Kamuoyu yoklamalarında tarihinin en kötü sonuçlarıyla yüzleşen İngiltere’nin iktidar partisi, seçim rüşveti olarak çalışanların ödediği vergileri indirime gidecet.

Başbakan Rishi Sunak, Muhafazakâr isyancılara ve kendisini gözden çıkaranlara “mücadeleye tamamen hazır olduğunu” belirtirken, çok çalışan insanları vergi indirimleriyle ödüllendirme sözü verdi.

Sunak, The Times’a verdiği röportajda, ekonominin “doğru yönü işaret ettiğini” ve “geleceğin daha iyi olacağını” söyledi.

Seçim kampanyasının merkezine ekonomik yeterliliği koyan Başbakan, vergi indirimleri ve mortgage oranlarındaki düşüşün bir araya gelmesiyle insanların kendilerini daha iyi hissedeceklerini kaydetti. Başbakan, Muhafazakârlar, İşçi Partisi’nin anketlerdeki 25 puanlık liderliğini değiştirmeye çalışırken, “ekonomik vites değişiminin” “zorlu birkaç yılın” ardından insanların hayatlarını iyileştireceğini de sözlerine ekledi.

Ancak The Times’a göre, önümüzdeki hafta Sunak’ın başbakanlığının en zorlu haftalarından biri olabilir. Resmi rakamların İngiltere’nin resmen “teknik” resesyona girdiğini göstermesi beklenirken, ekonomistler de enflasyonun geçici olarak yükselebileceğine inanıyor. Muhafazakârlar da iki ara seçim yenilgisiyle karşı karşıya.

Sunak, İngiltere’nin geçmişte beklentileri aşarak Almanya gibi ülkelerden daha iyi performans gösterdiğini ve bunu tekrar yapacağını söyledi. Muhafazakârlara verilen oyun daha düşük vergilere verilen oy anlamına geldiğini de sözlerine ekleyen Sunak, “Bu her zaman böyle olmuştur” dedi.

Rishi Sunak’ın üzerindeki baskı aylardır artıyor. Kendisini görevden almaya yönelik açık komplolar, İşçi Partisi’nin anketlerdeki inatçı liderliği ve küçük teknelerden NHS bekleme sürelerine kadar bir dizi başka sorun, Downing Street’in kuşatma altında olduğu izlenimini bıraktı.

Ancak perşembe günü Cornwall’da bir diş hekimini ziyaret ederken, İşçi Partisi lideri Sir Keir Starmer’in 28 milyar sterlinlik yeşil yatırım vaadinden vazgeçtiğini açıklaması Sunak’ın yüzünü güldürdü.

Sunak, The Times’a verdiği röportajda bu konuda, “Bugün, tüm günlerin arasındaki zıtlığı görebilirsiniz. Uzun zamandır işaret ettiğim gibi, sahip oldukları imza niteliğindeki ekonomi politikası paramparça olmuş durumda. Eğer bir planınız yoksa ülke için ekonomik değişim sağlayamazsınız. Bu sizi en başa döndürür. İşçi Partisi’nin sunabileceği tek şey de bu. Bu yüzden bugün adımlarımda bir bahar var”dedi.

Sunak’ın önündeki zorluk çok büyük. Başbakan’ın Muhafazakârları zafere taşıyabilmesi için son 70 yılın en büyük geri dönüşünü gerçekleştirmesi gerekirken, kendi meslektaşlarının birçoğu şimdiden Sunak’ın şansını yok sayıyor.

Buna karşılık Başbakan ise seçimlere hazırlanırken, seçmenlerle doğrudan bağlantı kurmak amacıyla haftanın üç gününü ülke çapında ziyaretlere ayırıyor.

Başbakan bunu şu sözlerle açıkladı:  “Her hafta pazartesi, perşembe, cuma dışarıdayım.  Belediye toplantıları yapıyorum, insanlarla konuşuyorum. Bundan çok enerji alıyorum. Her şeyden önce yaptığım şeye inanıyorum. Bu işin içindeyim çünkü ülkemizi derinden önemsiyorum.

“Beni harekete geçiren şey hizmet anlayışı. Bu yüzden elimden gelenin en iyisini yapacağım. Şu andan itibaren seçime kadar her gün bu mesajı ülkenin dört bir yanına taşıyacağım.”

Geçen yıl, Muhafazakarlar ve piyasalar Liz Truss’un felaket mini bütçesinin ardından hala yara almışken, Sunak kasıtlı olarak temkinli bir ton benimsedi. Ancak şimdi hem ekonomik tablonun iyileşmesi hem de siyasi gereklilikler daha iyimser bir vizyon için alan açtı.

