İngiltere’de Muhafazakar Parti yerel yönetim kazanmak için seçim düzenlemesi yaparken, İşçi Partisi adayı Sadiq Khan’ın kozu ise, ‘Yol ücreti projesini rafa kaldırmak’ oldu.
İngiltere’de seçim için geriye sayma devam ederken, adaylar kazanmak için vaadlerini artırdı.
Son yapılan kamuoyu yoklamaları, Muhafazakar Parti adayı Susan Hall’un kazanma ihtimalini artırırken, Londra’nın mevcut başkanı Sadiq Khan, başkentte kilometre başına ücretli araç kullanımını geri çevirdi.
Sadiq Khan, 2 Mayıs’ta yeniden seçilmek için zorlu bir mücadele verdiğinin bir göstergesi olarak, Londra Belediye Başkanı olduğu sürece yol ücretlendirme planını uygulamaya koymayı “kategorik olarak” reddetti.
Üçüncü dönem seçilmeyi hedefleyen Khan, başkentin tartışmalı ultra düşük emisyonlu bölgesine (Ulez) giren araç sayısını artırmama sözü de verdi.
2026’dan sonra Ulez’i yol fiyatlandırması ile değiştirmeyi planladığına dair aylardır süren spekülasyonlar Khan’ın bu açıklaması ile rafa kalkmış oldu.
Sadiq Khan, geçtiğimiz Mayıs ayında yayınlanan ‘İklim Acil Durumuyla Mücadele’ adlı kitabında “en geç on yılın sonuna kadar uygulanmak üzere yeni ve daha kapsamlı bir yol kullanıcı ücretlendirme sistemi getirmeyi planladığını” açıklamıştı.
Khan, ayrıca Londra Meclisi’ne politika ekibinin “aracınızın kaç yaşında olduğuna, ne kadar kirletici olduğuna, günün hangi saatinde araç kullandığınıza, yakınınızda alternatif toplu taşıma olup olmadığına bakabilecek akıllı bir yol-kullanıcı-ücretlendirme planı” üzerinde çalıştığını söyledi.
ULEZ UYGULAMASI SEÇİMİN ANAHTARI
Ancak Khan, araçlarının emisyon standardını geçememesi halinde sürücülerden günde 12.50 Sterlin ücret alarak kirliliği azaltmayı amaçlayan Ulez’de herhangi bir değişiklik yapılmasını reddetti. Bu ücret 15 sterlinlik trafik sıkışıklığı ücretiyle birleştirildiğinde, çevreyi kirleten araç sürücülerinin Londra’nın merkezinde araç kullanmak için günde 27.50 sterlin ödemesi anlamına geliyor.
Ulez’in kapsadığı alan Ağustos ayında genişletildi ve artık Londra büyükşehirin tüm ilçelerini kapsar hale getirildi.
Program, eski başbakanın geçen yaz istifa etmesinin ardından İşçi Partisi’nin Boris Johnson’ın Uxbridge koltuğunu alamamasından sorumlu tutuldu. Kuzeybatı Londra’da yaşayan Sir Keir Starmer, programı desteklemediğini açıklamıştı.
Starmer geçen hafta Khan’ın daha temiz bir hava için gösterdiği çabayı övmüş olsa da, bu konunun belediye başkanlığı seçimlerinde çizgi değişikliği haline gelmesi muhtemel.
SUSAN HALL ‘ULEZ’İ İLK GÜNDEN KALDIRMA SÖZÜ VERDİ
Sadiq Khan’ın Muhafazakar rakibi Susan Hall, kazanması halinde görevdeki ilk gününde Ulez’i kaldıracağını taahhüt etti.
Muhafazakârlar da Ulez’i iptal etmek için bir yasa tasarısı sunarak konuyu İşçi Partisi’na karşı bir koz haline getirmeye çalıştılar, ancak Cuma günü Avam Kamarası’nda bu engellendi.
