Dün sorunsuz ve olaysız bir seçimle 2015-2020 yılları arasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı görevini yapacak kişi için oy verdik. Demokrasi anlayışımızın dünya üzerindeki ülkelerin büyük çoğunluğundan çok öteye ilerde ve gelişmiş olduğu kesin.
Kıbrıslı Türklerin kendi iradeleri ile ada üzerindeki yönetime ve egemenliğe ortak olmaları ilk kez 1959 yılında yapılan seçimle oldu.
Bu seçimin temelleri, daha doğrusu Kıbrıs Cumhuriyeti’nin temelleri İngiltere’nin 1 Ekim 1958 tarihinde McMillan Planını yürürlüğe koyması ile atıldı. 18 Aralık 1958 tarihinde Paris’te yapılan Kıbrıs ile ilgili toplantıya ilk kez resmi düzeyde ve taraf olarak Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’ı temsilen Dışişleri bakanları katıldı. Paris’te yapılan bu resmi toplantı ile Kıbrıs adasına bağımsızlık verilmesi süreci de resmen başlamış oldu.
O dönemin en önemli olayı, Yunanistan Dışişleri bakanı Averof’un, Türkiye ile bir dizi toplantıların yapıldığını ve Türk-Yunan dostluğunun büyük bir gelişme göstermesinden dolayı Yunanistan’ın da Enosis isteklerinden vazgeçtiğini açıklaması olmuştu.
Paris’te devam eden Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kurma çalışmalarının ikincisi 1959 yılının Ocak ayında gene Paris’te yapıldı ve 3 gün sürdü. Çok iyi giden görüşmelerin 3’üncüsü aynı yılın Şubat ayının 11’inde İsviçre’nin Zürih kentinde yapıldı. Bu toplantıya, Türkiye Başbakanı Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, Yunanistan Başbakanı Konstantinos Karamanlis, Dışişleri bakanı Evangelos Averoff ve İngiltere Başbakanı Harold MacMilan ile Dışişleri bakanı Selwin LLoyd katıldı. Bu toplantıda yeni kurulacak Cumhuriyetin anayasası belirlendi, Garanti Anlaşmasının altına da imzalar atıldı.
Son toplantı Londra’da yapıldı ve Gatwick havaalanı yakınlarında uçağı düşen ve yaralanması nedeni ile hastanede yatan Başbakan Adnan Menderes tarafından 19 Şubat günü hastane yatağında imzalanan “Londra Anlaşması” ile Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluş anlaşmaları yapılmış oldu. Bu nihai anlaşmanın altında Başbakan Menderes’in, Karamanlis’in, Macmilan’ın, Makarios’un ve Dr. Fazıl Küçük’ün imzaları bulunmakta.
Bu anlaşmadan sonra ilk Cumhurbaşkanı seçimi, daha doğrusu 16 Ağustos 1960 yılında ilan edilecek olan Kıbrıs Cumhuriyeti’nde, anayasal ismi ile “Cumhurbaşkanı Muavini” görevini yapacak Kıbrıslı Türk’ün seçimi 1959 yılının Aralık ayında yapılacaktı ancak dönemin lideri Dr. Fazıl Küçük, Kıbrıslı Türklerdeki tek aday olduğu için seçime gidilmedi.
1963 yılında başlayan toplumlararası çatışmaların yarattığı olağan üstü dönem nedeni ile Cumhurbaşkanı Muavinliği seçimi yapılamadı ve Dr. Fazıl Küçük görevine devam etti. 28 Şubat 1973 tarihinde yapılması gereken seçimde Rauf R. Denktaş tek aday olduğu için Cumhurbaşkanı Muavini ve aynı zamanda da Kıbrıs Türk Yönetimi Başkanı görevlerine seçilmiş oldu.
20 Temmuz 1974 günü gerçekleştirilen Mutlu Barış Harekatından sonra Ekim ayında Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi, 13 Kasım 1973 tarihinde de Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi.
20 Haziran 1976 günü ve 1981’de yapılan KTFD Cumhurbaşkanlığı seçimini Rauf R. Denktaş kazanmıştı.
15 Kasım 1983 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilan edilmesinden sonra sırası ile 1985, 1990, 1995 ve 2000 yıllarında yapılan seçimleri Rauf R. Denktaş, 2005 yılında yapılan seçimi Mehmet Ali Talat ve 2010 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimini de Dr. Derviş Eroğlu kazandı.
Bölgemizdeki siyasi ve jeopolitik gelişmeler çok hızlı bir şekilde değişime uğramak eğiliminde olduğundan bu dönem Cumhurbaşkanımızı çok önemli görevler beklemekte.
Ata ATUN
e-mail: [email protected]
http://www.ataatun.org
Facebook: Ata Atun
http://www.twitter.com/ataatun
