ANKARA (AA) - CHP'nin 20. Olağanüstü Kurultayı'nda kabul edilen tüzük değişikliğiyle bir kişi en fazla üç dönem üst üste milletvekili, belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek. Milletvekillerinde dönem kuralı uygulaması 24 Haziran 2018 seçimleriyle oluşmuş TBMM 27. yasama dönemi itibarıyla başlayacak.
CHP'nin tüzük değişikliği gündemiyle ATO Congresium'da toplanan 20. Olağanüstü Kurultayı tamamlandı.
Parti tüzüğünde yapılan değişiklikle, genel başkana, genel sekreter ve protokol yönetmeliğiyle belirlenen sırayla genel başkan yardımcıları vekalet edecek.
TBMM grup başkanı ve başkanvekilleri, partinin en üst yönetim organı olan Merkez Yönetim Kuruluna (MYK) alındı. Genel sekreterin MYK'daki sırası, genel başkan yardımcılarının önüne getirildi.
Tüzükte, 41. maddeye, "Kongrelerde başkan adayı olabilmek için kongre üye tamsayısının en az yüzde 10'unun, en çok yüzde 15'inin yazılı önerisi gerekir. Adaylar yüzde 15'ten çok imza toplayamaz, kongre başkanlığına sunamaz." ibaresi eklendi.
Genel başkan adayı olmak için kurultay üye tamsayısının en az yüzde 5'inin, en çok yüzde 10'unun yazılı önerisi gerekecek. Yüzde 10'dan çok imza divan başkanlığına sunulamayacak. Mevcut genel başkan, isteği üzerine aday olabilecek, kendisi imza toplayamayacak, adına da imza toplanamayacak.
- Yönteme Parti Meclisi karar verecek
Değişiklikle, TBMM üyeliği için adayların belirlenmesine yönelik yöntemlerin, ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması, merkez yoklaması olduğu belirtildi. Tüzüğe göre, hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına, il örgütlerinin görüşü doğrultusunda Parti Meclisince (PM) karar verilecek.
Örgüt denetiminde ön secim ve örgüt denetiminde aday yoklamasında seçim sonuçları, PM'nin kararıyla tespit edilerek, Yüksek Seçim Kuruluna merkez yoklaması usulüne göre bildirilecek. PM kararı tespit niteliğinde olup, kesinleşen seçim sonuçlarını değiştirir nitelikte olamayacak. Bu yöntemlerde kullanılacak oy pusulasında adayların bölge, cinsiyet, yaş, meslek gibi dağılımlarının dengeli olmasını sağlayacak önlemler alınacak. Bunu niçin her seçim çevresinin özelliklerine göre oy kullanma esasları yönetmelikle belirlenecek.
Örgüt denetiminde önseçim veya örgüt denetiminde aday yoklaması yapılan seçim çevrelerinde PM, TBMM üye tamsayısının yüzde 15'i kadar sırayı genel merkez kontenjanı olarak belirleyebilecek. Bu kontenjan her bir seçim çevresinde toplam milletvekili sayısının yüzde 15'i kadar olabilecek.
PM, ölçme değerlendirme yöntemlerinden yararlanarak, genel merkez kontenjanına ayrılan sıraları üçte birine kadar il örgütüne, üçte birine kadar gençlik ve kadın kolları üyelerine, üçte birine kadar da TBMM'nin mevcut partili üyelerine ayıracak. Gençlik ve kadın kolları üyelerine ayrılan sıraların en az dörtte biri önceki seçimde milletvekili seçilmiş sıralara ayrılacak.
Merkez yoklamasında ise adaylar doğrudan PM tarafından belirlenecek.
Ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması ya da örgüt denetiminde aday yoklamasına katılanlar, merkez yoklaması, merkez adaylığı veya genel merkez kontenjanı için başvuramayacak.
En az bir seçim çevresinin aday listesinin ilk sırasında engelli adaya yer verilecek.
- Üç dönem kuralı
Tüzüğe göre, bir kişi en fazla üç dönem üst üste milletvekili seçilebilecek. Yarısı tamamlanmadan seçimlerin yenilendiği yasama dönemleri hesaba katılmayacak. Önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak. Partinin milletvekili bulunmayan seçim çevrelerinde milletvekili çıkarmak veya bu seçim çevrelerinde partinin oyunu yükseltmek amacıyla Merkez Yönetim Kurulunun önerisi PM kararıyla dönem kuralı uygulanmayabilecek.
Buraya eklenen ek maddeye göre, dönem kuralı uygulaması 24 Haziran 2018 seçimleriyle oluşmuş TBMM 27. yasama dönemi itibarıyla başlayacak.
- Yerel seçimlerde aday belirleme süreci
Üç dönem kuralı yerel seçimlerde aday belirleme sürecinde de uygulanacak. Buna göre, bir kişi en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek. Ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak. Seçim çevresi değişikliğinde dönem istisnası, Merkez Yönetim Kurulu önerisi PM kararıyla uygulanabilecek.
Örgüt denetiminde ön seçim veya örgüt denetiminde aday yoklamasında seçimle belirlenen milletvekili, il genel meclisi ve belediye meclisi adaylıklarında, parti meclisi ve yüksek disiplin kurulu seçiminde, il ve ilçe yönetim kurullarının seçiminde, il kongre delegeleri ve kurultay delegeleri seçimlerinde yüzde 50 cinsiyet kotası, yüzde 30 gençlik kotası uygulanacak. Cinsiyet ve gençlik kotaları kurultaylarda kademeli olarak arttırılacak.
Bu kota 18-25 yas aralığı için yüzde 10 gençlik kotası, 26-40 yas aralığı için yüzde 20 çalışma çağı kotası olarak uygulanacak.
Adaylık başvurusu olması halinde en az bir engelli, ilçe ve il yönetim kurulları ile PM'de yer alacak.
Disipline sevk işlemlerinde sevk organının ve yetkili disiplin kurulunun belirlenmesinde ilgilinin, parti suçu işlediği tarihteki görevi dikkate alınacak.
Kesinleşen cezaları bağışlama yetkisi, Yüksek Disiplin Kurulunun ve parti üyeliğinin devam etmesi durumunda cezanın kesinleştiği tarihteki başkan veya sekreterinin görüşü alınarak PM'de olacak.
Öte yandan partinin kurultay yönetmeliğindeki bazı maddelerde de düzenlemeye gidildi.