NURAN ERKUL
LONDRA
Dünyada son 50 yıla yakın sürede meydana gelen şiddetli depremler on binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olurken, bu depremlerin ekonomik hasarı 1 trilyon dolara yaklaştı.
Japonya'da 2011'de meydana gelen 9,1 büyüklüğündeki Tohoku depremi ise 360 milyar dolarla ekonomik kaybı en yüksek deprem olarak kayıtlara geçti.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve New York merkezli Sigorta Bilgi Enstitüsü'nden aldığı verilerine göre, dünyada son 50 yıla yakın sürede meydana gelen en şiddetli depremlerden biri 11 Mart 2011'de Japonya'da yaşandı.
Tohoku bölgesinde 9,1 büyüklüğündeki deprem ve ardından meydana gelen tsunami nedeniyle 20 bin kişi hayatını kaybetti ve 70 milyon metreküpün üzerinde enkaz ortaya çıktı. Söz konusu deprem, 360 milyar dolarlık ekonomik hasarla dünyada en yüksek maliyetli deprem oldu.
Sigorta Bilgi Enstitüsü verilerine göre, yol açtığı ekonomik kaybın 47 milyar doları sigorta tarafından karşılanan Tohoku depremi, dünya tarihindeki en yüksek sigortalı deprem olarak kayıtlara geçti.
Japonya'da 1995'te meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki Büyük Hanşin depremi 6 bin 400'ün üzerinde can kaybına yol açarken, depremin ekonomik maliyeti 200 milyar dolar olarak hesaplandı.
Çin'de 2008'de yaşanan 8 büyüklüğündeki Siçuan depreminde 87 binden fazla insan yaşamını yitirdi. Bu depremin ekonomik hasarı da 150 milyar doları buldu.
ABD, YENİ ZELANDA VE ŞİLİ'DE EKONOMİK HASARI YÜKSEK DEPREMLER
17 Ocak 1994'te ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles şehrini vuran 6,7 büyüklüğündeki Northridge depremi, ülke ekonomisi için 50 milyar dolarlık kayıp oluşturdu. Bu hasarın 31 milyar doları sigorta tarafından karşılanırken, Northridge depremi, Tohoku'dan sonra en yüksek sigortalı ikinci büyük deprem oldu.
Yeni Zelanda'yı 2011'de 6,3 büyüklüğüyle sarsan Christchurch depreminin oluşturduğu ekonomik kayıplar ise 40 milyar dolar olarak hesaplandı.
27 Şubat 2010'da Şili'yi vuran 8,8 büyüklüğündeki deprem ve ardından yaşanan tsunami nedeniyle 500'den fazla kişi hayatını kaybetti, 30 milyar dolarlık ekonomik hasar oluştu.
Risk ve reasürans şirketi Guy Carpenter verilerine göre, Christchurch depreminin yarattığı hasarın 14 milyar dolarlık, Şili depreminin ise 8,2 milyar dolarlık kısmı sigorta tarafından karşılandı.
Japonya Niigata'da 2004'te yaşanan 6,6 büyüklüğündeki depremin maliyeti 28 milyar doları buldu.
Endonezya Sumatra'da 26 Aralık 2004'te meydana gelen 9,1 büyüklüğündeki deprem 230 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden olurken, 10 milyar dolarlık ekonomik hasara yol açtı ve 12 milyon metreküp enkaz ortaya çıkardı.
Haiti'de 2010'da yaşanan 7 büyüklüğündeki depremde can kaybı 200 bin, ekonomik hasar 8,5 milyar dolar olurken, deprem nedeniyle 10 milyon metreküplük enkaz çıktı.
2015'te Nepal'i vuran 7 büyüklüğündeki deprem ise 10 milyar doları bulan maliyet oluştururken, 27 milyon metreküplük enkaza yol açtı.
Verilere bakıldığında, dünyadaki en büyük depremlerin ekonomik hasarı 1 trilyon dolara yaklaşmış durumda.
TÜRKİYE'DEKİ DEPREMLER
Bu arada, Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), Türkiye'nin 17 Ağustos 1999'da Gölcük'te yaşadığı depremin maliyetini ise 17,1 milyar dolar olarak hesaplamıştı. Gölcük'te 7,4 büyüklüğündeki depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetmişti.
TÜRKONFED, Kahramanmaraş merkezli depremlerin de 84,1 milyar dolar mali hasara neden olacağı öngörüsünde bulundu.
Dünya Bankası, 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin doğrudan maddi hasarını 34,2 milyar dolar, enkaz kaldırma ve yeniden imar maliyetinin ise bu miktarın iki katını bulabileceğini öngördü.
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ'da 4 Mart itibarıyla 45 bin 968 kişi hayatını kaybetti.
UNDP'ye göre, depremler nedeniyle bölgede 100 milyon metreküp büyüklüğünde enkaz yığını oluştu.
