STİPE MAJİC
ZAGREB
“Hırvatistan’daki Türkler” kitabı, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Hırvatistan’a yerleşmiş Türk topluluğunun günümüze kadarki varoluş sürecine ışık tutuyor.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının (YTB) desteğiyle hazırlanıp Hırvatistan Göç ve Etnik Araştırmalar Merkezi bünyesindeki Hırvat akademisyenler Filip Skiljan ve Vlatka Dugacki'nin kaleme aldığı kitap raflardaki yerini aldı.
Kitabın yazarlarından Skiljan, yaptığı açıklamada, Hırvatistan'daki azınlıkları konu alan 40 kitap yazdığını anımsatarak, “Hırvatistan’daki Türkler” kitabının Türkçe ve Hırvatça olarak YTB tarafından basıldığını söyledi.
Kitabın Osmanlı döneminden şimdiye kadar kronolojik sırayla kaleme alındığını aktaran Skiljan, "Osmanlı'dan kalan mimari yapılar ve anlatılan efsaneler yer alıyor. Kitapta ele alınan en değerli noktalardan biri, bugün Hırvatistan'da yaşayan 367 Türk'ün sosyolojik, tarihsel ve etnik yapısıdır." dedi.
Skiljan, bu kişilerin büyük çoğunluğunun Kuzey Makedonya'dan geldiğini ifade ederek, "Vrapciste diye bir kentten gelenler kendilerini Türk olarak tanımlıyor ve Türkçe konuşuyordu. Tabii eski Osmanlı Türkçesi. Bazılarının Osmanlı'dan bu yana dedelerinin anlattığı anıları canlı." diye konuştu.
"HIRVATİSTAN'DAKİ TÜRKLER KİMLİKLERİNİ DİL VE DİNLERİ ARACILIĞIYLA KORUYOR"
Vrapciste'den Hırvatistan'a gelen Türkler ile bağlantıyı Zagreb Türk Azınlık Temsilcisi Bari Ahmedi ile kurduğunu anlatan Skiljan, "Vrapciste'den gelen Türklerin bir kısmı, İkinci Dünya Savaşı'nda sonra dönemin Çekoslovakya'sına göç ederek pastaneler açmış. 1949'da Demir Perde'nin ardından Yugoslavya'ya geri dönmüşler. Zagreb taraflarına yerleşen bu Türkler burada da pastane kültürüne devam etmiş. Bunlardan en bilindik olanı kentin merkezindeki Specijal Pastanesi." ifadelerini kullandı.
Skiljan, Türklerin Zagreb dışında başka kentlere de yerleştiğini belirterek, nesiller boyu memleketlerinden evlenerek dil, din ve kimliklerini koruduklarını söyledi.
Kuzey Makedonya'nın batısındaki Vrapciste'de 2022'de yapılan nüfus sayımına göre, 3 bin 134 Türk'ün yaşadığının kaydedildiğini ifade eden Skiljan, "Hırvatistan'da yaşayan tüm Türkler köken olarak Vrapciste'den gelmiyor. Yüzde 50'den fazlası oradan ancak Türkiye'den gelip yaşayanlar da var." dedi.
Skiljan, Hırvatistan genelinde bulunan Türklerle iletişim halinde olduğuna işaret ederek, sosyalizm döneminde Türkiye'den gelenlerin ise en yenileri olduğunu ve Hırvatçayı konuşamadıklarını anlattı.
Türk kimliklerini dil ve dinleri aracılığıyla koruduklarını vurgulayan Skiljan, "Türk oldukları için de oldukça gurur duyuyorlar." diye konuştu.
Kitabın yazılmasında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) eski Zagreb Koordinatörü Haşim Koç destek verirken, Türkçesi ise Kayhan Gül tarafından kaleme alındı.