Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Yıldız'ın ev sahipliğinde düzenlenen sempozyuma, Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu Üyesi ve TADİV Başkanı Aygün Attar, Türkiye-Azerbaycan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Şamil Ayrım, AK Parti Ankara Milletvekili Zeynep Yıldız, Gazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÜRKDAM) Başkanı Prof. Dr. Bülent Aksoy, Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Elder Aliyev, eski Azerbaycan Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Komitesi Başkanı Hicran Hüseyinova, çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
Aksoy, buradaki konuşmasında, "zorunlu göç" kavramının tanımını yaparak, bu göçün çoğunlukla uluslararası sınırların geçildiği bir kavram olduğunu söyledi.
"Batı Azerbaycan'dan yapılan zorunlu göçle" ilgili bilgiler veren Aksoy, sempozyumun akışıyla ilgili açıklamalar yaptı.
TADİV Başkanı Attar da katılımcılara teşekkür ederek, panelistlerin çok kısa bir dönemde önemli bir sempozyuma katılmak için Ankara'da bulunduğunu dile getirdi.
Kendisinin de "mecburi göç yaşatılmış" bir ailenin çocuğu olduğunu kaydeden Attar, söz konusu olayla ilgili izlenimlerini aktardı.
Attar, sempozyumun konusunun, Türk kamuoyunda daha fazla bilinmesi gerektiğine işaret ederek, dünya genelinden ve tarihten "zorunlu göç kavramı" ile ilgili örnekler verdi.
Göçün gerçekleştiği dönemin koşullarıyla ilgili bilgilendirmelerde bulunan Attar, sempozyumun önemine dikkati çekti.
- "Bu toprak iddiası değil, bu bir hak iddiası"
Gazi Üniversitesi Rektörü Yıldız da "zorunlu göçün" bireysel, kitlesel ve mülteci akınları halinde gerçekleşebileceğinin altını çizdi.
Böyle durumlarda bir tarafın "kazandığını" diğer tarafın ise kaybettiğini vurgulayan Yıldız, "Batı Azerbaycan’dan yapılan zorunlu göçün" Gazi Üniversitesinde düzenlenen sempozyumla ele alınmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Yıldız, konunun bilim insanlarınca ayrıntılı biçimde ele alınacağını belirterek, sempozyumun amaçlarından bahsetti.
AK Parti Ankara Milletvekili Yıldız da sempozyumun konusunun öneminin altını çizerek, tarih bilincinin diri tutulması çağrısı yaptı. Sempozyumun "güçlü bir hatırlatma" vesilesi olduğunu kaydeden Yıldız, Balkanlar'dan yapılan göçleri hatırlattı.
Yıldız, sempozyumun konusunun "ısrarla ve inatla " anlatılması gerektiğini söyleyerek, yetkililere teşekkürlerini iletti.
AK Parti İstanbul Milletvekili Şamil Ayrım, toplantının yapılmasından duyduğu memnuniyeti ifade etti. Azerbaycan'ın Karabağ Zaferi'ni hatırlatan Ayrım, bu süreçle ilgili bilgilendirmelerde bulundu.
Ayrım, bölgenin tarihsel süreçleriyle ilgili tespitlerde bulunarak, sempozyum konusunun Türkiye'deki üniversitelerde anlatılması gerektiğini söyledi.
Ayrım, Gazze'deki duruma ilişkin de değerlendirmelerde bulundu.
Müsteşar Aliyev de sempozyumun düzenlenmesinde Gazi Üniversitesi yetkililerine teşekkür etti ve sempozyum boyunca siyasi, hukuki ve kültürel alanların ele alınacağını söyledi.
Batı Azerbaycan konusunda “Bu toprak iddiası değil, bu bir hak iddiası.” diyen Aliyev, o topraklardan göç edenlerin hala yaşadığını belirtti.
Aliyev, bu insanların yasalara uygun şekilde orada yaşama ya da ziyaret etme hakkı olması gerektiğini vurgulayarak, sempozyumun öneminin, konunun iyi bilinmesi ve tüm dünyaya sürekli duyurulması olduğunu kaydetti.
Sempozyum, düzenlenen çeşitli panellerle devam ediyor.
- Ne olmuştu?
Kayıtlara göre 1948-1953 döneminde 144 bin 600, 1988-1991 döneminde yaklaşık 300 bin Azerbaycanlı Ermenistan'dan sınır dışı edildi. Bu kişilerin büyük çoğunluğu Azerbaycan'a yerleşti.
1980'li yılların sonrasında Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sorunun savaşa dönüşmesi Ermenistan'dan kovulan Azerbaycanlıların sorunlarını geri plana itti.
2. Karabağ Savaşı sonrasında konu yeniden ön plana çıktı ve Batı Azerbaycanlıların hakları, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından da sıklıkla dile getirilmeye başlandı.
Azerbaycanlı yetkililer, Batı Azerbaycanlıların yurtlarına dönme haklarının sağlanmasının Ermenistan'a karşı toprak iddiasında bulunmak anlamına gelmediğini belirtiyor.
