KUDÜS (AA) - ABDURRAUF ARNAVUT - İsrail'de hükümetin koalisyon ortaklarının baskısı, hükümeti bir arada tutmaya çalışan Başbakan Binyamin Netanyahu'yu giderek daha zor durumda bırakıyor.
İsrail meclisinin 120 milletvekilinden 64'ünün desteğiyle ayakta duran Netanyahu hükümeti, aşırı sağcı ortaklarının özellikle 7 Ekim sonrasında baskıları ve tehditleri sebebiyle dağılma tehlikesiyle karşı karşıya.
Tel Aviv hükümeti, Netanyahu'nun liderliğindeki Likud Partisi'nin yanı sıra ortodoks Yahudi partilerden Şas, Birleşik Tevrat Yahudiliği, aşırı sağcı partilerden Dini Siyonizm, Yahudilik Gücü ve Noam partilerinden oluşuyor.
Partilerin birbiriyle çelişen talepleri, siyasi kariyeri hükümetin devamına bağlı olan Netanyahu için tehdit ve şantaja dönüşüyor. Koalisyon ortaklarının talepleri sebebiyle, Netanyahu'nun Likud Partisi üzerindeki kontrolünün ciddi oranda azaldığı görülüyor.
- Ultra Ortodoks Yahudilerin askere alınma sorunu
Netanyahu hükümeti, Haredi halkının (Ultra Ortodoks Yahudiler) askere alınmasıyla ilgili yeni bir kanun tasarısı üzerinde çalışırken, Likud milletvekilleri ise düzenlemenin yetersiz olduğu düşüncesiyle karşı çıkıyor.
Tasarıya göre dini eğitim yoluyla askerliklerini tecil ettirebilen Haredilerin zorunlu askere alınma yaşı 26'da 21'e düşürülürken, Likud Partisi'nden Savunma Bakanı Yoav Gallant, Ekonomi Bakanı Nir Barakat ve milletvekili Dan Illouz zorunlu askerlik yasasını desteklemeyeceğini açıkladı.
Barakat, sosyal medya hesabından, "Savaşı kazanmak için daha fazla askere ihtiyac var." ifadelerini kullanarak, İsrail ordusunun Gazze'deki saldırıları için daha çok İsrail vatandaşının askere alınmasını istedi.
Milletvekili Illouz ise Netanyahu yönetiminin "hükümeti düşürme tehdidi" sebebiyle Likud Partisinin "kendi değerleriyle çatışan bir siyaset izlemeye zorlandığını" belirterek, Likud'dan birçok vekilin yasa tasarısına karşı oy kullanabileceğini vurguladı.
Askerlikten muafiyet yaşına kadar dini eğitim sebebiyle askerliklerini erteleten Harediler de yasa tasarısına tepki göstererek sıklıkla İsrail'deki zorunluk askerlik hizmetini protesto gösterileri düzenliyor.
- Haham Yasasına Şas Partisinden tepki
Netanyahu'nun çıkarmak istediği ve İsrail Meclisinde 18 Haziran'da görüşüleceği açıklanan Haham Yasası, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir başkanlığındaki aşırı sağcı Yahudi Gücü ile Likud partilerinin muhalefeti sebebiyle ertelendi.
Yasa tasarısının geri çekilmesi, Şas yetkilileri ve Likud vekilleri arasında İsrail meclisinde şiddetli tartışmalara yol açarken, Şas Partisi, "hükümetinin dağılmasının an meselesi" olduğu uyarısında bulundu.
Haham yasa tasarısı, İsrail'de görev yapan hahamların yerel yönetimler yerine Şas Partisinin kontrolündeki Din İşleri Başkanlığı tarafından atanmasını öngörüyor.
İsrail devlet televizyonu KAN ise Netanyahu ile Şas’ın lideri Haham Aryeh Deri'nin telefon görüşmesinde, Deri’in Netanyahu'yu koalisyonun kontrolünü kaybetmekle ve hükümetini Haredi halkı (Ultra Ortodoks Yahudiler) için zararlı olmaya başlamakla suçladığını aktardı.
Netanyahu sonraki gün paylaştığı görüntülü bir mesajda, "Birçok cephede savaşıyoruz. Büyük zorluklarla ve zor kararlarla karşı karşıyayız. Bu yüzden tüm koalisyon ortaklarına kendilerine mukayyet olma çağrısı yapıyorum." ifadelerini kullandı.
"Küçük politikaların ve yasaların zamanı değil" diyen Netanyahu, İsrail'in Gazze ve Lübnan'a yönelik saldırılarının devam ettiğini hatırlatarak koalisyon ortaklarından sakin olmalarını istedi.
- Ultra Ortodoks Yahudiler
İsrail nüfusunun yüzde 12'sini oluşturan Ultra Ortodoks Yahudiler, toplumun diğer kesimleriyle en çok entegrasyon sorunu yaşayan grup olarak öne çıkıyor.
Ağırlıklı olarak Kudüs ve Bney Brak şehirlerinde yaşayan Haredilerin büyük çoğunluğu, "dini vecibelerini yerine getiremeyecekleri" gerekçesiyle askere gitmeyi reddediyor.
Harediler, laik eğitim sistemini de kabul etmeyerek sadece dini eğitim veren okullara devam ediyor.
