“Türk Medeniyeti için Yeni Dönem: Ortak Kalkınma ve Refaha Doğru” tema’sıyla Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları 9’uncu Zirvesi, kadim Türk kenti Semerkant’ta gerçekleştirildi. Bin yıl önce Türk medeniyetinin göz bebeği olan, manevi/dini şahsiyetlere ev sahipliği yapmış Semerkant, bundan sonra da Türk Dünyasının siyasi-ticari-kültürel merkezi olmaya devam edecek. Çünkü, Zirve’de Semerkant, “Türk Dünyası Medeniyet Başkenti” ilan edildi.
Zirve arifesinde, Semerkant’ta Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) üye devletlerinin Ekonomiden/Ticaretten Sorumlu Bakanları ve Yardımcıları toplantısı da yapıldı. Yine Zirve’den bir gün evvel, TDT Dışişleri Bakanları Konseyi de, Zirvenin gündem maddeleri ve Devlet Başkanları tarafından imzalanacak belgeler üzerinde nihai çalışmaları yürütmek üzere Semerkant'ta toplandılar.
Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in ev sahipliğinde gerçekleşen ve Türk dünyası için yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülen toplantılar ve 11 kasım tarihinde gerçekleşen Semerkant Zirvesi’nden bazı kararlar ve ödüller aşağıdaki şekildedir.
Kuzey Kıbrıs
"Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olarak kabul edildi." KKTC’nin gözlemci üyeliği için Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın önemli rol oynadı. Bu gelişme hiç şüphesiz, Türk Dünyasını sevince boğarken, Türk dünyasının da dayanışmasını göstermektedir.
Türk Dünyası Ali Nişanı
Zirve’de dikkat çeken önemli bir gelişme de, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in, ‘Türk Dünyası Ali Nişanı’nı Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkmenistan Eski Devlet Başkanı, Türkmenistan Ulusal Konseyi Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov'a takdim etmesi oldu.
Türk Dünyasında ağaç dikimi
Zirve esnasında, Türk Devletlerinin Liderleri Semerkant'ta Registan Meydanı yakınlarındaki bir caddeye ağaç diktiler. Törene eşzamanlı olarak Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye, Türkmenistan ve Macaristan'ın başkentleri ile Özbekistan'ın bazı şehirlerinde ağaç dikimi gerçekleştirildi.
Türk Yatırım Fonu
Zirve’de Türk Devletlerinin Cumhurbaşkanları, Türk Yatırım Fonu’nun kurulması kararı aldılar. Fonun başına, görevini başarıyla tamamlayan Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Baghdad Amreyev getirildi.
Dönem Başkanlığı
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları, Kırgız Cumhuriyeti'nin Ankara Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev'i, Teşkilatın yeni Genel Sekreteri olarak atadı. Yeni Genel Sekreter Ömüraliyev görevi, İstanbul’daki TDT Sekretaryası Merkez Ofisi’nde, selefi Baghdad Amreyev'den devralacak. 25 yılı aşan diplomatik birikime sahip olan yeni Genel Sekreter Ömüraliyev, Türk Dünyası 2040 Vizyon belgesinde yer alan ortak hedeflere ulaşmak için yoğun bir çaba göstereceğini açıkladı.
Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan Cumhurbaşkanlarının imzaladıkları ve 103 maddeden oluşan Semerkant Zirvesi Bildirisi, Türk Dünyasına yönelik farklı işbirliklerini içeriyor.
600 yüze yakın yerli ve yabancı gazeteci ve 50'den fazla uzmanın büyük bir ilgiyle takip ettiği tarihi Semerkant Zirve’sini, Türk Dünyasının bir parçası olan Avrupa Türkleri de yakından takip ettiler. Türk devletleri liderlerinin 1992 yılında başlattıkları ‘Türklerin yeni tarih yolculuğu’, Türk devletleri liderlerinin kendi kaderlerini tayin etme arzularının bir göstergesi olarak yorumlanabilir. Allah, Türkleri nazarlardan ve kem gözlerden saklasın.
Veyis Güngör
14 Kasım 2022