İngiliz Telegraph gazetesinde Martin Fletcher ve Ella Nunn imzalı “Telegraph Portresi” Suriye'nin devrik lideri Beşar Esad'ın eşi Esma Esad için "Parlak, güzel ve Londra doğumlu biriydi, ruhunu şeytana satmamış olsaydı, arkadaşları, ailesi ve harika bir kariyerle burada refah içinde bir yaşam sürebilirdi" cümleleriyle başladı ve şöyle devam etti:
"Oysa şu an uluslararası çapta istenmeyen kişi, yarım milyondan fazla ölümden sorumlu bir canavarın eşi ve üç çocuğuyla birlikte Vladimir Putin'in Rusya'sında keyifsiz bir sürgün hayatı yaşama ihtimaliyle karşı karşıya."
İNGİLİZ PASAPORTU GEÇERLİ
Telegraph'ın haberine göre; eşi ve çocuklarıyla Rusya'ya sığınan Esma Esad'ın "hala bir İngiliz pasaportu var ve teorik olarak çocuklarıyla birlikte Londra'ya dönebilir, ancak geçmişte yaşayabileceği hayata hiç benzemeyen bir yaşam için."
Gazete hükümet onu kabul etse bile eşini terk etmesi gerektiğini çünkü Beşar Esad'ın Birleşik Krallık'a ayak bastığı anda tutuklanacağını belirtirken "Ve onunla birlikte olsun ya da olmasın, Beşar hükümetinin aşırı vahşeti ve baskıcılığı düşünüldüğünde, Esma'nın bu bağları nedeniyle hor görüleceği kesin gibi görünüyor" ifadelerini kullandı ve ekledi: "Esma Esad'ın İngiltere'ye dönüp dönmeyeceği henüz belli değil. Pazartesi günü BBC'ye konuşan Kabine Bakanı Pat McFadden, Esma Esad'ın bununla ilgili herhangi bir başvuruda bulunmadığını ve eğer başvurursa hükümetin ne tepki vereceğini tahmin etmeyeceğini söyledi."
'FAUSTVARİ EVLİLİK ANLAŞMASI'
"Esma'nın kendisi bile tutuklanma riskiyle karşı karşıya olabilir, çünkü Metropolitan Polisi 2021 yılında, Suriye rejiminin güçleri tarafından işlenen savaş suçlarını kışkırttığı ve bunlara yardım ettiği iddialarını araştırmak için hakkında bir ön soruşturma başlattı. "Bu Esma'nın 2000 yılında Beşar ile evlendiğinde yaptığı Faustvari anlaşmanın bedeli." (Gazete 'Faustvari anlaşma' diyerek Goethe'nin büyülü güçler elde etmek için ruhunu Mephistopheles adındaki şeytana satan Faust isimli kurgu karakterine gönderme yapıyor)
'PRENSES DIANA'DAN MARIE ANTONIETTE'YE'
Gazete "evlendiği dönemde ayrıcalıklı, liberal bir Batı geçmişini geride bırakarak Suriye'nin Prenses Diana'sı olmaktan adeta Marie Antoinette’ine dönüşme yolunda ilerledi" yorumunu yaparken portreye şöyle devam etti:
"Bir kardiyolog olan Fawaz Akhras ve eski bir Suriyeli diplomat olan Sahar Akhras'ın kızı. Her iki ebeveyni de Sünni Müslüman ve baba tarafı, Beşar Esad'ınn vahşetinden en kötü şekilde etkilenen yerlerden biri olan Humus'tan."
"Esma Esad, yerel bir Anglikan ortaokulundan mezun olduktan sonra Marylebone'daki özel okul Queen's College'a ve ardından King's College London'a gitti,
ve burada bilgisayar bilimlerinde birincilik derecesiyle mezun oldu."
NASIL TANIŞTILAR?
Esma Esad üniversiteden mezun olduktan sonra Deutsche Bank'ta çalışmaya başladı, ardından dünyanın en büyük yatırım şirketlerinden olan J.P. Morgan'a geçti ve Londra, Paris ile New York'ta üç yıl boyunca birleşme ve satın alma uzmanı olarak çalıştı.
Beşar Esad ise 1992'de Marylebone'daki Western Eye Hastanesi'nde oftalmoloji (göz cerrahisi) eğitimi almak için Londra'ya gitti.
Aslında ikili daha önceden birbirlerini tanıyordu, gazeteye göre Esma Esad'ın ailesinin Suriye'ye yaptığı ziyaretler sırasında bir araya gelmişlerdi. Ancak o yıllarda Beşar Esad ile Esma'nın arasındaki 10 yaş fark daha belirgindi.
Beşar Esad'ın göz cerrahisi eğitimi için gittiği Londra yıllarında ise ikili yakınlaştı. O zamanlar, ikisi de Beşar Esad'ın babası Hafız Esad'ın ardından devlet başkanı olacağını düşünmüyordu.
ABİ ESAD'IN ÖLÜMÜ
Suriye'nin Hafız Esad'dan sonraki devlet başkanlığı rolü için abisi Basil yetiştiriliyordu. Ancak 1994'teki sisli bir günde Basil Esad, Şam Havalimanı'na giden yolda Mercedesiyle kaza yaptı ve hayatını kaybetti. Beşar Esad, veliaht prens olarak eve çağrıldı ve babasının Haziran 2000’deki ölümünden sonra Suriye devlet başkanı olarak "seçildi."
