İSTANBUL (AA) - HİKMET FARUK BAŞER - Türkiye'de 3 üniversitenin ortak çalışmasıyla geliştirilen yazılım ve İHA'lardaki termal kameralarla, güneş enerji santrallerinde yaşanan arızalar ve enerji verimliliği anlık olarak tespit ediliyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi ve İstanbul Topkapı Üniversitesindeki bilim insanları, güneş enerji santrallerinde yaşanan arızaların anlık tespit edilmesi için proje geliştirdi.
Proje kapsamında ilk önce İHA'lara entegre edilen termal kameralarla görüntüleme yapılarak, Konya'da ve Antalya'da belirlenen güneş enerji santrallerine ait haritalama işlemi gerçekleştirildi. Daha sonra İHA'lardaki termal kameralarla sıcaklık değerleri ve arızalar belirlenip verimlilik analizi yapıldı.
İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünden Doç. Dr. Orkan Özcan, AA muhabirine, geniş alanlara kurulan güneş enerjisi santrallerinde yaşanan panel arızalarının verimliliği düşürdüğünü söyledi.
Özcan, İHA'lara entegre edilen yüksek çözünürlüklü termal kameralardan elde edilen veriler ve geliştirilen yazılım ile her bir güneş panelinde sıcaklık kaynaklı oluşabilecek arızayı tespit ettiklerini anlattı.
Tüm panelleri tek seferde haritalayarak santral işletmecilerine yol göstermeyi amaçladıklarını belirten Özcan, "Yüksek güneş enerji potansiyeline sahip olan Konya'da ve Antalya'da çalışmalar yaptık. Panelleri numaralandırdık ve hangi şartlarda her bir modülün nasıl değiştiğini gösterdik." dedi.
- Daha fazla elektrik üretimi sağlanıyor
Özcan, sabah, öğlen ve akşam ölçümler gerçekleştirip gün içerisinde panellerin verimliliğini analiz ettiklerini anlatarak, "Bu bazen tek bir modül üzerinde, bazen de hepsinde olabiliyor. Tek bir modülde arıza olduğunda tüm paneli etkiliyor, verimliliği düşürüyor. Biz verimliliğin sıcaklık bazında yüzde kaç düştüğünü, arızanın hangi panelde olduğunu tespit ediyoruz. Böylece sorunu çözüp daha fazla elektrik üretiminin sağlanması için uyarıda bulunabiliyoruz." ifadelerini kullandı.
Eskiden arızanın tespiti için tüm panellerin kontrol edildiğini, bu durumun da zaman aldığını vurgulayan Özcan, şöyle konuştu:
"Günübirlik ölçümle ve anlık olarak birkaç saatlik analizle her bir panelin sıcaklığı tespit edilerek, nerede hata olduğu ortaya çıkartılıyor. İlgili firmaya hangi panelde arıza olduğu bilgisi veriliyor. Tamamen otonom bir sistemle ölçüm yapılarak toplanan bilgiler anlık merkeze iletilebiliyor. Toz taşınımı veya polenler, panellerde verimliliği düşürüyor. Bunlar gözle görülemeyebiliyor. Ama termal kameralarla elde edilen bilgiler, panelin yüzeyinin ne zaman temizlenmesi gerektiği konusunda bize fikir verebiliyor. Çalışmada 4 bin paneli aynı gün içerisinde tek tek ölçtük, analizleri otomatik olarak yaptık."
- Panel altı ve paneller arası toprak sıcaklığı da ölçülüyor
Doç. Dr. Orkan Özcan, Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Özcan'ın hassas sıcaklık ölçerler kullanarak panel üstü ve panel altından yerinde ölçümler yaptığını da dile getirdi.
İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünden Doç. Dr. Ömer Yetemen ise güneş enerji santrallerindeki verimliliğin yanında, panel altında ve paneller arasındaki toprak sıcaklığının etkisini de araştırdıklarını ifade etti.
Avrupa'da panel altında tarım ve hayvancılık faaliyeti yapıldığını aktaran Yetemen, "Panel altında radyasyon etkisi daha azdır ve buralar daha serin olduğu için bitki büyümesine faydası var." dedi.
İstanbul Topkapı Üniversitesi Harita ve Kadastro Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Semih Sami Akay da çalışmada optik kamera yerine termal kamerayı kullandıklarını belirtti.
Panellerdeki tüm modüllerin sıcaklıklarına teker teker baktıklarını ve her bir panelden veri çıkardıklarını kaydeden Akay, güneş enerji santrallerinde yaşanan arızaları anlık tespit edip verimliliği arttırdığını vurguladı.