İngiltere'de binlerce öğrenciyi ilgilendiren üniversiteye giriş sınavı sonuçları Perşembe günü açıklanacak.

Ancak hem İngiltere'de hem Türkiye'de yaşam maliyetlinin artmasıyla birlikte, üniversite fiyatları da yükselmeye devam ediyor.

Bu yüzden birçok kişi masraflara katlanmaya değip değmeyeceğini merak ediyor olabilir.

BBC Eğitim Muhabiri Hazel Shearing, İngiltere'de üniversite masraflarının büyük bölümünü okullara ödenen harç ücretlerinin oluşturduğunu belirtiyor. Maksimum yıllık ücret, Birleşik Krallık'taki ülkeler arasında uluslararası öğrencilerin başvurdukları ülkelere göre farklılık gösterebiliyor. Ülkelerin vatandaş öğrencilere uyguladıkları ücretler şu şekilde:

İngiltere: 9 bin 250 sterlin
Galler: 9 bin sterlin
Kuzey İrlanda: Kuzey İrlandalı öğrenciler için 4 bin 630 sterlin diğer Birleşik Krallık öğrencileri için 9 bin 250 sterlin
İskoçya: Çoğu İskoç öğrenci için ücretsiz - devlet finansmanı kriterlerini karşıladıkları sürece - ve diğer Birleşik Krallık öğrencileri için 9 bin 250 sterlin.

İskoçya'da eğitim genellikle ücretsiz olsa da üniversite kontenjanları sınırlı tutuluyor.

Yerleşik olmayan öğrenciler yani Birleşik Krallık dışından başvuran uluslararası statüdeki öğrenciler için okul ücretleri daha yüksek.

Birleşik Krallık çapında yapılan ve 2007-2021 yıllarını kapsayan Reddin anketine göre İngiltere'deki üniversitelerin yıllık ücretleri 10 bin sterlinden başlıyor ve 38 bin sterline kadar çıkabiliyor. Tıp bölümleri için bu fiyatlar daha da yükselebiliyor.

Bunların yanında konaklama masrafları da önemli bir kalem. Konaklama seçenekleri arasında üniversiteye ait konaklama imkanları daha uygun seçenekler olarak öne çıkıyor. Öğrenci konutları birliği Unipol'e göre, 2021-22 döneminde üniversiteye ait odaların ortalama kirası yıllık 6 bin 227 sterlinken özel kurumlara ait ücretler oda başına 7 bin 732 sterlindi.

British Council'e göre Birleşik Krallık'ta üniversiteye gitmek isteyenler için harç ücretleri genellikle yıllık 15 ile 26 bin sterlin arasında değişiyor.

Buna ek olarak yaşam masrafları aylık 800 ile 1300 sterlin arasında. Haftalık alışveriş masrafıysa kişi başına ortalama 30 sterlin.

Türkiye'den Birleşik Krallık'taki üniversitelere ilgi artıyor mu?

Türk Lirası'nın İngiliz Sterlini karşısında son bir yılda yaklaşık yüzde 84 değer kaybettiği düşünüldüğünde Birleşik Krallık'ta eğitime talebin artma eğiliminde olmayacağı düşünülebilir.

Birleşik Krallık’ta yükseköğretim için lisans başvuruları Üniversite ve fakülteler için başvuru servisi UCAS üzerinden yapılıyor. UCAS verilerinde göre 2021-22 döneminde Türkiye'den yapılan başvurular 2020-21 dönemine göre yüzde 14,5 arttı.

Bunun yanında Birleşik Krallık'ta eğitim için verilen vize sayısının pandemi öncesi döneme göre yüzde 25 oranında arttığı görülüyor.

Birleşik Krallık eğitim vizeleri

Yükseköğretim İstatistik Ajansı'na (HESA) göre 2020-21 döneminde Türkiye'den gelerek Birleşik Krallık'ta bir yükseköğretim kurumuna kayıt yaptıran öğrenci sayısı 4 bin 585'ti. Bunların yarısından fazlasını yüksek lisans için gelen öğrenciler oluşturdu.

Ancak Türkiye'den öğrencilere yurt dışında yüksek lisans eğitimi görmeleri için Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından burs verileceği açıklanan kişi sayısı son yıllarda düştü.

Örneğin Milli Eğitim Bakanlığının Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim Görmek Üzere Gönderilecek Adayları Seçme ve Yerleştirme (YLSY) bursuyla 2022'de toplam 358 öğrencinin, lisansüstü öğrenim için yurt dışına gönderileceğini açıkladı.

2021'de ise YLSY Programı kapsamında toplam 750 öğrencinin yurt dışına gönderileceği açıklanmıştı.  2019 yılında bu sayının Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü kontenjanlarının eklenmesiyle 1195 öğrenci olduğu açıklanmıştı.

