, yurt dışında çalışan Türk Vatandaşlarının çalışma hayatına yönelik tüm ilişkilerini gerek çalıştığı işyerleri ve gerekse ilgili olduğu tüm sosyal güvenlik kuruluşları yönünden sona erdirmiş olması gerekir!
Bu durumun tespiti ve ortaya konmasında ise; başvuran gurbetçimizin yurda döndüğünü beyan etme beyanı, pasaportunda Türkiye'ye giriş yaptığına dair kaşe ve kayıtlar yanında,
Yurda döndüğünü beyan ettiği tarihten sonra yurda kesin dönüş yapmadığına karine teşkil edecek işsizlik yardımı vs. aldığına veya yurt dışında çalıştığına ilişkin yurtdışı şahsi sicil dosyasında bir bilgi ve belge de bulunmaması gerekir.
Bu şekliyle yurda kesin dönüş yaptığı ortaya konmuş olan gurbetçimiz, yurtdışına çıkmadan önce Türkiye'de T.C. Emekli Sandığı mensubu olarak çalışmışlığı varsa, 4958 sayılı Yasa'nın 56. maddesi ile değişik 3. maddesinin 2/a bendi kapsamına girmemekle, T.C. Emekli Sandığı'na yurt dışı borçlanması yapması gerekmektedir.
Şu hususu da hatırlatalım ki:
5754 sayılı Yasa'nın 79. maddesi ile 3201 sayılı Yasa'nın 3. maddesi 08.05.2008 tarihinden itibaren değişmiş ve 3201 sayılı Yasa'nın 1.maddesinde belirtilenler ile yurt dışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin Türk Vatandaşı olan hak sahipleri sigortalının,
- Türkiye'de hiçbir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması yoksa Sosyal Güvenlik Kurumu'na…
- Türkiye'de çalışması varsa, en son tabi olduğu sosyal güvenlik kuruluşuna müracaat etmek suretiyle bu yasa ile getirilen haklardan yararlanabilecektir.
Ayrıca, sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine kısmî aylık bağlanmış olanların borçlanma işlemlerinin aylık aldıkları sosyal güvenlik kuruluşunca yapılacağı hükmü öngörülmüştür.
Özetle,yurtdışına çıkmadan önce Türkiye'de belli bir süre çalışmış olanlar, farzımuhal T.C. Emekli Sandığı mensubu olarak çalışmışsa,
Yurtdışına çıkıp orada çalışıp emekli olarak Türkiye'ye döndükten sonra herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışması olmadığından, 3201 Sayılı Yasanın 3/2-a maddesi gereğince yurtdışı hizmetlerini borçlanmak üzere tekrar Emekli Sandığına başvurması gerekir.
Av.Ramazan Kerpeten ([email protected] )