Sunak, “Bu yılın başında ülkenin doğru yöne gittiğine dair bir his var. Benim işim ve yapmak istediğim şey, herkese geleceğin kendileri ve aileleri için daha iyi olacağı ve ülkeyle yeniden gurur duyabilecekleri konusunda huzur vermek. İnsanlar bununla meşgul. Artık üzerinde çalıştığımız planların insanlar için bir fark yarattığını göstermeye başlayabiliriz. Asıl yüreklendirici olan da bu” dedi.

Sunak’ın seçmenlere temel mesajı “plana sadık kalmaları”. Geçen yılın enflasyonla boğuşan insanlar için “zor” geçtiğini kabul eden Sunak, ‘seçmenler bu yılın sonunda sandık başına gittiğinde, insanların kendilerini daha iyi hissedeceklerini’ söyledi.

“Plan işe yaradığı için ekonomik koşullar iyileşti, mortgage oranlarının düştüğünü görmeye başladınız ve vergileri azaltabildik” diyen Başbakan sözlerine,  “Bu baskıların hafiflemeye başladığına inanıyorum ve umarım bu yıl boyunca daha da fazla ilerleme kaydetmeye devam edebiliriz. Benim ana hedefim ilerleme kaydetmek. Plana sadık kalırsanız, geleceğin daha iyi olacağına dair içinizi rahatlatabiliriz. Tüm konularda, sadece ekonomide değil, her alanda; ekonomi, yaşam standartları, yasadışı göç, NHS, çocuklarımızın okuldaki durumu. Planlar uygulanıyor, değişim gerçekleşiyor” diye devam etti.

Sunak, tüketici güveninin son iki yılın en yüksek seviyesine çıktığını gösteren yeni bir anketin altını çizdi. Başbakanın önündeki zorluk; insanların artan iyimserlik duygusunu Muhafazakarlara desteğe dönüştürmek.

JEREMY HUNT’DAN VERGİ İNDİRİMİ VAADİ

 Sunak ve Maliye Bakanı Jeremy Hunt, iyileşen ekonomik görünümün vergi kesintileriyle birleşmesinin seçimleri kazanmaya yardımcı olacağına inanıyor.

Muhafazakârlar bu yıl iki vergi indirimine hazırlanıyor: 6 Mart’taki bahar bütçesi ve bir diğer seçim öncesi açıklama

Hunt sonbahar açıklamasında 20 milyar sterlinlik vergi indirimi paketinin bir parçası olarak ulusal sigortada yüzde 2’lik bir kesinti yapılacağını duyurdu. Bunun anketler üzerinde ki etkisi çok az  ya da hiç olmadı.

İşçi Partisi, hükümetin vergi indirimlerinin, milyonlarca çalışanı daha yüksek vergi dilimlerine sürükleyen ve gizli vergiler olarak adlandırılan vergi eşiklerini dondurma kararının etkisiyle çok az kaldığını söyledi. Sonuç olarak vergi yükü son 70 yılın en yüksek seviyesine ulaşma yolunda ilerliyor.

Sunak bu vergi artışlarının zorunluluktan kaynaklandığını savundu. Daha spesifik olarak Covid’in 400 milyar sterlinlik maliyeti ve insanların artan enerji fiyatlarıyla başa çıkmalarına yardımcı olmak için 100 milyar sterlinlik destek.

Sunak, “Çoğu insan bunların yapılması gereken doğru şeyler olduğunu düşünüyor ama tabii ki bu parayı nasıl geri ödeyeceğimizi düşünmemiz gerekiyor. Bu yüzden vergi yükü herkesin istediğinden daha yüksek ama artık gidişat çok net; daha fazla vergi indirimi” dedi.

Muhafazakârlara verilen oyun daha düşük vergiler için verilen bir oy olduğunda ısrar eden Sunak, “Çünkü, bunlar benim değerlerim, bunlar partimin değerleri; Çok çalışmayı ödüllendirilmek. Aslında bunu vergi sistemi aracılığıyla ifade etmenin en iyi yolu, insanların vergilerini düşürmektir, böylece çok çalıştıklarında bunun ödüllerinden kendileri ve aileleri için daha fazla yararlanabilirler” dedi.

Üst düzey Muhafazakarlar, bahar bütçesinde daha fazla vergi indirimi yapılacağını kamuoyuna duyurmaya başladı. Ancak Sunak temkinli davranmaya devam ediyor; “Hiçbirimiz bütçelerden önce bu konular hakkında konuşmuyoruz. Diğer insanlar konuşuyor. Bence aşırı yorum yapıyorlar. Hazine Bakanımız ve benim söylediğimiz şey, elbette uzun vadeli planımızın insanların vergilerini düşürmek olduğudur.”