BBC Türkçe'ye konuşan British Council Eğitim Projeleri Yöneticisi Semra Yalçın Doğan, Birleşik Krallık'ta üniversite eğitimine olan talebin artmasında ABD'de yükseköğretime olan ilginin son yıllarda azalmasıyla bağlantılı olabileceğini söylüyor.

ABD'nin uluslararası eğitim verilerini tutan Open Doors'a göre Türkiye'de ABD'ye üniversite eğitimi için giden öğrenci sayısı 2019-20 döneminde 9 bin 481'ken 2020-21 döneminde bu sayı 8 bin 109'a düştü.

Birleşik Krallık'ın Türkiye'ye coğrafi açıdan yakınlığı ve yükseköğretim sürelerinin ABD'ye göre daha kısa olması gibi sebepler ülkeler arasında talebin kaymasında etkili olabiliyor.

Bunun yanında artan seyahat masrafları da ailelerin seçimlerini etkileyebiliyor. Google'ın Flights adlı seyahat aracına göre Eylül ayında ABD'de öğrenciler için popüler destinasyonlarından biri olan Boston'a İstanbul'dan uçmasının bedeli 20 bin lirayı bulabiliyor.

Buna karşın Birleşik Krallık'taki popüler adreslerden biri olan Londra için ödenecek maksimum ücretler bunun yarısından daha az olabiliyor.

Son yasal düzenlemelere göre yabancı öğrenciler, eğitimlerinin ardından maksimum iki yıl (doktora öğrencileri ise üç yıl) Birleşik Krallık'ta kalıp çalışabiliyor ya da iş arayabiliyor.

Mezun Rotası adı verilen bu uygulamaya başvurular için yabancı öğrencilerin Birleşik Krallık'ta lisans veya lisansüstü bir eğitimi ya da bir yüksek eğitim kurumunda uygun bir profesyonel yeterlilik programını, hükümetin göçmenlik şartlarına tam uyacak şekilde tamamlamış olması gerekiyor.

Mezun Rotası uygulaması ile 2030 yılı itibarıyla Birleşik Krallık'taki yabancı yüksek öğrenim öğrencisi sayısının 600 bine çıkarılması hedefleniyor.

HESA verilerine göre Birleşik Krallık'ta üniversite mezunları mezun olmayanlara göre genellikle daha fazla kazanıyor.

Ancak sonuçlar bu kazanç farkının yıllar içinde azaldığına işaret ediyor.

Üniversiteden sonra kazanılan ücretler mezun olunan bölüme, adayın cinsiyetine ve yoksul ya da zengin ailelerden gelip gelmediğine göre değişebiliyor.

İngiltere'de Mali Araştırmalar Enstitüsü tarafından yürütülen bir araştırma, yaratıcı sanatlar ve dil eğitimi alanında üniversite okuyan kadınların, yaşamları boyunca kazandıkları paranın üniversiteye gitmeselerdi de aynı olduğunu gösteriyor.

Ülkede eğitimde fırsat eşitliği üzerinde çalışan Sutton Trust'ın araştırmasına göre ise üniversiteye gitmek, daha yoksul ailelerden gelen öğrencilerin ebeveynlerinin kazandığından daha fazlasını kazanmalarına yardımcı olabiliyor.

Ancak eşitsizlik kalıcı olabiliyor. Aynı araştırma, ücretsiz okul yemeklerine hak kazanacak kadar yoksul mezunların beşte birinin, nüfusun en fazla kazanan yüzde 20'lik dilimine girebildiğini söylüyor. Buna karşın özel okullara devam eden mezunların yarısından biraz daha azı bu dilimde yer alıyor.

Bu, üniversite veya bölüm seçiminin ötesinde nedenlerden kaynaklanıyor olabilir. Örneğin, daha zengin ailelerden gelen mezunlar, yüksek ücret ödeyen işler hakkındaki bilgilere daha kolay erişebiliyor. İngiltere hükümetine göre, üniversitelerin, ödenen ücretlerin karşılığını vermesi gerekiyor. İngiltere'nin Temmuz'da göreve gelen yeni Eğitim Bakanı Michelle Donelan, düşük kalitedeki bazı yerlerle mücadele etmek için üniversite kontenjanlarının sayısını sınırlama planlarını açıkladı.

Finansman, üniversite kararında belirleyici olabiliyor. Ancak üniversiteye gitmenin sunabileceği yeni beceriler geliştirmek, yeni insanlarla tanışmak ve yeni yerlerde deneyim kazanmak gibi diğer faktörleri de göz önünde bulundurmak önemli olabilir. (BBC TÜRKÇE)