Sahip olduğumuz trilyonlarca hücrenin hiçbiri susuz yaşayamaz. Bedenimizin her noktasında, her türlü fonksiyon için su vazgeçilmez bir besin. Örneğin, birçok kimyasal işlem suyun varlığı halinde gerçekleşebilir, oksijen ve besinler hücrelere suyla taşınır, vücut ısısının ayarlanması su sayesinde başarılır, dokularımızın nemlenmesi suyla sağlanır. Ayrıca, kabızlığın önlenmesinden, eklemlerin iş görmesine, dayanıklılık ve gücün artırılmasından bağışıklığın desteklenmesine kadar birçok şey su sayesinde başarılır. Vücudumuzda yeteri kadar su yoksa sindirim sistemimiz iş göremez, böbreklerimizdeki değişiklikler hastalık derecesine, dolaşım sistemimizse iflas etme noktasına gelir. Kısacası su olmazsa hayat olmaz, su hayattır. Hepimizin düzenli olarak su içmeye ihtiyacı var.
“Hocam biz bunları zaten biliyoruz” demeyin, su konusunda bilmediğiniz ya da bildiğinizi zannedip de yanlış bildiğiniz pek çok şey var!
Önce, şu önemli noktanın altını hemen çizmemiz lazım: Çoğumuz şu veya bu nedenle yeteri kadar su içmiyoruz. Unutuyor, ihmal ediyor veya dikkatsiz davranıyoruz ve neticede farkına varmadan ama son derece yaygın bir şekilde su ihtiyacı içinde yaşıyoruz.
Sağlığınız için, su için.
GÜNDE 8-12 BARDAK
Günlük su ihtiyacımızı belirleyen pek çok formül var ve ihtiyaç herkes için farklı zaman ve durumlarda değişen bir şey. Vücudumuzun kullandığı enerji miktarı su ihtiyacımızı belirleyen temel faktör.
Yetişkin bir insanın enerji harcamasının her bir kalorisi başına 1-1.5 ml su gerekiyor. Bunun anlamı şu: 1000 kalori harcadığınızda 1-1.5 litre su içmelisiniz. Yetişkin birinin ortalama olarak günlük kalori tüketimi 2 bin civarında. Bu durumda her yetişkin iki litre civarında su içmek zorunda.
Bir bardak suyun 200 ml olduğunu kabul edersek, sağlıklı her yetişkinin günde en az 8-12 bardak suya ihtiyacı var diyebiliriz. Bu rakamı sabit bir değer gibi düşünmek de pek doğru değil. İdrar miktarınız, fiziksel aktivite düzeyiniz, yaşadığınız iklim koşulları, uyguladığınız beslenme tarzı ve daha pek çok şey su ihtiyacınızı belirlemede etkili olabiliyor.
İHTİYAÇ DEĞİŞİYOR
Örneğin ağır egzersizler ya da ağır bedensel işler yapma durumundaysanız su ihtiyacınız 3-4 bardak daha fazla olabiliyor. Çok sıcak bir havada ya da herhangi bir nedenle aşırı terlediğinizde daha fazla su içmeniz lazım. Uzun süreli havayolu seyahatlerinde su deriden daha çok buharlaşıyor ve su ihtiyacı artıyor. Ateşin yükselmesi durumunda da vücut daha fazla suya ihtiyaç duymaya başlıyor. Eğer ishal ya da kusma nedeniyle su kaybetmişseniz bunu da günlük su tüketiminiz üzerine eklemeniz lazım. Hamilelerin, emziren annelerin de su tüketimini artırmaları şart.
Ne zaman içmeliyiz
ÖNEMLİ
* Günlük su ihtiyacınızı kilonuza bakarak da tahmin edebilirsiniz. Erişkin bir insanın vücut ağırlığının kilogramı başına günde 30-40 ml suya ihtiyacı var. Bu ihtiyaç çocuk ve yaşlılarda daha fazla.
* Vücudunuz metabolizma süreçlerinde kendisi de üretir! Günde 3 bin kalori tüketen birinin ürettiği su miktarı 300 ml’ye yakındır.
