Financial Times tarafından yayınlanan Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras tarafından 30 Haziran tarihinde ülkenin resmi kreditörlerine hitaben yazılan son mektupta Yunanistan mevcut şartların büyük kısmını ufak değişikliklerle kabul etmeye hazır olduğu görülüyor.
Yunanistan Başbakanı’nın son teklifi Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Junker, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi ve Uluslararası Para Fonu Başkanı Christine Lagarde’a gönderildi.
Yunanistan’ın bu son teklifinin kabul edilmesi durumunda Yunanistan’a yeni bir kurtarma paketiyle iki yıl boyunca yaklaşık 29,1 milyar avronun aşamalı dilimler halinde sunulması gerekiyor.
Avro Birliği Maliye Bakanları Türkiye saati ile 17:30’da yapılan telekonferansta referanduma günler kala Yunanistan Başbakanı Çipras’ın son teklifini değerlendirecek.
AA muhabirinin incelediği mektupta Yunanistan’ın son teklifinde kreditörlerin geçen hafta sunduğu şartların birçoğu kabul edilmesi, sadece bazı ufak çaplı değişikliklerin yapılmasının talep edilmesi dikkati çekiyor.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Standart Bank’ın Orta, Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Stratejisti Demetrios Efstathiou, "Çipras’ın üzerindeki baskı giderek artıyor. Önünde artık çok az seçenek kaldı ve olabilecek en kısa zamanda bir anlaşmaya varması en iyi seçenek olarak görünüyor. Çipras ‘evet’ kampanyasının ivme kazandığını görüyor. Anketler Yunan halkının neredeyse yüzde 80’e yakınının evet demeye hazır olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.
- Yeni teklifte olanlar
Yunanistan kreditörlerin ülkenin vergi sisteminde reform yapılmasını, katma değer vergisini tüm şirketlerde, restoranlarda ve yemek şirketlerinde yüzde 23 olarak sabitlenmesini şart koşuyordu. Yunanistan yeni vergi oranlarının uygulanmasını kabul ederken, adalarda yüzde 30 oranındaki vergi indirimini muhafaza edilmesini istiyor. Hali hazırda adalardaki şirketler ortalamadan yaklaşık yüzde 30 daha az vergi ödemeye devam ediyor.
Yunanistan kreditörlerin talep ettiği yaklaşık 200 bin ihtiyaçlı emekliye Ekas adı altında yapılan ek yardımın 2020 yılına kadar aşamalı olarak sona erdirilmesi kabul ederken, yüzde 20’lik kısma anlaşmaya varılmasıyla birlikte yapılan yardımın kesilmesini kabul etmiyor.
Çipras’ın kreditörlere hitaben yazdığı mektupta ayrıca yine kreditörleri isteği doğrultusunda savunma harcamalarını önümüzdeki yıl 200 milyon avro, 2017’de ise 400 milyon avro seviyesinde azaltmayı kabul ediyor. Daha önce kreditörlerin Yunanistan’a sunduğu teklife önümüzdeki yıl için 200 milyon avro değil 400 milyon avroluk bir bütçe kısıntısına gidilmesi teklifi yapılmıştı.
Mektupta iş piyasasın yönelik düzenlemelerin bu yılın sonbaharında gerçekleştirilmesi taahhüdünde bulunuluyor. Daha önce kreditörleri şatları içerisinde emeklilik yaşının en az 67 olması, erken emekliliğin kaldırılması, emeklilik primlerinin yükseltilmesi düzenlemelerin bir an önce yapılmasını istiyordu. Kreditörler emeklilik sisteminde düzenlemeler ile harcamaların Gayri Safi Yurtiçi Hasıla içerisindeki payının azalacağını öne sürüyordu.
Yunanistan önümüzdeki dönemde gerçekleştirilecek düzenlemelerin içerisine mektupta açıkça belirtilmemiş olsa da, Sosyal Sigorta Fonu mevzuatını değiştirilmesi ve fondan zamanında önce para çekilmesine yönelik cezai yaptırımlar da yer alıyor. Kreditörler tarafından sunulan teklifte serbest çalışanların katkı paylarının düzenlenmesi, emeklileri sağlık katkı payının yüzde 4’ten yüzde 6’ya çıkarılması gibi şartlar bulunuyordu.
Yunanistan’da halk 5 Temmuz'da kreditörlerin şartlarını referandumda oylayacak. Referandum sonucun geçerli sayılabilmesi için halkın en az yüzde 40 katılım göstermesi gerekecek.
Yunanistan’ın halihazırda toplam borcu 320 milyar avro seviyesinde bulunuyor. Toplam borcun 240 milyar avroluk kısmını ise Avrupa’dan alınan kurtarma paketi oluşturuyor. Yunanistan ekonomisi 2010 yılında bu yana yaklaşık yüzde 25 daraldı. İşsizlik oranının yaklaşık yüzde 26 seviyesinde olduğu Yunanistan’da nisan ayı itibarıyla genç işsizlik oranı ise yüzde 49,7 olarak belirlendi.