Mustafa Kemal Atatürk, çöken imparatorluk için çarenin yeni bir Türk devleti kurmak olduğunu daha subaylığının ilk yıllardan itibaren düşünüyordu... Erzurum Kongresi'nden üç gün önce 20 Temmuz 1919'da İttihat ve Terakki üyelerinden Mazhar Müfit'in "Milli mücadelenin muvaffakiyete ulaştığı takdirde hükümet şekli olarak ne düşünüyorsunuz?" sorusuna: "Şekl-i hükümet zamanı geldiğinde Cumhuriyet olacaktır" cevabını vermişti. (Mazhar Müfit Kansu (1872 – 1948) : "Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber" Türk Tarih Kurumu Yayınları 1996)
* * *
Atatürk Cumhuriyet’in ilanını NUTUK’ta şöyle anlatıyor : “Efendiler, Meclis’ce Cumhuriyet kararı 29/30 Ekim 1923 gecesi saat 20.30’da verildi. 15 dakika sonra, yani 20.45’te Cumhurbaşkanı seçildi. Durum, aynı gece bütün memlekete bildirildi ve her tarafta gece yarısından sonra yüz bir pâre top atılarak ilân edildi.”
* * *
Cumhuriyet’in 94. yılı Türkiye’de olduğu Türkiye dışında da 27 Ekim Cuma akşamından itibaren kutlanmaya başlandı... Almanya’nın Frankfurt kentinde yaşıyorum... Frankfurt’ta da Cumhuriyet’in 94. yılı Başkonsolosluk Türkevi Türk Halk Müziği Topluluğu’nun verdiği mükemmel bir konserle kutlandı. Kutlamaya eşim ile katıldık. 32 kişilik koru ile 17 kişiden oluşan saz heyetinin 30 yılı aşkın şefliğini sürdüren şef Gültekin Demirtaş’ın titizlikle hazırladığı repertuarda Anadolu’nun dört bir yanından 29 türkü seslendirildi.
* * *
Kalpleri Cumhuriyet ateşi ile çarpan Avrupalı Türkler’in bayraklarıyla katıldığı ücretsiz konser beş saatten fazla sürdü. Konser birinci dünya savaşı’nın en önemli cephesi Çanakkale Savaşı’na giden askerleri anlatan “ Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı” ile başladı. Bir zamanlar Osmanlı torpağı olan Yemen'de şehit olan Osmanlı askerleri için yakılmış bir ağıt olan “Yemen Türküsü” ve diğer türkülerin icra edildiği konser, sözleri Behçet Kemal Çağlar ve Faruk Nafız Çamlıbel’e, bestesi de Cemal Reşit Rey’e ait 10. Yıl Marşı ile final yaptı. Konserde Atatürk’ün sevdiği Zeybek de unutulmadı.
* * *
Türk halk müziği uzmanı değilim… Herhangi bir halk müziği enstrümanı da çalmıyorum. Sadece dinleyiciyim. Genelde türkü deyip geçiyoruz çoğu zaman… Yöresellik de belki etkili oluyor bunda… Ama dikkatli dinleyince türkülerin sözleriyle, söz ile müziğin yani prozodi uyumu sanatsal ve estetik açıdan kulağa çok hoş geliyor. Değerli dostum Gültekin Demirtaş’ın şefliğindeki anlamlı konser ile Cumhuriyet’in 94. yılını hep beraber kutladık. Koroya, sanatçılara, şef Demirtaş’a ve emeği geçen herkese teşekkürler.. Umarım bu anlamlı konser gelecek yıllarda eyaletin diğer kentlerinde de tekrarlanır, o kentlerde yaşayan Avrupalı Türkler de bu coşkuya katılırlar. Pazartesi (30 Ekim) akşamı Frankfurt Başkonsolosu Sayın Burak Karartı’nın, tarihi Zoo Palais’te vereceği davet ile Cumhuriyet’in 94. yılı resmi olarak kutlanacak.