VERGİ İNDİRİMİ; SEÇİM RÜŞVETİ

Muhafazakar strateji uzmanları, sonbaharda açıklanan vergi indirimi paketinin başarısız olmasının nedenlerinden birinin, insanların bunu seçim öncesi bir “rüşvet” olarak görmesi olduğuna inanıyor. Sunak buna karşılık , “Mesele seçimler ve geri kalan her şey değil. Bu bir plana sahip olmakla, sadık kalmakla ve bunu yaparken de herkese kendileri ve aileleri için daha parlak bir gelecek olduğu konusunda huzur vermekle ilgili” dedi

ULUSAL SİGORTADA KESİNTİ Mİ?
İlkbahar bütçesinde gelir vergisinde kesinti yerine ulusal sigortada yeni bir kesinti yapılması ön plana çıkıyor. Ulusal sigortanın kesilmesi doğrudan çalışanlara fayda sağlarken, gelir vergisinin kesilmesi emeklilere de fayda sağlıyor ve çok daha maliyetli.

Sunak hangi verginin kesileceği konusunda spekülasyon yapmaktan kaçınırken, mevcut ulusal sigorta kesintisinin faydalarını şöyle anlattı:

“Çok çalışmanın ödüllendirilmesi gerektiğine inanıyorum. Ulusal sigorta kesintisi bunu yapmanın çok doğrudan bir yoludur. Diğer bir faydası da bunu Birleşik Krallık çapında yapabilmemiz. Üçüncü olarak da, çok hızlı bir şekilde hayata geçirebilimesi; kasım ayında açıklandı ve ocak ayında insanların maaş paketlerinde yer aldı.

“Temel nokta, sıkı çalışmanın ödüllendirilmesi ile ilgiliydi. Buna hedeflenmişti. Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin de kabul ettiği üzere, işgücüne katılımın arttırılması ve daha fazla insanın işe girmesi açısından da faydalı olacak.”

SOSYAL YARDIM SİSTEMİNDE REFORM İSTİYOR

Hunt’ın ilkbahar açıklaması için yaklaşık 16 milyar sterlin değerinde mali boşluğu olduğu ve bir kısmını yedekte bırakması gerektiği düşünülüyor. Bu da Muhafazakârların vergi indiriminde daha ileri gitmek istemeleri halinde kamu harcamalarında daha fazla kesinti yapmak zorunda kalacakları anlamına geliyor.

Sosyal yardım faturası hükümet için özel bir endişe kaynağı. Resmi tahminler, engelli yardımları için yapılan harcamaların 2030 yılına kadar yüzde 50 artarak yılda 48 milyar sterline ulaşacağını öngörüyor. Hükümetten bazıları bunun sürdürülemez olduğuna inanıyor.

Sosyal yardım sistemindeki mevcut reformlara özellikle de insanları işe geri döndürmek için ruh sağlığı desteği ve uzun süreli hastalıklar için değerlendirme sisteminde yapılan değişikliklere dikkat çeken Sunak, daha fazla reformun yolda olduğunu ima etti:

“Daha uzun vadede, çalışabilecek herkesin çalışmasını sağlamak için iş yapabilirlik değerlendirmesinde reform yapıyoruz. On yıldır reform yapılmamıştı. O zamana kıyasla şu anda üç kat daha fazla insan işe uygun olmadığı gerekçesiyle işten çıkarılıyor. Ulus olarak üç kat daha hasta olduğumuzu sanmıyorum. Bu da bana sistemin kendisinin reforma ihtiyacı olduğunu gösteriyor. İlerleme kaydetmeye devam edeceğimizden eminim.”

ÇALIŞMANIN ÖNEMİNİ VURGULAYACAK

Sunak, “Para ve finansal sürdürülebilirlik yönü önemli ama daha da önemlisi o insanları düşünmek. Ben adaletin gereği olarak çalışabilecek herkesin çalışması gerektiğine inanan biriyim. Çalışmak size bir amaç verir, tatmin sağlar. Bence bu sizin için de, aileniz için de iyi bir şey. Sadece finansal güvenceden çok daha derin bir şey var. Bu, hayatınızı üzerine inşa edebileceğiniz bir şey” dedi.

RESESYON KAÇINILMAZ
Başbakan’ın ekonomiye yönelik daha iyimser bir vizyon ortaya koyma çabaları önümüzdeki hafta muhtemelen yumuşayacak. Resmi rakamların İngiltere’nin teknik resesyona girdiğini resmen teyit etmesi beklenirken, ekonomistler de enflasyonda geçici bir artış bekliyor.

