Asırların acı tatlı birlikteliğine sahip olduğumuz insanlar, baskıcı rejimlerden ve sömürge sonrası Osmanlı düşmanlığı üzerine inşa edilmiş zihniyetten kurtuldukça Türkiye\'ye farklı gözle bakmaya başlıyor.
Ortadoğu\'daki bu iç dönüşüme, bir de ülkemizin ekonomideki başarısı, demokraside aldığı yol, evrensel değerlerle İslam arasında kurmaya çalıştığı sentez ve görece bağımsız, çok eksenli, aktif dış politika eklenince ister istemez Türkiye insanların gözünde bir modele dönüşüyor. \"Ülkeden ülkeye model olur mu?\", \"Hangi Türkiye model olacak?\" meşru tartışmaları bir yana bir gerçek var karşımızda. Tunus\'tan Mısır\'a, Suriye\'den Libya\'ya insanlar, Türkiye\'yi bir ilham kaynağı ve bir model olarak görüyor. Ama ülkemizde halk için neyin iyi neyin kötü olduğunu belirlemeye alışmış olanlar, şimdi Arapların bu tercihiyle sorun yaşıyor. Onlar Türkiye\'yi model aldıklarını söyledikçe, içimizdeki kimi beyaz elitler rahatsız oluyor. Tabii, başta Fransa\'daki jakobenler ve onların Ortadoğu\'daki beyaz müşterileri gibi bu mevzudan rahatsız olanlar da yok değil.
\"Gazetecileri hapse tıkan bir Türkiye, nasıl özgürlük isteyen Ortadoğu\'ya model olur?\", \"İnternetin sansürlendiği ülke nasıl model olur?\", \"Dincilerin her kurumu ele geçirdiği bir ülke nasıl model olur?\" şeklindeki sloganlar, Batı\'daki en itibarlı gazetelerden en pespaye internet sitelerine kadar gün aşırı servisleniyor. Ama işin güzel tarafı, bu kara propaganda gerçekleri örtemiyor. Belki bu tür yayınlara açık dar bir zümrenin kafası karışıyor, ama halklar kendine mahsus irfanıyla gerçek ile kara propagandayı çok iyi ayırıyor.
BBC\'nin önemli programlarından Doha Debates\'in son konusu da \"Türkiye, Ortadoğu\'ya model olur mu?\" tartışmasıydı. Acemi devrimciler gibi yazılı metinden aşırı yanlı görüşlerini okuyarak \"Model olamaz\" tezini savunan gazeteci Ece Temelkuran\'ın sözlerinin ne kadar gerçeklerden uzak olduğunu görmek için fazla bir şey yapmaya gerek yok. TESEV\'in Ortadoğu\'da Türkiye algısı üzerine yaptığı son araştırmaya bakmak yeterli.
Programda Ece Hanım, \"Ortadoğu\'nun yeterince kendi problemi var, Tükiye\'yi model alamazlar\" görüşünü sık sık tekrarlasa da 16 ülkede yapılan bu araştırmaya göre, Ortadoğu\'da insanların hakkında en olumlu kanaate sahip olduğu ülke Türkiye (yüzde 78). Aynı kategoride, Mısır yüzde 62, Fransa yüzde 46, ABD yüzde 33 paya sahip. Çarpıcı bir sonuç da Suriye hariç tutulursa Türkiye hakkındaki olumlu kanaatin son yıldaki olumsuzluklara rağmen düşmemiş, aksine artmış olması. TESEV\'in 2009\'daki ilk araştırmasında Türkiye\'ye olumlu bakanların oranı yüzde 75 idi. Dünyadaki, bölgedeki ve bizdeki jakoben azınlık kabul etmek istemese de insanların yüzde 61\'i Türkiye\'yi model olarak görüyor.
Türkiye\'den ve bölgeden bazıları, Ortadoğu\'da Türkiye\'ye duyulan ilgiyi Gazze işgali sırasında İsrail\'e karşı aldığı tavra bağlama eğiliminde. 1 Mart tezkeresi ve \'one minute\' olayının bu algıdaki payı önemli; ancak bunu abartmamalı. Türkiye\'nin sosyo-ekonomik dönüşümü, ekonomik performansı, yolsuzlukla mücadelesi, demokratikleşme adımları belki çok daha dikkat çekici faktörler. Nitekim İsrail ile ilişkilerin normal olduğu dönemde de Türkiye\'ye bu sempati vardı. Neden Türkiye\'yi model gördükleri sorusuna verilen cevaplar da bunu teyit ediyor: Demokratik bir rejime sahip olması (%32), ekonomi (%25), Müslüman kimliği (%23).
Türkiye\'ye sempatinin arttığı bir dönemde, özellikle Suriye\'de rejimin yanında yer almasından sonra bölgede İran\'a bakışının nasıl değiştiğini görmek de dikkat çekici. Bölgede İran\'ı tehdit olarak görenlerin oranı (yüzde 14), nerdeyse ABD\'yi tehdit olarak görenlere (yüzde 16) yaklaşmış. Bu arada İran\'a yönelik politikalarda, bu ülkedeki halk ile rejimin tutucu kanadı arasında ayrım yapmak gerektiğini ortaya koyan veriler de dikkat çekici. Zira İranlıların yüzde 71\'i de Türkiye hakkında pozitif. Son dönemde İran\'la ilişkilerde yaşananlar az da olsa bu algıyı etkilemiş. 2009\'da bu oran yüzde 85 imiş. Türkiye\'ye dair olumlu algıda en büyük gerileme Suriye\'de. Bir yıl önce yüzde 93 iken yüzde 44\'e düşmüş.
Bölgedeki pozitif Türkiye algısı, sadece ideolojik değil, somut tercihlerde de belirgin. Türkiye, Ortadoğu içinde tatil için tercih edilen ilk ülke; Ortadoğu dışında ise Fransa\'dan sonra az farkla ikinci. İnsanların yüzde 74\'ü bir Türk dizisi izlemiş; yüzde 71\'i bir Türk malı kullanmış. Beyaz elitleri çok üzecek bir tablo, ama gerçek bu. Yalan, hile ve ideolojik bağnazlıkla kurgulanmış birtakım fikirler demode olurken, yeni anlayışlarla yeni bir dünya doğuyor.
Mevlit Kandiliniz kutlu olsun.
