Birleşik Krallık Maliye Bakanı Jeremy Hunt, seçim öncesi hayati önem taşıyan Mart bütçesinin tarihini 6 Mart olarak belirlerken, veraset vergisini mevcut uygulamanın yarısına indirecek bir plan hazırladı.

Jeremy Hunt, İşçi Partisi ile arasındaki siyasi uçurumun altını çizmek amacıyla veraset vergisini yarı yarıya azaltmaya yönelik radikal planlar düşünüyor. Halk tarafından hiç sevilmeyen ölüm vergisinin azaltılması, Rishi Sunak’ın vergilerin azaltılmasında bir ‘vites değişimine’ işaret edeceğini söylediği, Mart Bütçesini hazırlayan Şansölyenin gündemindeki önde gelen seçenekler arasında yer alıyor.

Downing Street miras vergisinin tamamen kaldırılabileceği yönündeki haberleri önemsemedi. Ancak üst oranın 40p’den 20p’ye kadar düşürülmesinin ‘muhtemel bir seçenek’ olduğu söyleniyor.

Hazine yetkilileri, Hunt’ın kasım ayındaki Sonbahar Açıklamasından önce teklifler hazırladığını söylüyor. Başbakan Rishi Sunak, bunun yerine önümüzdeki hafta yürürlüğe girecek olan Ulusal Sigorta tavan oranında 2p’lik bir kesintiyi tercih etmeye karar verince plan rafa kaldırıldı.

Ancak veraset vergisinin yarıya indirilmesinin, seçim kampanyasını başlatacak olan Bütçeye dahil edilmesi için bir ‘öncü’ olduğu anlaşılıyor.

Hükümet geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Bütçenin, 6 Mart’ta erken yapılacağını duyurdu. Bu da Sunak’a yerel seçimlerin yapılacağı 2 Mayıs’ta sandık başına gitme seçeneğini açık bırakıyor. Ancak Muhafazakar milletvekillerinin çoğu Genel Seçimlerin sonbahara kadar erteleneceğine inanıyor.

Daily Mail’de yer alan habere göre, kağıt üzerinde veraset vergisinin yarıya indirilmesi yaklaşık 3,5 milyar sterline mal olacaktır. Ancak fatura, süper zenginlerin bundan kaçınmasına olanak tanıyan boşlukların daraltılmasıyla azaltılabilir. Bakanlar, daha az sayıda kişinin vergiyi daha düşük oranda ödemekten kaçınmak için harekete geçmesi nedeniyle nihai maliyetin çok daha düşük olacağına inanıyor.

Değeri 325.000 sterlinin üzerinde olan mülklere uygulanan veraset vergisi, mülklerin nispeten küçük bir kısmı için ödeniyor olsa da, yaygın olarak arzuya yönelik bir saldırı olarak görülüyor ve anketler düzenli olarak bu vergiyi İngiltere’nin en nefret edilen vergisi olarak tanımlıyor. Mali Araştırmalar Enstitüsü’nün tahminlerine göre, reform yapılmadığı takdirde gelirler önümüzdeki on yıl içinde iki kattan fazla artarak 7 milyar sterlinden, 15 milyar sterline çıkacak. Ortalama fatura halihazırda 214,000 sterlin.

Bazı Muhafazakar milletvekilleri veraset vergisinin tamamen kaldırılması için bastırıyor, ancak kaynaklar bu seçeneğin ‘şu anda masada olmadığını’ söyledi. Vergi ödeme eşiğinin yükseltilmesi gibi diğer seçenekler de değerlendirildi.

Kaynaklar, bütçe üzerindeki resmi çalışmaların önümüzdeki ay başlayacak olması nedeniyle, manşet oranın düşürülmesinin en olası seçenek olduğunu söyledi. Muhafazakâr strateji uzmanları verginin düşürülmesinin, yasal boşlukları kapatarak ölüm vergilerinden elde edilen gelirleri arttırmanın yollarını araştıran İşçi Partisi ile net bir ‘ayrım çizgisi’ oluşturacağına inanıyor.