Beşar Esad, devlet başkanı seçildikten altı ay sonra, 31 Aralık'ta Esma Esad ile evlendi. Ancak Telegraph'ın yorumuna göre "Beşar Esad, kızları Esma için iyi bir tercih değildi. Bunun nedeni sadece Sünni olması değil, aynı zamanda liberal, Batılı ve bağımsız olması buna sebepti."
ŞAM'DA BİR APARTMAN DAİRESİNDE KALDI
Üç ay boyunca Esma Esad, pek tanımadığı bir ülkede gizlice dolaşarak Suriye'nin kültürünü, geleneklerini ve sorunlarını öğrendi. Telegraph, "Esma Esad sevimli bir şeklide 'ördek' diye hitap ettiği eşinin babasının sarayı yerine Şam'da bir apartman dairesinde yaşamayı tercih etti, çocukları Hafız, Zein ve Kerim'i de Şam'da okula gönderdi, kendi arabalarını kendi sürdü ve halka açık restoranlarda yemek yedi" dediği portreye şöyle devam etti:
"Esad ailesi, Esma'nın artan popülaritesinden hoşlanmıyordu, ancak yeni devlet başkanı için iyiydi. Beşar, babasının diktatörlüğünün ardından Suriye’nin uluslararası imajını iyileştirmeye çalışıyordu ve genç, eğitimli, göz alıcı eşi bunun için mükemmel bir vitrin görevi görüyordu.
YILDIZLARI ŞAM'DA AĞIRLADI
"Esma, 2005’te Papa John Paul II’nin cenazesinde dünya liderlerini büyüledi ve Sting, Brad Pitt, Angelina Jolie gibi yıldızları Şam'da ağırladı. Paris Match, onu 'karanlıklarla dolu bir ülkenin ışığı' olarak tanımladı. Suriye'de devrimin patlak verdiği Mart 2011'den günler önce, Vogue dergisi 'Çöldeki Bir Gül' başlıklı bir makalede, onu 'En taze ve en çekici First Lady' olarak nitelendirdi."
Telegraph, yazıya şöyle devam etti: "Aslında, Beşar'ın sözde getirdiği sosyal, politik ve ekonomik liberalleşme her zaman bir illüzyondu. Örneğin, 2000'li yılların başında ABD’nin Irak işgaline karşı Sünni isyanına destek vermişti ve 2005'te eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin suikastını onayladığı geniş kitlelerce kabul görüyor."
2011 SONRASI NELER OLDU?
"Ancak, 2011'deki ayaklanma, 'Şam Baharı' olarak adlandırılan bu dönemin sahte olduğunu açığa çıkardı. Her şey, Dera kasabasında yerel güvenlik güçlerinin bir duvara rejim karşıtı graffiti çizen 15 çocuğu dövüp işkence etmesiyle başladı. Ardından kasaba halkının yaptığı protesto şiddetle bastırıldı. Protestolar diğer köy ve şehirlere yayıldı. Rejim bunları da ezmeye çalıştı ve Suriye kısa sürede korkunç bir vahşetin yaşandığı bir iç savaşa sürüklendi."
"Sonraki 13 yılda yaklaşık 600 bin Suriyeli öldürüldü, altı milyon kişi ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Esad, on binlerce isyancıyı hapse attı ve işkence etti; kimyasal silahlar, Scud füzeleri ve ölümcül varil bombalarını halkına karşı kullandı. Hastaneleri, camileri, fırınları ve halkın toplandığı diğer yerleri hedef aldı. Sayısız kasaba ve şehir harabeye döndü."
"Başlangıçta, Esma hiçbir şey söylemedi. Medyada eskisi kadar yer almadı. Bazıları onun inkar içinde olduğunu, rejimin ısrarla muhaliflerin yabancı destekli cihatçı teröristler olduklarını iddia etmesine kandığını düşündüler. Diğerleri, onun de facto bir rejim mahkumu olduğunu ve ülkeyi, üç küçük çocuğuyla birlikte kaderine terk etmeye zorlandığını öne sürdüler."
AYAKLANMADA ORTAYA ÇIKAN E-POSTALAR
"Bu tablo, 2011'deki isyanın onuncu ayında değişti, Esma Esad eşininyanında bir Şam mitinginde görünerek ona dolaylı olarak destek gösterdi. İki ay sonra,
Suriye muhalefet aktivistleri, Esad ailesinin e-postalarını ele geçirdi. Bu e-postalar, ülke yanarken Esma Esad'ın Paris ve Londra'daki bağlantıları aracılığıyla mobilyalar, mücevherler ve Christian Louboutin marka ayakkabılar satın aldığını ortaya koydu. Kocasına yazdığı bir e-postada 'Birlikte güçlü olursak, birlikte üstesinden geliriz... Seni seviyorum' diyordu."
"Görünüşe göre, Esma güç ve servetle baştan çıkarılmıştı" ifadelerini kullanan Telegraph, profiline şöyle devam etti.
"Esad ailesinin Şam'daki ihtişamlı evinin, sevinç içindeki Suriyeliler tarafından yağmalanması, bunun bir göstergesi olarak görülebilir."
KANSER TEŞHİSİ VE TEDAVİSİ
Esma Esad'a 2018'de meme kanseri teşhisi konuldu ve bir yıl sonra, kanserden kurtulduğunu açıklandı. Ancak Suriye Cumhurbaşkanlığı Mayıs 2024'te Esma Esad'a kan kanseri teşhisi konulduğunu açıkladı. Yapılan azılı açıklamada, göreceği özel tedavinin izole olmasını ve kamu görevlerinden çekilmesini gerektirdiği belirtildi.
Esma Esad'ın tedavisinin Rusya'da süreceği düşünülüyor.
