Hiç ilk posta sisteminin ne zaman başladığını veya daha da ilginci ilk pulun ne zaman üretilip kullanıldığını merak ettiniz mi?
Dünyanın ilk pulu 1 Mayıs 1840 yılında basıldı ama 6 Mayıs 1840 tarihine, Çarşamba gününe, kadar beklendiği için doğum gününü bu gün kabul etmek gerekir diye düşündüm.
Dünyanın ilk pulunda da bir kadın olması…ihtişamlı Kraliçe Victoria…daha dul kamamışken, kendini aşırıyı yemeğe ve siyah rengin kasvetine kaptırmamışken.
Posta pulu, mektupların ve postalanacak diğer ürünlerin güvenli, daha hızlı ve uygun fiyatlı gönderilebilmesi için neredeyse yaşamı boyunca uğraşan reformcu, öğretmen ve mucit Rowland Hill beyefendinin fikridir, icadıdır. Daha sonra ‘Sir’ de oldu zaten. Ayrıca, English Heritage bu çılgın şahsa yakışır bir çılgınlıkta bir de plaka kondurdu Londra’da yaşadığı evinin duvarına.
Sonra tabi kendisi de pul oldu, ölümüyle günlük hayattan çıkmadı, pulların üzerinde elden ele dolaştı tüm ülkede. Ölümüyle 147 ülke posta pulları adını yaşatmak için resmini pul üzerine bastı.
Bay Hill sadece pul değil, gönderilecek mektubun veya belgenin konulacağı zarfın da mucididir. Hem de kim ile biliyor musunuz? Henry Cole ile…Büyük Londra Sanayi Sergisi’nin Prens Albert ile fikir babası, yürütücüsü ve sergiden elde edilen gelirle kurulan Victoria ile Albert Müzesi’nin kurucusu, geliştiricisi ve ilk müdürü. Bay Cole zaten dünyada ilk yeni yıl tebrik kartını da gönderen kişidir.
1837 yılında bir pul deseni ortaya çıktı…Genç Viktoria’nın yandan taçlı bir surette portresi ile. Tıpkı antik dönem paraların üzerindeki hükümdar veya ‘Savaş ve Akıl Tanrıçası Athena’ gibi.
Posta pulu fikri Hill’in aklına, nişanlısına mektup yazmak isteyen ama gönderme güçlüğü çeken genç bir kadının halini gözlemlemesiyle düştüğü söylenir. Çünkü, mektubun gittiği kişi para ödememek için gönderiyi almayı red edebilirdi. Dolayısıyla kişiler mektuplarının yerine ulaşıp ulaşmadığını hiç bilemezdi. Ayrıca, daha önce posta sistemi düzenli değildi, birkaç kişi farklı standartlarda farklı zamanlarda teslimat yapıyordu ve gönderi ücreti mektubu alan kişiden teslimat esnasında tahsil ediliyordu.
Bay Hill aslında posta sistemini ıslah etti ve ağırlık, büyüklük, gideceği mesafe gibi gönderi standartlarını oluşturdu; 14 gram ağılığı, ülkenin her yeri ve 1 Penny ücret karşılığında…ilk basılan da siyah renkli olduğu için ‘The Penny Black’ oldu.
Bu ilk pulu basan baskı makinesi de bugün British Library bünyesinde muhafaza ediliyor, 1819 yılından beri…286700 sayfa pul basıldı ve kullanıldı. Koleksiyoncuların en çok aradığı pullar olsa da bu pulların tamamı Britanya Posta Müzesi bünyesindedir.
Kraliçe Victoria 81 yaşında ölene kadar posta pullarının üzerinde bu evlendiği yılki portresi kaldı…genç haliyle. Penny Black Pulları Britanya pasaport sayfalarını süsler ayrıca…Victoria Dönemi posta kutusu, ilk pulun basıldığı Perkins D silindiri, Birmingham Postahane Binası ve Londra haritası bir posta kartının üzerine yerleştirilmiş şekilde hem de.
Bir de tabi ‘The Penny Black Pub’ var, bir akşam üstü serinliğinde içeceğinizi yudumlarken başınızı kaldırdığınızda karşınıza çıkarsa siyah zemin üzerine beyaz baskılı saçları toplu genç Victoria….pulun üzerinden bar tabelasına.
Artık pek postahaneye gitmeyenler fark etmemiştir. Büyük Britanya dünyanın pullarının üzerinde ülke ismi yazmayan tek ülkedir. Çünkü pul üzerindeki hükümdar başı ülke ismi anlamına gelir.
’Türkiye Posta Pulları’ denir ya hani bizim pulların üzerinde…pulcular bilir.