* En çok idrarla ve terle su kaybedersiniz. Aşırı terleme durumunda da idrar miktarınızın çoğaldığı hallerde de su tüketiminizi artırmanız gerekir.
* Vücudunuz su kaybına çok hassastır. Pratik olarak yüzde 2’den fazla kaybı kaldıramaz. Kayıp yüzde 5’leri geçtiğinde baygınlık, yüzde 10’u geçtiğindeyse bilinç kaybı olur.
* Su tüketiminin fazlası da gereksiz, hatta sorun bile yaratabilen bir durum. 4-5 litreyi geçen su tüketimi böbreklerin su atma kapasitesinin üzerinde. Bu durumda atılamayan su kanda birikmekte, kandaki elektrolitlerin, özellikle sodyumun izafi olarak düşmesine sebep olmaktadır ki bu durum sağlık açısından sorun yaratabilir. Sodyum aşırı miktarda düştüğünde bulantı, kusma gibi işaretler ortaya çıkar.
* Ne zaman su içmeliyiz sorusunun yanıtı tek cümlede özetlenebilir: İstek duyduğunuzda! Ek bir cümle daha: Aklınıza geldiğinde!
* Su tüketiminizi mümkün olduğu kadar sık aralıklarla yapmanızda fayda var.
Suyu oturarak için
UNUTMAYIN
* Yemek yerken su içmeniz, en azından fazlaca su tüketmeniz pek tavsiye edilmiyor.
* Uzun süreli havayolu seyahatlerinde sık ve bol su içmenizde fayda var. Uçak seyahatleri su kaybına sebep oluyor.
* Suyu oturarak içmeniz daha doğru.
* Çok soğuk ya da sıcak su içmek yerine ılık su tüketmenizde fayda var.
* Sabah uyanınca güne ılık bir bardak su içerek başlamak çok akılcı bir seçim.
* Eğer yoğun fiziksel egzersiz yapıyorsanız her 15 dakikada bir 100 ml su tüketmeniz uygun olur.
* Kahve, çay, alkol ve kafein içeren alkolsüz içecekler su yerine ikame edilmemeli.
* Birdenbire ortaya çıkan aşırı susuzluk veya çok su içme ihtiyacı durumu kan şekerinizde yükselmeye işaret edebilir, doktorunuzla görüşmenizde fayda var.
* Yeterli su tükettiğinizi anlamanın en kolay yolu idrarınızı kontrol etmek. Berrak idrar rengi, yeteri kadar su tükettiğinizi ifade eder.
* Süt, taze sıkılmış meyve suyu ve ayran su ihtiyacınızı karşılamak amacıyla içilebilir ama su içmek en iyisidir, çünkü su kalori içermez. Suda yağ ve kolesterol bulunmaz. Sodyum oranı çok düşüktür. Hiçbir doğal su kafein ihtiva etmez.
* Suyun yumuşak veya sert olması içindeki mineral miktarına bağlı. Sert sular minerallerden, özellikle kalsiyum ve magnezyumdan, yumuşak sularsa sodyumdan zengin.
* Şişe suları özellikle hamile kadınlar ve çocuklar için iyi bir alternatif. Çünkü kurşun içermezler.
* İçme suyunda fazla miktarda kurşun bulunması, kurşununun vücutta birikmesi nedeniyle ciddi rahatsızlıklara sebep olur.
Susamayı beklemeyin
AKLINIZDA OLSUN
Vücudumuzda su azaldığında beden bunu ‘susama’ sinyaliyle bize hatırlatıyor. Ancak susamak özellikle yaşlılar ve çocuklar için güvenilir bir sinyal değil. Onlar susadıklarının farkına varmayabiliyor ya da susuzluklarını ifade edemeyebiliyorlar. Ayrıca susamak arabaların benzin göstergelerindeki kırmızı ışığın yanması gibi bir duruma işaret ediyor. Yani susama ihtiyacı duymuşsanız bu sizin su ihtiyacınızı karşılamada bir hayli geç kaldığınızı hatırlatıyor. Su içmeyi unutmayın!