PEKİN (AA) - Çin, 3 yılı geride bırakan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sonlandırılması ve barışın sağlanması için yapıcı rol oynamak üzere uluslararası toplumla birlikte çalışmaya hazır olduğunu bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında savaşın yıl dönümünde Çin'in tutumuna dair değerlendirmede bulundu.
Çin'in Ukrayna krizinin başlangıcından bu yana taraflarla yakın iletişim halinde savaşın sonlandırılması ve barışın sağlanması için uygun koşulları yaratmak üzere çaba gösterdiğini belirten Sözcü Lin, "Biz barıştan yanayız, yaklaşımımız objektif ve adil. Ukrayna krizinin barışçıl şekilde çözümü için yapıcı rol oynamak üzere uluslararası toplumla birlikte çalışmaya hazırız." ifadesini kullandı.
Lin, AA muhabirinin, Çin'in Kiev'de yapılan uluslararası toplantıya katılıp katılmayacağına ilişkin soruya, "bu konuda paylaşacağı bir bilgi olmadığı" yanıtını verdi.
- Çin'in Ukrayna krizindeki tutumu
Çin ile ABD arasında jeostratejik rekabetin ve bölgesel gerilimlerin arttığı bir dönemde başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı, benzer meydan okumalarla karşı karşıya olan Moskova ile Pekin'i yakınlaştırmıştı.
Çin ve Rus liderlerinin, savaşın başlamasından hemen önce, 4 Şubat 2022'de, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Pekin Kış Olimpiyatları için Çin'e yaptığı ziyaretteki görüşmede, "iki ülke arasındaki dostluğun limiti olmadığını" vurgulayan ortak açıklaması, Pekin yönetiminin kısa süre sonra başlayacak savaştan haberdar olduğu ve örtülü onay verdiğinin işareti olarak yorumlanmıştı.
Öte yandan Çin, yaptırımların Avrupa ile Rusya arasındaki alışverişleri kısıtlamasıyla yön değiştiren ticaretten de kazanç sağlamış, savaşın ardından iki ülke arasındaki ticaret hacminin, özellikle enerji alanında arttığı gözlenmişti.
ABD ve Avrupa, Rusya'ya savaşta silah desteği sağlamaması yönünde Çin'i uyarırken, Pekin doğrudan silah satışı yapmasa da Moskova ile ortak askeri tatbikatlar dahil askeri ve sanayi işbirliğini sürdürmüştü. Askeri ve sivil, ikili kullanıma sahip ürünleri sağlayarak Rusya'nın savunma sanayi temelini destekledikleri gerekçesiyle bazı Çinli şirketlere yaptırım uygulanmıştı.
Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın birinci yıl dönümü olan 24 Şubat 2023'te krizin siyasi çözümü için önerilerini içeren 12 maddelik bir "tutum belgesi" açıklamış, belgede, gerginliklerin aşamalı azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.
Ateşkes önerisi, öneriyi fiili durumun resmiyete dökülmesi olarak algılayan Ukrayna tarafından kabul görmemiş, Kiev yönetimi, bu koşullardaki bir barışın "savaşın dondurulması" anlamına geleceğini dile getirmişti.
- "Barışın Dostları"
Çin, daha sonra, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sonlandırılması için "Barışın Dostları" grubuna öncülük etmişti. 17 "Küresel Güney" ülkesinin yer aldığı grup, 2024 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oturumu sırasında, Çin ve Brezilya'nın öncülüğünde, aralarında Türkiye, Endonezya, Mısır, Cezayir, Güney Afrika ve Zambiya'nın olduğu ülkelerin desteğiyle oluşturulmuştu.
Grup, dışişleri bakanları düzeyinde yaptığı toplantıda, savaşın siyasi ve diplomatik yöntemlerle sonlandırılması çağrısını yaparken, kalıcı barış için tüm taraflarla farklı düzeylerde temas kurulması gerektiğini vurgulamıştı.