İşçi Partisi bu rakamları ekonominin Muhafazakârlar döneminde durgunlaştığının kanıtı olarak değerlendirecek. Ancak Sunak, ekonominin sürekli olarak beklentilerin üzerinde performans gösterdiğini ve gelecekte de göstereceğini savundu:

“Bu işe girdiğimde insanlar bir yıl sürecek ve nispeten derin bir durgunluk bekliyorlardı. Açıkçası biz her koşulda bundan kaçındık. Beklentilerin üzerinde bir performans gösterdik. Almanya gibi ülkelerden daha iyi performans gösterdik. İnsanların o zaman düşündüğünden çok daha iyisi gerçekleşti. Herkes gibi ben de büyümenin daha yüksek olmasını istediğimizi kabul ediyorum. Uygulamaya koyduğumuz planların insanlar için sonuç vermeye başlayacağından eminim.”

RUANDA İÇİN BAHSE GİRDİ
Muhafazakârların kampanyasının bir diğer önemli parçası da Sunak’ın göçmenleri Ruanda’ya gönderme planı olacak. Sunak bu plana o kadar inanıyor ki bu hafta TalkTV sunucusu Piers Morgan ile genel seçimlerden önce uçuşların başlayacağına dair 1.000 sterlinlik bir bahse girdi.

Bazı Muhafazakârlar bunu yapmasına şaşırdıklarını ifade ederek, bunun hem zenginliğini vurgulayan hem de göçmenlerin geleceği üzerine bahse girmeye hazır olduğunu gösteren açık bir tuzak olduğunu söyledi.

Sunak başlangıçta kendisini bahisten uzak tutmaya çalıştı; “Ben tipik bir bahis adamı değilim ancak söylediğim şeyleri her zaman yerine getiririm. Burada önemli olan nokta, politikaya bağlı olduğumdur. İnsanlar iyi kamu hizmetleri istedikleri ve hak ettikleri kadar adalete de inanıyorlar. Yasadışı göç ülkemizin doğuştan gelen adalet duygusunu zedeliyor. İnsanların kurallara göre oynamaması, adil paylarını koymaması doğru değil.”

GÖÇMENLERİN İSTİSMARINA İZİN VERMEYECEK
Sunak, bir anne ve iki kızına kimyasal saldırı düzenlediğinden şüphelenilen 35 yaşındaki Abdul Ezedi’nin durumuna dikkat çekti. İngiltere’ye kaçak yollardan giren Ezedi, cinsel suçlardan hüküm giymiş olmasına rağmen sığınma hakkı almıştı. Polis Cuma günü yaptığı açıklamada; Ezedi’nin öldüğüne inandıklarını ancak Thames Nehri yakınlarında kaybolan cesedinin “asla bulunamayabileceğini” söyledi.

Polisin basın toplantısından önce konuşan Sunak şunları söyledi: “İnsanlar okudukları türden haydutları gördüklerinde, ister Ezedi ister diğerleri olsun, bu bizim müsamahamızla alay etmek anlamına geliyor. İşte bu yüzden tekneleri durdurmamız çok önemli. Bu soruna uzun vadeli bir çözüm için caydırıcı olmanız gerekir. Ulusal Suç Ajansı da bu konuda benimle hemfikir. İşte bu yüzden Ruanda önemli.”

Sunak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi uluslararası yasal çerçevelerin reforma ihtiyacı olduğu konusunda “giderek artan bir fikir birliği” olduğunu söyledi; “Herkes farklı çözümler arıyor çünkü bu giderek büyüyen bir sorun haline geliyor. Bu konuda liderlik gösteriyoruz ve umarım insanlar yaptığımız şeyin doğru olduğunu görebilir. Herkes bunun sürdürülebilir bir durum olmadığını ve düzeltilmesi için yeni çözümler gerektiğini kabul ediyor.”

NHS VAADİNİ YERİNE GETİREMEYECEK

Sunak’a göre bu başarısızlık kısmen, ay sonunda tekrar greve gidecek olan genç doktorların ve danışmanların endüstriyel eylemlerinden kaynaklanıyor.

“Bekleme listeleri geçen yıl Kasım ayında, endüstriyel eylem olmadığında 100.000 azaldı. Bu, on yılı aşkın bir süredir pandemi dışında aylık bazda yaşanan en büyük düşüş. Uzun bekleme listeleri konusunda ilerleme kaydettik ancak daha fazla ilerleme kaydetmek grevler olmadan daha kolay.”

Sunak, Newquay’deki diş hekiminden ayrılmaya hazırlanırken ,kendi partisinden insanların onu görevden almak için komplo kurduğu fikrine gülerek, mücadeleye hazır olduğu konusunda ısrar etti.

(Olay)