Bu hafta ne çok kişi doğdu!

Ancak en mühimi elbette ki Elizabeth Alexandra Mary Windsor’dır, siz birkaç gündür Lilibet diyor olabilirsiniz.

Britanya kraliçesinin iki doğum günü vardır, herkes gibi bir kere doğmuştur ama kraliçe olmasından mütevellit ayrıcalıklı bir duruma sahiptir. Kendisi 21 Nisan 1926 yılında o zaman York Düklüğü ünvanını elinde bulunduran Prens Albert ve Elizabeth Bowes-Lyon’un ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Bir sarayda doğmadı, Londra’nın en meşhur mahallelerinden biri olan ve mayıs festivallerinin yapıldığı Mayfair’de, 17 Bruton Sokağı’nda doğdu. Bu kraliyet mensuplarının görkemli yaşamlarına bakılırsa ziyadesiyle sade hatta sıradan bir durumdur. Tahtın doğrudan varisi olarak doğmadı ancak babası tahtın ikinci sıradaki varisiydi.

İkinci Dünya Savaşı’nda bombalanan bu ikametgah yerine devasa bir bina inşaa edildi daha sonra ancak cadde adı ve numarası aynı şekilde saklandı. Bugün önünden geçerseniz English Heritage tarafından mavi plaka ile taçlandırılmış olduğunu görürsünüz. Günümüzde burasınının Çin lezzetleri hayranı olan İngilizlere hizmet eden kalbur üstü bir Çin restaurantı olduğunu da belirtmek isterim.

Amcasının kalbinin sesini dinleyerek tahttan feragat etmesi sonucu babası kral olup, VI. George olarak taç giydi. Kendisi de tahtın ilk sıradaki varisi oldu. Babasının erken yaşta vefatı kendisinin ve deniz subayı kocasının hayatını tamamen değiştirdi. 1952 yılında kraliçe oldu, 1953 yılında taç giydi ve mukaddes kabul edilen bu tören ilk defa BBC’nin yayını ile televizyonlara taşındı.

II. Elizabeth kraliçe olduğunda soğuk savaş döneminde Britanya hala imparatorluktu ve kendisine bağlı sömürgeleri vardı. Ama kendisiyle beraber imparatorluktan İngiliz Milletler Topluluğu’na evrildi. Kraliçe ailesini ve ülkeyi ilgilendiren türlü türlü sorunla başa çıkmak zorunda kaldı. İngilizler kendisi için ‘önüne hep kırmızı halı serilmedi’ derler.

Bu sebatkar ve kararlı kraliçenin biraz da İngiliz Parlementosu üzerindeki etkisi hep yanlış anlaşılır kanaatimce. Komplo teorilerinde kendisinin diğer büyük güçlerle beraber dünya politikasına ve ekonomisine yön verdiği söylenir. Ancak İngiliz Parlementosu üzerinde etkisinin olmadığı, varlığının sembolik olduğu ve her yılın ekim ayında parlementonun açılışındaki konuşmasını bile kendisinin hazırlamaya haiz olmadığını hatırlatmak gerekir.

Yine de Kraliçe’nin 2019 yılının ağustos ayında başbakan Boris Johnson’ın Avrupa Birliği’nden çıkış öncesi parlementoyu tatile sokma önerisini onaylaması ‘izinsiz ve gereksiz’ politik bir adım olarak tanımlanmıştır.

Bugün, çantaları, inci kolyeleri ve eskimeyen zekası ile özdeşleşen kraliçe II. Elizabeth’in esas doğum günü degildir. Bugün, İngiltere Kilisesi’nin ve Büyük Britanya’nın başı olarak halkı ile kutladığı gündür ki Haziran ayının ikinci cumartesi gününe denk getirilir, bu yıl da 12 Haziran. Çünkü gerçek doğum günü sokak nümayişlerinin yapılmasına elvermeyecek kadar soğuktur. Kocası Prens Philip’in de doğduğu Haziran ayı münasip görülmüştür. Yani bir nevi Çin Komünist Partisi mensupları gibi, doğdukları tarih ve politik doğum günleri gibi.

Kraliçe, 2015 yılında büyük büyük nenesi Viktoria’nın tahtta rekorunu kırar, 2017 yılında safir jübilesini yapar. 2021 yılı itibariyle ise 68 yıllık saltanatını sürdürmektedir. Bu yıl salgın sebebiyle sancak töreni, sokak gösterileri ve 95. doğum gününe ait diğer kutlamalar yapılmayacaktır. Ayrıca kraliçenin hala yasta olan bir dul olduğu da hatırlanırsa kutlamalar için 2022 yılında Platin Jübile’sine kadar beklenecektir.

Bu doğum günü haftasında bir de 11. torun geldi kraliçeye ve tahta çıkma sırası bir daha değişti, tartışmalar ve yorumlar tekrar başladı. Çünkü çocuğun adı biraz prenses Diana’ya ve biraz da kraliçe Elizabeth’e işaret ediyor. Aslında Amerikalılar için Diana ismi hiç de yabancı değil sadece biraz değişik söylerle bu Yunan mitolojisinin Artemis’ini. Lili de işte nasıl bir yakıştırma ise…! Ailede iki kız ve ikisi de Elizabeth/Lilibet Diana. Yarış olsa gerek bu.

Aslında karısı bir yana prens hazretlerinin bilmesi gerekir bir defada bir kraliçe, bir Princess Royal ve bir Lilibet olabileceğini. Biraz zorlama olmalı bu uğraş!