Başkan Khan, Transport for London’ın müdürü Andy Lord’a yazdığı bir mektupla niyetini ortaya koydu:
“Belediye başkanı olduğum sürece Londra’da kilometre başına ödeme uygulamasının başlatılmasını kesinlikle reddediyorum.
Sizlerin ve Londralıların Ultra Düşük Emisyon Bölgesinin geleceği konusunda ne düşündüğümü bilmenizi istiyorum. Ben belediye başkanı olduğum sürece Ulez emisyon standartları sıkılaştırılmayacaktır. Bu, Londra’daki Ulez uyumlu araç sürücülerinin (başkent yollarında görülen araçların yüzde 95’inden fazlası) Ulez ücretini ödemek zorunda kalmamaya devam edeceği anlamına geliyor.”
Hava kirliliğiyle mücadelede “öncü olmaya” devam edeceğini söyleyen Belediye Başkanı Khan, “Londralılara taahhüdüm, bunun yeni bir mil başına ödeme yol kullanıcı ücretlendirme planını veya Ulez planının standartlarını değiştirmeyi içermeyeceğidir. Ulez’in uygulamaya konulması ve genişletilmesi gerekli ve etkili olmuştur. Ancak şimdi yerinde ve çalışıyor, mevcut haritanın sürücüler için değiştirilmesini sağlayacağım.”
Başkent halkı 2 Mayıs’ta Londra’nın bir sonraki belediye başkanı ve Londra Meclisi üyelerini seçmek üzere sandık başına gidiyor. Ülke genelinde on büyükşehir belediye başkanlığı da belirlenecek. Uzmanlar sonuçların Rishi Sunak ve Muhafazakarlar için kötü olmasını bekliyor.
Sadiq Khan kazanırsa, üçüncü dönem görev yapan ilk Londra belediye başkanı olacak. Anketlerde 25 puan önde olmasına rağmen ekibi zaferin kesin olmadığında ısrar ediyor ve hükümet tarafından getirilen iki seçim değişikliği nedeniyle bu kez zafere giden yolun çok daha zor olduğunu belirtiyor.
OY VERİRKEN KİMLİK ZORUNLU
İlk değişiklik, seçmenlerin oy verme merkezlerinde kimliklerinin fotoğraflı kanıtını göstermeleri gerektiği anlamına geliyor. Khan’ın ekibi tarafından yapılan araştırma, Londralıların yüzde 15’inin (900.000 kişi) böyle bir kimliğe sahip olmadığını, bu oranın genç seçmenler arasında yüzde 20’ye, Pakistanlı ve Bangladeşli seçmenler arasında ise yüzde 22’ye yükseldiğini gösteriyor. Khan’ın destekçileri sadece bu durumun bile oylarında %5’lik bir düşüşe yol açabileceğine inanıyor.
EN YÜKSEK OYU ALAN İLK TURDA SEÇİLECEK
İkinci değişiklik ise, nispi temsilin (PR) yerine ilk turda oy kullanma sisteminin getirilmesi. PR altında, Liberal Demokratlar ve Yeşiller gibi partilerin ikinci tercihleri genellikle İşçi Partisi’ne gidiyordu. 2021’de yeniden tahsis edilen oylar, Khan’ın Muhafazakar aday Shaun Bailey’e karşı ilk turda 4,7 puan olan farkının, son turda 11,4 puana yükselmesi anlamına geliyordu. Bu kez tek tur var; kim kazanırsa o belediye başkanı olacak.
SADIQ KHAN ÖDÜNÇ OY İSTEDİ
Sadiq Khan, anketlerdeki liderliğinin kırılganlığının bir işareti olarak Liberal Demokrat ve Yeşil destekçilerinden “oylarını kendisine ödünç vermelerini” istedi. Sistemdeki değişikliklerin kaybedebileceği anlamına geldiğini söyleyen Khan, yazdığı açık mektupta yeni sistemin seçimleri “bıçak sırtına” getirdiğini kaydederek, değişikliklerin Muhafazakarlar tarafından kendi adaylarının kazanmasına yardımcı olmak için getirildiğini iddia etti.
