Helal et denince aklınıza ne geliyor?
Ya da, bir et nasıl işlenirse helal olur?
Dinimize göre hangi hayvanların etini yiyebileceğimize girerek konuyu dağıtmak istemiyorum. Genelde kasaplarda satılan, sığır, koyun, kuzu, dana ve tavuk eti konumuz... Kısaca, saydığım bu hayvanların, müslüman biri tarafından, abdestli olarak ve “Bismillahirrahmanirrahim” ve “Bismillah Allahuekber” diyerek kesilmesi, helal olmasının ilk şartı... Kesimhanede haram hayvanların kesiminin yapılmaması, ya da en azından helal kesimin yapıldığı alana onların ve diğer necasetin temasının engellenmesi de başka bir gereklilik... Dinî hassasiyet, zamanla başka gereklilikleri de getiriyor ama genelde bu tür bir kesim, etin helal olması için yeterli... Bu şekilde kesilmemesi halinde, bu şekilde kesildiğinde helal olan etlerin tamamı da dinimize göre haramdır. Domuz ve diğer hayvanlardan bahsetmiyorum bile...
Kanada’ya geldiğim günden buyana babamın ençok sorduğu suallerden birisi, helal et bulup bulamadığımızdı. Müslüman nüfusun yaşadığı her bölgede, en azından bir tane helal et satan yer bulmanız mümkün Kanada’da... Şimdilerde, büyük süpermarketlerin et reyonlarında da, “helal” sertifikalı et ve et ürünleri satılıyor.
Kanada İstatistik Kurumu’nun rakamlarına göre Müslümanlar diğer Kanadalılara göre iki kat daha fazla et tüketiyormuş. Bir müslüman evine haftada 31 dolarlık et alırken, sıradan bir Kanadalı haftada 17 dolarlık et yiyormuş. Kanada’da helal et marketinin 250 milyon dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Ciddi bir pazar var anlayacağınız. Ancak bu büyük pazar, otorite boşluğu ve denetimlerin yetersizliği yüzünden pazardan pay almak isteyen bazı kişilerin istismarına açık. Müşterilerin güvenle yiyebilecekleri helal ete, normal etten 50 cent ila 1.5 dolar civarında daha fazla ödemeye razı olmaları, işin istismarcılarının iştahını kabartıyor. Anlayacağınız helal olmayan eti helal diye yüksek fiyatla koyarak satmak hiç de zor değil.
***
İstismarcılara karşı, sorunun çözümünün en iyi yolu, ciddi kuruluşların verdikleri helal sertifikaları... Kanada’da, dünyanın her ülkesinden gelen müslümanların kurdukları vakıf, dernek, cami ya da okullar var. Bu kuruluşlarda görev yapan ilahiyatçılardan oluşan Alimler Heyeti ya da buna benzer kurullar var. Bu kurullardan bazıları, helal sertifikası programına sahip... Bunların içinde, kısa adı İSNA (İslamic Society of North America) olan Kuzey Amerika İslam Topluluğu’nun başlattığı helal sertifikası, en güvenilir olanlardan... İSNA, kendisinden bu sertifikayı almak isteyen kuruluşlara, helal et üretimi için gerekli olan şartları bildiriyor. Bu şartları kabul eden firmaların üretimlerini ise, İSNA müfettişleri sürekli denetliyor. Ülkedeki en büyük et ve et ürünleri üreticisi olan Meaple Leaf, İSNA sertifikası ile ürettiği Zabiha Halal markasıyla, Kanada’nın dört bir tarafında müslümanlara satış yapıyor.
Yine de, “vebali satana” mantığıyla, aslını-astarını soruşturmadan, helal denen ucuz eti alanları hedefleyen ciddi bir kitle var...
Ama unutmamak lazım:
Ucuz değil, helal etin yahnisi iyi olur...