ERBİL (AA) - HEMİN HÜSEYİN - BEKİR AYDOĞAN - Iraklı siyaset uzmanları, Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) 10 Haziran’da yapılması planlanan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) milletvekili seçimlerine katılmaması halinde seçimlerin eksik kalacağı, seçimlerin bir kez daha ertelenmesi halinde ise yönetimde yasal boşluk oluşacağını değerlendiriyor.
IKBY'de en son 30 Eylül 2018'de gerçekleşen ve 1 Ekim 2022'de yapılacağı duyurulan milletvekili seçimleri, siyasi partiler arasındaki seçim yasası ve etnik ve dini gruplara verilen kotalar konusundaki anlaşmazlık nedeniyle defalarca ertelendi.
Irak Federal Mahkemesinin IKBY Meclisindeki Türkmenler için 5 ve Hristiyanlar için 6 olmak üzere 11 kota sandalyesinin iptal edilmesi gibi bölgeye ilişkin bir dizi kararı sonrası, IKBY'nin birinci partisi KDP, son olarak 10 Haziran 2024'te yapılacağı duyurulan seçimlere katılmayacağını açıkladı.
IKBY’deki bazı Türkmen ve Hristiyan siyasi partiler de mahkemenin kararı sonrası seçimleri boykot edeceklerini açıklarken, Irak Türkmen Cephesi (ITC) ise Türkmenlerin seçime tek liste ile katılması için çalıştıklarını belirtti.
IKBY’de KDP’den sonra ikinci büyük parti olan Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ise seçimlerin belirlenen tarihte yapılmasını destekliyor.
Uzmanlar, KDP’nin seçimlere katılmaması ya da seçimlerin bir kez daha ertelenmesi halinde bölgeyi nasıl bir denklemin beklediğini AA muhabirine değerlendirdi.
- "400 bin seçmen oy kullanamayacak"
Erbil’deki Selahaddin Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Yasin Mahmud, KDP’nin seçimlere katılmama kararının gerekçeleri arasında seçim yasasında meydana gelen değişikliklerin yer aldığını belirtti.
KDP’nin IKBY’nin en büyük partisi olduğunu belirten Mahmud, partinin seçimlere katılmamasının siyasi arenaya büyük etkisi olacağını kaydetti.
Mahmud, Irak Yüksek Seçim Komisyonu tarafından gerçekleştirilecek seçimlere ilişkin, "IKBY’de daha önce oy kullanan 400 bin seçmenin parmak izi Irak Yüksek Seçim Komisyonu’nda okunmuyor. Yani bunlar oy kullanamayacak. Bu da seçmenlerin yaklaşık yüzde 20’sine tekabül ediyor." diye konuştu.
- "Seçimin yapılmaması halinde IKBY yasal olarak boşluğa düşüyor"
Iraklı siyaset uzmanı ve gözlemci Cengi Saleyi de seçmenin Irak Yüksek Seçim Komisyonu'nun parmak okuma cihazı ile oy kullanabileceğini belirterek, "Yabancı seçmenler önceki seçimlerde olduğu gibi oy kullanamayacak." dedi.
Saleyi, KDP'nin seçimlere katılması için Erbil ve Bağdat arasındaki görüşmelerin devam ettiğini söyledi.
KDP’nin seçimlere katılmaması durumunda sonucun beklenenden çok farklı olacağı yorumunu yapan Saleyi, şu değerlendirmelerde bulundu:
"KDP’nin seçimlere katılmaması durumunda seçimler ertelenirse daha öncekilere benzemeyen çok yeni bir durum ortaya çıkar. Bu nedenle KDP’nin seçime katılması çok çok önemlidir. Seçimin yapılmaması halinde IKBY yasal olarak boşluğa düşüyor. Bu durumda Bağdat’ın IKBY’ye doğrudan müdahalede bulunma zemini oluşur. IKBY’nin konumu sarsılır ve yasal dayanağını kaybeder. Bu durumda IKBY’nin jeopolitik haritasında değişiklik meydana gelir."
- "Seçimlerin bir kez daha ertelenme ihtimali zayıf"
Iraklı siyaset uzmanı Deşti Sıddık ise Irak Yüksek Seçim Komisyonu'nun görev süresinin temmuz ayında bitmesi nedeniyle seçimlerin bir kez daha ertelenme ihtimalinin zayıf olduğuna işaret etti.
KDP’nin boykot ettiği bir seçimin sonuçlarını değerlendiren Sıddık, "KDP'nin katılmadığı bir seçim süreci eksik kalır. Çünkü KDP, hükümeti kuran birinci partidir ve bölge başkanlığı da onun adayından seçiliyor. KDP seçime katılmazsa dengeler çok bozulur. KDP’nin katılmaması durumunda siyasi gelişmelerin nasıl olacağını da kestirmek zor." ifadelerini kullandı.