İstanbul’dayım… Altunizadeliyiz… Semtimizin bir yanı Kadıköy’e, diğeri kadim Üsküdar’a iniyor. Karaköy'e geçmek üzere dün Üsküdar’a indim. Burası Anadolu yakasının en eski semtlerinden… İstanbul’u oluşturan üç önemli yerleşim yerinden (Eski Türkçe Bilad-ı Selase) biridir. Diğerleri Eyüp ve Galata’dır. Üsküdar, fetihten sonra, özellikle devlet ricalinin ikamet için en çok tercih ettiği yermiş. Dolayısıyla cami de çok… Mihrimah Sultan ve Şemsi Paşa camileri Mimar Sinan’ın eserleri mesela…
Sahile yakın hep önünden geçtiğim Selman Ağa Camii’ne bugüne kadar hiç dikkatli bakmamıştım. Halbuki Üsküdar’ın ilk camilerindenmiş… Dün baktım. Bakmakla kalmayıp durup inceledim. Karaköy’de buluşacağım arkadaşımı arayıp gecikeceğimi söyledim. Ardından camiye ve yanda onun adı verilen merdivenli sokağa gittim. Kimdir bu Selman Ağa merak ettim. Caddenin adı da Selman-ı Pak…
New York Times gazetesinde ünlü köşe yazarı Thomas L. Friedmann hep derki ‘Gitmezsen bilemezsin’… Ben de onun tavsiyesine uymuş oldum dün… Selman Ağa, Babü'ssaade Ağası’ymış. Babasının adı Abdullah. Camiyi de 1506’da o yaptırmış. Mimari açıdan özel bir değeri yok sanırım. Mimarı kim bilinmiyor. Kabri de zaten caminin önünde. Yaşamı da hazin şekilde sona ermiş. Sultan II. Bayezid'in fermanı ile 1508’de idam edilmiş. Bu bilgiler de kabir taşında yazıyor. Başkaca bilgi de yok.
Sarayın Enderun bölümünün başladığı Babüssaade denilen kapısında görevli hadım Babüssaade ağası, bütün Enderun görevlilerinin amiriymiş. Padişahın en yakınında bulunurmuş. Padişahın evi sayılan eşleri, çocukları ve cariyeleriyle yaşadığı Enderun, Babüssaade’de başladığından hiç kimse buradan öteye geçemezmiş.
Babüssaade, yeni padişahların cülus törenlerine sahne olmuş. Taht bu kapının önüne konulurmuş. Şehzade bu kapıdan geçerek tahta otururmuş. Savaş zamanında padişahın, “sancak-ı şerif”i serdar olan başkumandana burada teslim edilirmiş. Muhafaza edildiği yerden özel törenle çıkarılan sancak, Babüssaade’nin önünde günümüzde de mevcut olan bir yere dikilirmiş. Kısaca çok önemli bir mevki.
Selman Ağa’yı idam ettiren II. Beyazıd’ı bu kararı almaya iten sebepler nedir bilinmiyor. Tarih kitaplarına baktım. ‘Padişahın sırlarını bildiği için bu görevdekiler konuşmazmış’ diyorlar. II Beyazıd, 1447’de Dimetoka’da doğmuş. 26 Mayıs 1512 Havsa’da vefat etmiş.
Dimetoka bugün Yunanistan sınırları içerisinde kalan, Osmanlı zamanında ise Edirne'ye bağlı bir kaza… Babası Fatih Sultan Mehmed, annesi Emine Gülbahar Hatun… Yavuz Sultan Selim’in babası olan II. Beyazıt, Osmanlı devletinin sekizinci padişahı… Türbesi İstanbul’da Beyazıt Meydanı’ndaki külliyede…
Zalim biri galiba… Kardeşi Cem Sultan yanlısı olması nedeni ile sadrazam Gedik Ahmet Paşa'yı öldürttmüş. Bununla da yetinmemiş, kardeşi Selim'i de boğdurttuğu gibi meşhur matematikçi Molla Lütfi’yi idam ettirmiş. 23 Ocak 1495 (pazar) günü At Meydanı'nda kılıçla boynu vurularak idam edilmiş. Selman Ağa da arada kimbilir ne için idam edildi. Kaç yıl yaşadığı da bilinmiyor. Ne diyelim… İyi ki camiyi yaptırmış. 571 yıl sonra anmış olduk. Ruhu şad olsun.