Türkiye'de Pazar günü yapılacak yerel seçimlerde 81 il, 973 ilçe ve 390 belde belediye başkanı ile 50 bin 336 muhtar belirlenecek. İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi üyelikleri için de seçim yapılacak.
Kayıtlı 61 milyon 441 bin 882 seçmenin bulunduğu seçimde, 1 milyon 32 bin 610 genç ilk kez oy kullanacak.
Türkiye genelinde 206 binden fazla sandık kurulacak.
Seçimlerle ilgili olarak merak edilen soruları yanıtladık.
-Seçim günü takvim nasıl işleyecek?
Seçim görevlileriyle ilgili eğitim çalışmaları bugün tamamlanacak.
İl ve ilçe merkezi dışında kalan köy, mahalle ve beldelerde ilçe seçim kurullarınca malzeme torbalarının sandık kurulu başkanlarına teslimi de bugün yapılacak.
Malzemeler oy verme günü bina sorumlularına teslim edilecek
İl ve ilçe merkezlerinde ise bina sorumlusu görevlendirilen yerlerde, ilçe seçim kurulu başkanlıklarınca oy verme günü saat 05.00'da malzeme torbalarının bina sorumlularına teslimi, bina sorumlularının da teslim aldığı malzeme torbalarını ilçe seçim kurulu başkanlıklarınca temin edilen araçlarla sandık çevrelerine getirerek görev yerlerindeki sandık kurulu başkanlarına tutanak karşılığı teslim etmesi işlemleri yapılacak.
Bina sorumlusu görevlendirilmeyen yerlerde, ilçe seçim kurulu başkanlıkları, malzeme torbalarını oy verme günü sandık kurulu başkanlarına sandık bölgesinde teslim edecek.
Takvime göre, 21 Mart'ta başlayan propaganda serbestliği, yarın saat 18.00'da, aynı tarihte başlayan seçim yasakları ise Pazar günü saat 23.59'da sona erecek.
-21 Mart'ta devreye giren propaganda kuralları neler?
YSK, mabetlerde, kamu hizmeti yapılan binalarda ve ile ilçe seçim kurullarının gösterdiği meydanların dışında toplu olarak sözlü propaganda yapılmasını yasaklıyor.
Bunun yanında güneşin batışını takip eden ikinci saatin sonundan güneş doğuşuna kadar da miting yapılması yasak.
Elektronik haberleşme yoluyla yapılacak propaganda faaliyetleri de kurallara tabii olacak.
Buna göre, seçmenlerin elektronik posta adreslerine ya da cep telefonlarına yazılı, sesli, görüntülü mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılamayacak.
Siyasi partiler ancak kendi üyelerine bu şekilde mesajlar atabilecek.
21 Mart tarihinden seçim gecesine kadar, seçmenlerin oy verme davranışını etkileyebilecek, kamuoyu araştırması ve anket yayınlanması da yasak kapsamına girdi.
-Seçmenler nasıl oy kullanacak?
Seçmenler, nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını, YSK'nın internet sitesinden, e-Devlet kapısından, YSK'nin Seçmen Sorgulama Mobil Uygulamasından veya 444 9 975 numaralı YSK Çağrı Merkezi'nden kontrol edebilecek.
Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak.
Seçmen, üzerinde T.C. kimlik numarası bulunan resmi nitelikteki herhangi bir belgeyle oy kullanabilecek.
YSK daha önce de internet sitesinde yurt içi seçmen afişlerinin görsellerini paylaşmıştı.
Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak ve bunun cezası bulunuyor. Bu tür cihazların oy verme işlemi bitene kadar sandık kuruluna bırakılması gerekiyor.
Yeni evlenen ve henüz kimliğini değiştirmeyenler evlenme cüzdanı ile oy kullanabilecek.
-Seçimlere kaç siyasi parti katılacak?
Seçimlere 34 siyasi parti katılacak.
Partilerin oy pusulasındaki sıralaması şöyle:
Adalet ve Kalkınma Partisi
İYİ Parti
Sol Parti
Büyük Birlik Partisi
Memleket Partisi
Anavatan Partisi
Demokratik Sol Parti
Yeniden Refah Partisi
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Türkiye Komünist Partisi
Anadolu Birliği Partisi
Zafer Partisi
Halkın Kurtuluş Partisi
Türkiye Komünist Hareketi
Bağımsız Türkiye Partisi
Gelecek Partisi
Yeni Türkiye Partisi
Cumhuriyet Halk Partisi
Emek Partisi
Hür Dava Partisi
Hak ve Özgürlükler Partisi
Ocak Partisi
Adalet Birlik Partisi
Demokrat Parti
Güç Birliği Partisi
Millet Partisi
Milli Yol Partisi
Adalet Partisi
Aydınlık Demokrasi Partisi
Milliyetçi Hareket Partisi
Türkiye İşçi Partisi
Demokrasi ve Atılım Partisi
Saadet Partisi
Vatan Partisi
-Tüm pusulalar kaç zarfa koyulacak?
Her seçmen, kanunda sayılan istisnalar dışında, hangi sandık seçmen listesinde kayıtlı ise ancak o sandıkta oy kullanabilecek.
Büyükşehir belediyesi sınırlarında yaşayan Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van'daki seçmen, "büyükşehir belediye başkanı", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy verecek.
Büyükşehir olmayan illerde ise "il genel meclisi üyeliği", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ve "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy verilecek. Köylerde de "il genel meclisi üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar meclisi" için kullanılacak.
Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "beyaz", il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula "turuncu", belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "mavi", belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise "sarı" renkli olacak.
Seçmenler tüm oy pusulalarını tek zarfa koyacak.
-Oy verme saatleri her yerde aynı mı?
YSK, seçimin Mart ayında olması nedeniyle mevsim şartları ve güneşin batış saatini dikkate alarak, doğudaki 32 ilde oy verme saatini 1 saat erkene aldı.
Bu nedenle, Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Kilis'te ve bu illerde bulunan ceza infaz kurumlarında oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00-16.00 olarak uygulanacak.
Bu illerin dışında kalan diğer yerlerde oy verme saatleri 08.00-17.00 olacak.
Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık; diğer illerde ise sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
-Önce hangi oylar sayılacak?
Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık; diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık, seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
-Yurt dışındaki seçmenler oy kullanacak mı?
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı her seçmen, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında, yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kurulacak sandıklarda oy verme hakkına sahip.
Yurt dışındaki seçmenler yerel seçimde oy kullanamıyor.
(BBC Türkçe, https://www.bbc.com/turkce/articles/clkw4y81nx9o)
