LONDRA - Filistinli insan hakları örgütü Al-Haq ile İngiltere merkezli Küresel Hukuki Eylem Ağı (GLAN), uluslararası hukuku ve yasaları ihlal ederek İsrail'e silah satışlarının askıya alınması yönündeki talepleri göz ardı ettiği gerekçesiyle İngiltere aleyhine yasal işlem başlattı.
Al-Haq ve GLAN'dan yapılan açıklamada, İsrail'e askeri malzeme satışlarını sürdüren İngiltere aleyhine Yüksek Mahkemeye başvuruda bulundukları bildirildi.
Uluslararası hukuku ve İngiltere yasalarını ihlal eden İsrail'e yönelik silah satışlarının askıya almasına ilişkin yazılı taleplerinin sürekli olarak görmezden gelindiği belirtilen açıklamada, mahkemeye yapılan başvuruda İsrail'in sivillere, sivil altyapıya, sivillerin sığındığı hastane, fırın, okul gibi yapılara, gıda depolarına ve su rezervlerine saldırıları ile zorla yerinden etme ve açlığa mahkum etme gibi politikalarına ilişkin detayların paylaşıldığı kaydedildi.
- Yasalara göre uluslararası hukukun açıkça ihlal riski bulunduğunda silah ticareti yapılamaz
Açıklamada, Uluslararası Filistinliler Adalet Merkezinin (ICJP), Silah Ticaretiyle Mücadele Kampanyası (CAAT) gibi platformların da girişime destek verdiği belirtilerek "İngiltere hükümetinin Stratejik Lisans Kriterlerine göre, uluslararası hukukun açıkça ihlal edilme riskinin bulunduğu yerlere silah ticareti yapılamaz. İsrail'in politikaları ve eylemleri sivillere yönelik ayrım gözetmeyen ve orantısız saldırılara, binlerce kişinin ölümüne, yaşam alanlarının yok olmasına yol açtı. Hastaneler, okullar ve gıda kaynakları gibi korunan alanlar defalarca, kasıtlı olarak hava saldırılarının hedefi oldu." ifadeleri kullanıldı.
İsrail'in 1,6 milyon Gazzeliyi yerinden etmeye zorladığına da işaret edilen açıklamada İsrailli yetkililerin, Gazze'yi yok etmeye yönelik ifadeleri ve Gazze'ye su, gıda, enerji girişini kesmeye ilişkin açıklamalarına da yer verilerek "Hukuk uzmanlarına göre bu ifadeler, Filistinlileri millet olarak yok etmek isteyen soykırım niyetini ortaya koyuyor." değerlendirmesi yer aldı.
İsrail'in Gazze'de yaptığı ihlallerin Birleşmiş Milletler açıklamalarına da yansıdığı kaydedilen açıklamada, İsrail'in Gazze'nin bir duvarla çevrilmesi, Uluslararası Ceza Mahkemesinin yasa dışı olarak açıkladığı Yahudi yerleşimleri, silahsız sivillere yönelik saldırılar, Filistinlilerin yaşamlarının sürekli olarak gözetim altında olması, Filistinlilere ait mülklerin yıkılması gibi ihlallerini 7 Ekim'den sonra artırdığı vurgulandı.
Açıklamada, İngiltere'nin farklı kategorilerde silah satışlarına yönelik lisanslar verdiği hatırlatılarak 2015'ten bu yana verilen sınırlı lisansların getirisinin 472 milyon sterlin (17 milyar lira) olduğu, 58 sınırsız lisans verildiği kaydedildi.
- "Tüm ülkeler İsrail'e silah satışlarını gözden geçirmek zorunda"
Mühimmattan haberleşme ekipmanlarına, radarlardan insansız hava araçlarına kadar çok geniş bir yelpazede savunma sanayisi ürünlerinin İsrail'e satıldığına işaret edilen açıklamada, GLAN ve Al-Haq yetkililerinin açıklamalarına da yer verildi.
GLAN Direktörü Gearoid O Cuinn açıklamasında, Gazze'deki insani durumun işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla bugünkü duruma geldiğini belirtti.
O Cuinn, "İsrail ordu temsilcilerinin son açıklamaları tüm ülkelerin İsrail'e silah satışlarını gözden geçirmeyi zorunlu kılıyor. Bu silahların muhtemelen soykırım gibi çeşitli suç eylemlerinde kullanılacağına ilişkin risk bulunduğuna ilişkin hiçbir şüphe yok." değerlendirmesini yaptı.
GLAN avukatlarından Dearbhla Minogue yaptığı açıklamada, "Kendisine saygısı olan hiçbir ülke İsrail'in Gazzelilere yönelik gerçekleştirdiği zulmün yakınlarında silahlarının bulunmasını istemez. İngiltere hükümetinin Yüksek Mahkemede kendisini nasıl savunacağını merak ediyorum." ifadelerini kullandı.
Al-Haq avukatlarından Ahmed Abofoul da İngiltere'nin silahlarıyla vahşet yaşatan ülkelere karşı ahlaki ve hukuki sorumlulukları olduğunu söyledi.
Abofoul, "İsrail'e yasa dışı yerleşim ve apartheid rejimine silah satmak bu sorumlulukları ihlal etmenin yanında yardım etmek ve bu suçların işlenmesi için gerekli araçları sağlamak da dahil olmak üzere bireysel cezai sorumluluklara yol açar." açıklamasında bulundu.
- İsrail'e 1967'den beri silah satıyor
CAAT verilerine göre İngiltere, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ün işgal altında bulunduran İsrail'e 1967'den bu yana askeri malzeme satışı yapıyor.
İsrail'in Gazze bombardımanında kullandığı F-35'lerin yüzde 15 oranında İngiltere tarafından finanse edildiği de belirten CAAT'a göre İngiltere ile İsrail arasında yapılan F-35 parçası ticaretinin değeri en az 336 milyon sterlin (12,2 milyar lira) oldu.
F-35 projesinde 6 farklı İngiliz firması bulunduğuna vurgu yapan CAAT, 2 firmanın İsrail'e roket sattığını, İsrailli savunma sanayisi şirketi Elbit gibi bazı şirketlerin ise İngiltere'de askeri malzeme ticareti lisansı bulunduğu açıkladı.
CAAT verilerine göre hava, kara, deniz, uzay radar sistemleri üreten Teledyne şirketi, İsrail'e askeri malzeme satmak için elinde 134 lisans bulunduruyor.
