İrlanda Cumhuriyeti Başbakanı Leo Varadkar, İngiltere ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki müzakerelerde İrlanda Cumhuriyeti ile Kuzey İrlanda arasındaki sınır, İngiltere'nin AB'ye mali taahhütleri ve vatandaşların karşılıklı hakları konularının kilit rolüne dikkat çekerek, bu konularda ülkesinin AB'nin yanında yer alacağını söyledi.
Varadkar, İrlanda'nın başkenti Dublin'de AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ile görüştü.
Görüşmenin ardından yapılan ortak basın toplantısında konuşan Varadkar, İngiltere ile AB arasında yürütülen ayrılık (Brexit) müzakerelerinin İrlanda Cumhuriyeti ile Kuzey İrlanda arasındaki sınır, İngiltere'nin AB'ye mali taahhütleri ve vatandaşların karşılıklı hakları konularını ihtiva ettiğini hatırlattı.
"Müzakerelerin, İngiltere ile AB arasında gelecekteki ilişkilerin çerçevesinin ele alınacağı ikinci aşamasına bu 3 konunun tümünde yeterli ilerleme sağlandığında geçmek konusunda anlaştık." diyen Varadkar, İngiltere'nin mali taahhütlerinden kaynaklanan ödeme ile vatandaşların hakları konusunda bazı ilerlemeler kaydedildiğini açıkladı.
“İrlanda’ya özgü sorunda da bazı ilerlemeler oldu." ifadesini kullanan Varadkar, "Ortak seyahat bölgesi ve buna bağlı haklar ile Hayırlı Cuma Anlaşması'nı korumaya yönelik, özellikle de iki İrlanda arasında fiziki sınır konulmasından kaçınılması konusunda anlayış birliği var." dedi.
Sınır konusunda en iyi çözümün İngiltere’nin Gümrük Birliği ve Ortak Pazar içinde kalması olacağı görüşünü yineleyen Varadkar, “Ancak İngiliz hükümeti bu seçeneği dışarıda bıraktığı için şimdi, müzakerelerin sonucu ve İngiltere - AB ilişkilerinin gelecekteki şekli ne olursa olsun, fiziki sınır olmayacağı garantisini veren inanılır ve işler çözümler önermeli. Eğer İngiltere’nin bu 3 konudan herhangi birindeki teklifleri beklentileri karşılamazsa, AB’deki ortaklarımızın yanında sağlam bir şekilde yer almaya hazırım.” değerlendirmesinde bulundu.
İngiltere ile AB arasındaki müzakerelerde kaydedilen ilerlemelerin bu ay yapılacak AB Zirvesi'nde ele alınacağını belirten Varadkar, bu toplantının müzakerelerin geleceği konusunda kritik önemde olduğunu söyledi.
- "İrlanda’nın talebi, AB’nin talebidir"
Tusk da Varadkar ile bugün gerçekleştirdikleri görüşmede Brexit konusunu iki İrlanda arasındaki sınır problemine odaklı olarak ele aldıklarını belirterek, “İrlanda’ya, AB’nin bütünüyle İrlanda halkının ve İrlanda adasında Brexit sonrasında hiçbir fiziki sınır olmaması talebinin arkasında olduğu güvencesini vermek için geldim. İrlanda’nın talebi, AB’nin talebidir. “ diye konuştu.
Brexit’in İngiltere’nin kararı olduğunu vurgulayan Tusk, bu ülkenin İrlanda’da fiziki bir sınır olmaması için gereken çözümü bulmanın sorumluluğunu da taşıdığını söyledi.
Tusk, AB’nin İngiltere’nin İrlanda’daki sınır ile ilgili önerisinin yeterli olup olmadığını İrlanda’ya soracaklarını belirterek, “Şunu açıkça söylememe müsaade edin, eğer İngiltere’nin teklifi İrlanda için kabul edilemez olursa, AB için de kabul edilemez olacaktır.” dedi.
İrlanda’nın AB üyesi, İngiltere’nin ise AB’den ayrılmakta olduğunu vurgulayan Tusk, “Hiç değilse Brexit müzakereleri sürdüğü müddetçe İngiltere’nin geleceği Dublin’den geçiyor.” ifadesini kullandı.
- Müzakereler
AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, İngiltere ile gelecekteki ticari ilişkileri ve geçiş süreçlerini görüşmeyi bu yıl bitmeden başlatabilmek için İngiltere'nin bu ay başına kadar süresi bulunduğuna dikkati çekerek İngiltere Başbakanı Theresa May ile bu konuları görüşmek üzere 4 Aralık'ta Brüksel'de buluşacağını açıklamıştı.
Bu yılın haziran ayında başlayan müzakereler, ülkenin AB'ye ödemesi gereken mali taahhütler, vatandaşlık hakları ve İrlanda sınırı konularında sürdürülüyor.
AB tarafı, İngiltere'nin, üzerinde uzlaşılmış 2020 birlik bütçesine ve üye ülkelerin kalkınma programlarına taahhütlerini tam yerine getirmesini şart koşuyor. Bu miktarın 20 ila 100 milyar avro arasında olduğu belirtiliyor. Taraflar, net bir rakam üzerinde uzlaşma sağlayamıyor. İngiliz basınında bu hafta çıkan haberlerde, İngiliz hükümetinin yaklaşık 60 milyar avroluk bir teklifte bulunmaya hazırlandığı ileri sürüldü.
Brexit sonrasında İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda'dan oluşan Birleşik Krallık'ın AB ile tek kara bağlantısı olarak kalacak İrlanda-Kuzey İrlanda arasındaki sınır, müzakerelerin tıkandığı bir diğer konuyu oluşturuyor.
Brexit kararı, İngiltere'de yaşayan 3,2 milyon AB vatandaşının yanı sıra AB'de bulunan 1 milyon İngiliz vatandaşının hakları konusunda da belirsizlik ortaya çıkarıyor.
AB liderleri, devam eden müzakerelerde yeterli ilerleme sağlanmadan İngiltere'yle gelecekteki ticari ilişkileri ve geçiş süreçlerini görüşmeyi başlatmıyor.
Birleşik Krallık, geçen yıl haziran ayında yapılan referandumla AB'den ayrılma kararı almış, 29 Mart'ta da Lizbon Anlaşması'nın 50'nci maddesini işleterek ayrılık sürecini resmen başlatmıştı. AB ise 29 Nisan'da yaptığı özel zirveyle müzakerelerdeki ilkelerini belirlemişti.