ANKARA (AA) - Bu yıl "oldukça aktif" geçeceği öngörülen Atlantik kasırga sezonunun başlamasının ardından, Helene'nin yol açtığı hasarı henüz atlatamayan ve bu kez de Milton ile büyük bir sınav vermeye hazırlanan ABD, geçmişte de yıkıcı kasırgaların etkisi altına girdi.
Atlantik'te bu sezon oluşacak kasırga ve fırtınaların, ABD'nin kıyı şeridinden karaya çıkma ihtimalinin, 1991-2020 ortalamasının çok üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresine (NOAA) göre, kasırga aktiviteleri eylül ortalarında zirve yaparak kasımın sonuna kadar devam ediyor.
Ülkede eylül sonunda Helene Kasırgası, 4,57 metre yüksekliğindeki dev dalgalar ve hızı saatte 225,31 kilometreye ulaşan sürekli rüzgarlarla Florida'da karaya çıktı. Ardından Georgia, Carolinas, Tennessee ve Virginia eyaletlerini vurdu.
Kasırga sebebiyle milyonlarca kişi elektriksiz kaldı, temel hizmetler ve gıdalara ulaşamadı, afette 230'dan fazla kişi hayatını kaybetti.
Henüz Helene'nin yol açtığı zarar nedeniyle toparlanamayan ABD, bu kez de Milton Kasırgası'yla karşı karşıya. ABD Ulusal Hava Durumu Servisi (NWS), Meksika Körfezi'nden güçlenerek Florida eyaletine doğru yaklaşan Milton'un rotasında ilerlemesi halinde son 100 yılın "en güçlüsü" olabileceği uyarısında bulundu.
Ulusal Kasırga Merkezi, saatteki hızı yaklaşık 260 kilometreye ulaşan Milton Kasırgası'nın en yüksek ölçek anlamına gelen 5. kategoride Florida kıyılarını vurabileceğini açıkladı.
ABD Başkanı Joe Biden ise "Milton, Flordia'yı vuracak son yüzyılın en kötü kasırgası olabilir." dedi.
AA muhabiri, yoğun kasırga sezonunu yaşayan ABD'de yakın geçmişte meydana gelen kasırgaları ve ülkeye etkilerini derledi.
- 1992 Andrew Kasırgası
Ağustos 1992'de Florida kıyılarını vuran Andrew Kasırgası, o dönemde ABD'yi etkisi altına alan ve en çok zarar veren kasırga oldu.
Kasırganın getirdiği afetlerde 60'tan fazla insan yaşamını yitirdi ve yaklaşık 25 milyar dolarlık hasara neden oldu.
- 2005 Katrina Kasırgası
Ardında büyük bir yıkımı bırakan Katrina Kasırgası, Ağustos 2005'te özellikle Körfez kıyısındaki New Orleans kentinin büyük bir bölümünü tahrip etti, bazı yerleşim bölgelerini haritadan sildi.
New Orleans'ın yüzde 80'ini sel basarken, elektriğin uzun süre verilemediği kentte on binlerce kişi günlerce kurtarılmayı bekledi.
ABD'yi vuran en ölümcül ve en maliyetli kasırgalardan biri olarak tanımlanan Katrina nedeniyle yaklaşık 1800 kişi yaşamını yitirdi. Kasırganın yol açtığı hasarın maliyeti yaklaşık 180 milyar dolar oldu.
- 2012 Sandy Kasırgası
Hem Karayipler'i hem de ABD'yi Ekim 2012'de vuran Sandy Kasırgası, dönemin en büyük Atlantik kasırgası olarak kayıtlara geçti.
Kasırga, Karayipler'den Kanada'ya 8 ülkede 254 kişinin yaşamını yitirmesine neden olurken, ekonomiyi yaklaşık 70 milyar dolar zarara uğrattı.
Sandy, 2012'de ABD'de 24 eyaleti etkisi altına aldı.
- 2017 Harvey Kasırgası
Harvey Kasırgası, Ağustos 2017'de 4. kategori seviyesinde ABD'nin Texas eyaletini vurdu ve 100'den fazla can aldı.
Kasırganın yol açtığı sellerde yalnızca Texas'ta yaklaşık 300 bin yapı ve 500 bin araç zarar gördü. Kasırga nedeniyle 6 eyalette 53 hortum oluştu.
Harvey'nin ekonomiye etkisinin 150 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor.
- 2017 Irma Kasırgası
ABD, Harvey'nin ardından Eylül 2017'de Irma Kasırgası ile sarsıldı. 5. kategori seviyesine kadar ulaşan kasırgadan Porto Riko, Küba ve Karayipler de etkilendi.
Irma Kasırgası, ABD'de tarihin bu nedenle en geniş çaplı tahliyesine yol açtı. Florida'da nüfusun yaklaşık üçte biri için zorunlu tahliye kararı alındı. North Carolina, South Carolina, Georgia ve Virginia eyaletlerinde de kısmen veya eyalet genelinde acil durum ilan edildi.
Kasırga nedeniyle 134 kişi hayatını kaybederken, ülkeye maliyetinin yaklaşık 60 milyar olduğu belirtiliyor.
Aynı zamanda Irma, o dönemde Katrina'dan bu yana ABD'yi vuran şiddetli kasırga olarak tanımlanmıştı.
- 2022 Ian Kasırgası
ABD'nin güney kıyılarına, 28 Eylül 2022'de, 4. kategori seviyesinde ulaşan Ian Kasırgası, 29 Eylül'de South Carolina eyaletini vurduktan sonra Georgia, North Carolina ve Virginia eyaletlerini etkisi altına alan tropik yağmur fırtınasına dönüştü.
Florida'da ardında büyük yıkım bırakan kasırgada yaklaşık 160 kişi hayatını kaybetti. Yüksekliği 12 metreye varan kasırga dalgaları, Florida'nın batı kıyısının bazı kısımlarını sular altında bıraktı, evleri ve iş yerlerini tahrip etti, büyük hasara neden oldu.
Ian Kasırgası, ABD ekonomisinde yaklaşık 110 milyar dolarlık zarara yol açtı.
Milton'ın çarşamba gecesi geç saatlerde veya perşembe sabahı ABD anakarasına ulaşarak, Florida'nın Tampa, Sarasota ve Fort Myers gibi yerleşim yerlerini içeren yoğun nüfuslu bir bölgeyi etkisi altına alacağı tahmininde bulunuluyor.
