Sessizce gözlem yapma becerisi, çevremizdeki olayları, insanların davranışlarını ve durumları dikkatlice ve sessizce izleme becerisidir. Bu beceri, gözlemci olarak çevremizdeki insanları, durumları veya etkileşimleri anlamak ve analiz etmek için kullanılır. Temelde ihtiyacımız olanlar:
- Dikkati Çoğaltmak: Çevremizde olanları ve insanların davranışlarını fark edebilmek için detaylara odaklanmak ve gözlem gücünü keskinleştirmek önemlidir. İnsanların beden dilleri, kullandığı kelimeler, ses tonu ve hacmi, vurguları, görüntüleri, aksesuarları dikkat edebileceğimiz alanlardandır.
- Normali Bilmek: Gördüklerimizin insanların normali olup olmadığını anlamak ve böylelikle sapmaları yakalayabilmek kritik bir öneme sahiptir. O yüzden gözlem süresini geniş tutmak ve gözlemlenebilir kriterlerden ilerlemek gereklidir.
- Önyargılardan Sakınmak: İnsanların birbiri ile ilgili değerlendirmeleri genelde 30 saniye ile 3 dakika arasında yaptığı söylenir. Önyargıların proaktif güç sağlama özelliğinden yararlanıp tepki vermeden, anlayarak değerlendirmeye almak profesyonellik göstergesidir.
- Dinlemek: Dünya görüşü, siyasi – dini görüşü, alışkanlıkları, hayata bakışı, ilgi alanları ve yaşam tarzı gibi alanlarla ilgili fikirlerini dinlemek, satır aralarını yakalamak ve konuşurken söylediklerinin dışında söylemediklerini de duymak önemlidir.
- Çevresine Bakmak: Sessizce gözlemlediğimiz kişinin yanında çevresine, görüştüğü kişilere, zihinsel besin kaynaklarına da bakmak gözlem sonucu çıktılarımızın nitelik ve niceliğini artıracaktır. Böylelikle kültürü ve kültürel kodları, motivasyon şekli, sosyalleşme şekli gibi farklı alanlarda kişiyi anlamak kolaylaşacaktır.
- Analiz Edebilmek: Gözlemlediğimiz bilgileri analiz edebilmek ve anlamlandırabilmek önemlidir. Gözlemleri bir bağlam içinde değerlendirerek, insanların davranışlarının ardındaki nedenlerin veya durumların nasıl etkileşime girdiğini anlamak kıymetlidir.
- Örneklem Sayısını Artırmak ve Gözlem Pratiği Yapmak: Genel olarak, daha büyük örneklem sayıları, daha güvenilir sonuçlar elde etmenizi sağlar. Hem bir kişideki gözlem kriterlerimizin sayısını artırmamız hem de maksimum düzeyde kişiyi gözlemlememiz gerekmektedir. İnsan sarrafı olmak kilometre gerektirir. Bu bağlamda her gün, fırsatımız olan her an pratik yapmak faydalı olacaktır.
Sessizce gözlem yapma becerisi, birçok alanda faydalı olabilir. İş ortamında, sosyal etkileşimlerde, liderlikte ve kişisel ilişkilerde bu beceri, daha etkili iletişim kurmanıza, insanların gerçek duygularını veya ihtiyaçlarını anlamanıza ve daha iyi kararlar vermenize yardımcı olabilir.
Ne olduğunu anlamak ve ne olacağını öngörebilmek için sessiz gözlem becerilerimizi artırabileceğimiz bir gün, bir hafta, bir ay, bir yıl, bir ömür olsun…
M.Efsun Yüksel Tunç
Eğitmen ve Yönetim Danışmanı
Yaşam ve Yönetici Koçu
efsun@indus.com.tr
https://www.linkedin.com/in/efsunyukseltunc/
@indusefsun
#gözlem #sessizlik #analiz #önyargı #farkındalık #indusglobal #indusconsulting