Hazine ayrıca vergi indirimini diğer seçeneklerin çoğundan daha az enflasyon riski olarak görüyor. Ancak Hazine kaynakları, Hunt’ın ne kadar manevra alanı olduğunun henüz belli olmadığını belirterek, kamu maliyesinin sağlam tutulması ve enflasyonun kontrol altında tutulmasının öncelikli konular olduğu uyarısında bulundu.

Eski Kabine bakanı Dame Priti Patel veraset vergisinde bir kesintiyi destekleyerek şunları söyledi: ‘Muhafazakarlar olarak ekonomik özgürlükleri teşvik etmeye ve insanlara yaşamları ve paraları üzerinde daha fazla kontrol sağlamaya inanıyoruz ve bu, elde etmek için çok çalıştıkları varlıkların ve birikimlerin geleceğine ne olacağını kontrol etme özgürlüğünü de içermelidir.

Sir Jacob Rees-Mogg, Hunt’ı daha da ileri gitmeye ve vergiyi tamamen kaldırmaya çağırdı. Hem İşçi Partisi’nin hem de Liberal Demokratların vergiyi geri getireceklerine kesin gözüyle bakıldığı için bunun Muhafazakârların talihini değiştirebileceğini söyledi; “Bu en büyük ekonomik faydayı sağlayacaktır ama aynı zamanda sadece vergileri azaltmak isteyen değil vergilerden kurtulmak isteyen bir Hükümet olduğumuzu göstererek açık bir siyasi amaç da ortaya koyacaktır. En büyük etkiyi Mavi Duvar’ı destekleyeceği Güney’de yaratacak, ölüm vergilerinden endişe duyan insanlar bunları geri getirecek Lib Dems’e oy vermeyecektir. Ama aynı zamanda insanların bizim yumuşak sosyalizmle değil, istekle ilgili olduğumuzu görmek istedikleri Kızıl Duvar’da da işe yarayacaktır” dedi.

Diğer Muhafazakâr milletvekilleri, Hükümetin boşta kalan kaynaklarını çalışan ailelerin vergilerini azaltmaya odaklaması gerektiğini söyledi. No 10 dün, veraset vergisinin tamamen kaldırılacağı yönündeki haberleri yalanladı. Bir sözcü ‘spekülasyonlara girmeyi’ reddetti ve şunları ekledi: ‘Verginin 2028-29’a kadar milyonlarcamızın güvendiği kamu hizmetlerinin finansmanına yardımcı olmak üzere yılda 10 milyar sterlin katkıda bulunacağı tahmin ediliyor.

Siyasi kahramanı vergi indirimcisi eski şansölye Nigel Lawson olan Sunak, bir sonraki seçimler öncesinde gelir vergisinde bir indirim hedefliyor. Kamu maliyesinin yeterince iyileşmesi halinde temel oranda 2 peni’lik bir indirim için bastırdığı düşünülüyor. Bu ay Spectator’a verdiği bir mülakatta şu andaki önceliğinin ‘harcamaları ve refahı kontrol etmek olduğunu, böylece vergileri düşürebileceğimizi’ söyleyen Sunak, “Tüm bunları yapabilecek durumdayız çünkü enflasyonu düşürdük’ dedi. ‘Ekonomi köşeyi döndü ve bu da vergilere yaklaşımımızda vites değiştirebileceğimiz anlamına geliyor” dedi.

Ekonomistler, devlet borçlanma faiz oranlarındaki düşüşün Şansölye’ye Bütçe’de 15 milyar sterlinlik bir talih kuşu kondurabileceğini öne sürdü. Geçen hafta İsviçre’ye yaptığı bir ziyaret sırasında Hunt şunları söyledi: ‘Eğer borç faiz ödemeleri düşerse, bu potansiyel olarak bana daha fazla hareket alanı sağlar… Eğer yapabiliyorsak, vergi yükünü sorumlu bir şekilde azaltmak istiyoruz.