İngiltere Merkez Bankası’nın ana faiz oranı düşürüldü ancak sabit ipotek ve tasarruf oranları bu hafta yükseldi ve önümüzdeki haftalarda daha da artması bekleniyor.
Banka faiz oranı %5’ten %4.75’e düşürüldü; bu, Ağustos’tan bu yana yapılan ikinci 0.25 puanlık indirim olup, İngiltere Merkez Bankası’nın Birleşik Krallık’taki enflasyon sorunlarının en kötü döneminin geride kaldığını düşündüğünün bir işareti olarak kabul ediliyor.
The Times’ta yer alan habere göre, tüketici fiyatları enflasyonu, İngiltere Merkez Bankası’nın %2 seviyesinde tutmayı hedeflediği bir oran olup, Eylül ayına kadar geçen yıl %1.7’ye düştü; bu oran Ekim 2022’de %11.1 ile zirve yapmıştı. Tasarruf ve ipotek oranlarını belirlemede etkili olan banka faiz oranı, enflasyonu kontrol altına almak amacıyla Aralık 2021’deki %0.1’lik tüm zamanların en düşük seviyesinden Ağustos 2023’te %5.25’e kadar 14 kez artırıldı.
Bu haftaki indirim, değişken hipoteklere sahip 1.32 milyon ev sahibi için oranların düşeceği anlamına gelirken, kolay erişim hesapları veya ISA’lar (İngiltere’de vergi avantajlı tasarruf hesapları) tasarrufcular için de muhtemelen düşecek, sabit faizli ipotek anlaşmalarında artış dikkat çekti.
KONUT KREDİLERİ İÇİN KÖTÜ HABER
Halifax, HSBC, Virgin Money ve Coventry Building Society gibi bankalar, bu hafta sabit ipotek oranlarını 0.25 yüzde puan kadar artırdı. Finansal veri şirketi Moneyfacts’a göre, ortalama iki yıllık sabit faizli anlaşma, 1 Kasım’daki %5.39’dan Perşembe günü %5.42’ye yükseldi ve ortalama beş yıllık sabit oran ise %5.09’dan %5.13’e çıktı.
Ancak en düşük oranlar henüz artmadı; bu yüzden önümüzdeki altı ay içinde sona erecek sabit anlaşması olanların veya bir mülk satın almayı düşünenlerin, hızlı hareket etmesi faydalı olabilir. Haberde kaydedilen bilgilere göre, en düşük beş yıllık sabit oran, %60’a kadar kredi-değer oranı (LTV) ile Allied Irish Bank’tan %3.79 ve bu oran, hem satın alanlar hem de ipotek devri yapanlar için herhangi bir ücret talep etmiyor.
Bir ev satın alanlar için en düşük iki yıllık sabit oran %3.96 olup, bu Santander’dan £999 ücretle sağlanıyor; ipotek devri yapanlar için ise Barclays’ten yine aynı ücretle %4.03 oranında. Her ikisi de %60’a kadar LTV ile mevcut. Genellikle mevcut anlaşma sona ermeden altı ay önce farklı bir kredi kurumu ile yeni bir anlaşma güvence altına alınabilir ancak oranlar düştüğünde bu yeni anlaşma alınmak zorunda değildir.
TASARRUFLAR İÇİN İYİ HABER
Sabit tasarruf oranları da yükseldi. Karşılaştırma sitesi Savings Champion’a göre, son hafta içinde 22 yeni sabit faizli tahvil ve ISA piyasaya sürüldü. Bu, altı aylık, bir, iki, üç ve beş yıllık tahviller için yeni en iyi oranları ve piyasada lider olan iki ve beş yıllık sabit faizli ISA’ları içeriyor.
Ekim ayının sonunda, bir yıllık tahvilde alınabilecek en iyi oran %4.8 iken, şimdi tasarruf platformu Raisin UK üzerinden Türk bankası İşbank’tan %4.85 oldu.
En iyi üç yıllık tahvil şu anda Atom Bank’tan %4.6 oranında; Ekim ayının sonunda ise en iyi oran %4.55’ti. Beş yıllık en iyi oran ise, Kasım ayının başındaki %4.4’ten yükselerek, Atom Bank’tan %4.5 oldu.
Raisin UK’nin kurucu ortağı Kevin Mountford, “Görüştüğümüz bankalar, sabit tasarruf oranlarına 0.25 puanlık bir indirim eklediklerini söylüyor. Gördüğünüz şey, İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey’nin önümüzdeki yıl daha fazla indirim dalgası görme olasılığımızın düşük olduğu yönündeki yorumlarına bir tepki” dedi.
Bu, önümüzdeki birkaç yıl boyunca enflasyonun üzerinde olabilecek sabit faizli anlaşmaları güvence altına almak için iyi bir fırsat sunduğu anlamına geliyor.
Mountford sözlerine, “Rekabetçi Birleşik Krallık piyasası, oranların yapay olarak yüksek kalmasını sağlamalı ve daha da önemlisi, en iyi oranlar şu anda %2’nin altında olan enflasyona karşı gerçek bir getiri sağlıyor” diye devam etti.
NEDEN HER ŞEY ALT ÜST?
Değişken tasarruf ve ipotek oranları genellikle mevcut banka faiz oranına göre belirlenirken, sabit anlaşmalar daha çok gelecekteki beklenen oranlara dayanıyor. Bankalar, paranın borç verildiği süre boyunca banka faiz oranına dair beklentileri yansıtan swap oranlarını kullanarak sabit faizli krediler ve tahvillerin fiyatını belirliyor.
Son iki hafta içinde, 30 Ekim’deki bütçenin öncesi ve sonrasında, hükümet borçlanma seviyelerinin artması ve işveren milli sigorta katkılarındaki artışın daha yüksek enflasyona yol açması bekleniyordu.
Bütçeden önce, piyasalar İngiltere Merkez Bankası’nın Aralık’ta ana faiz oranını bir kez daha düşürmesini bekliyordu, ancak bu durum değişti ve iki yıllık swap oranı 30 Ekim’deki %4.06 seviyesinden bu hafta %4.27 ile %4.29 arasında yükseldi.
Mortgage broker’ı Knight Frank Finance’tan Simon Gammon, “Şu anda swap oranlarına bakarsak, mortgage oranlarının biraz daha artması gerektiğini düşünüyorum. Krediler genellikle fiyatlamaya Cuma günü bakar, bu nedenle swap oranları gelecek hafta dönmeye başlamazsa, ana faiz oranı düşmesine rağmen piyasada önemli bir yeniden fiyatlandırma göreceğiz” dedi.