Brüksel'in göbeğinde piknik

Otomobillerin kentlerde krallığını ilan ettiği göstermelik “arabasız günler” düzenlenerek yayaların ve bisikletlilerin öneminin anımsanmak zorunda kalındığı şu günlerde Brükselliler kentlerine sahip çıktılar. Filozof Philippe Van Parijs’in kaleme aldığı ve kent içi trafik yoğunluğunu protesto etmek amacıyla Brüksel kent merkezinin en yoğun caddelerinden biri olan Anspach bulvarında her pazar toplu piknik yapılmasını öneren bir yazının çeşitli yayın organlarında yer almasından sonra başlayan yurttaş eylemi Brüksel baharı havası estirdi. “Kentimi düşününce kızıyorum ve öfkeleniyorum” diyen Van Parijs başkentte kamuya açık alanların daha çekici ve insana yaraşır hale getirilmesine dönük çalışmaların çok yavaş ilerlemesine bir anlam veremiyor. Yeşilin eksikliği, otomobillerin boğucu bir şekilde kenti esir alması ve yöneticilerin Brükseli çekici bir oturma ve yaşama mekânı yapma yolunda adım atmayı reddetmesi Parijs’i kızdırmış. Eski tüfek Van Parijs, Twitter ve Facebook kuşağını sivil itaatsizlik eylemi düzenlemeye çağırdı ve yeni kuşağa eski tarz bir eylem önerdi: İşlek caddede oturma eylemi! Bir hafta içerisinde sanal âlemde yankı bulan çağrı sonrasında 10 Haziran’da Brüksel’de tarihi borsa binasının önündeki işlek caddede 2000 kişi caddeyi kapatarak Brüksel baharını başlattı. “Yurttaşın sesini duyurma zamanı geldi. Ben yumuşak sivil itiatsizliğe inanıyorum” diyen Van Parijs “Biz insanlar için alanlar istiyoruz, kral otomobil için değil” şeklinde konuşuyor ve Brüksellinin sözcülüğünü yapıyor. İnternet sayesinde herhangi bir örgüt ya da kurum olmadan büyük eylemler yapılacağının örneklerinden biri daha böylece sergilenmiş oldu. İzin alınmadan yapılan ve kent yöneticilerinin göz yumduğu “korsan” piknik “Picnic the Streets!” ulusal ve uluslararası medyanın da dikkatini çekti. Brükselli filozof Van Parijs, Brüksel’deki kamusal alanların otomobiller tarafından işgal edilmesine ve kentin kent sakinleri için yaşanması zor hale gelmesine isyan etti. Eylem zamanı geldiğini düşünen filozof, 1971 yılında Grand Place’a otomobillerin girişine engel olunmasını isteyen yurttaş girişiminden esinlenerek sivil itaatsizlik eylemi olarak tarihi borsa binası ile Brouckère Meydanı arasındaki işlek Anspach Boulevard Caddesi’nde mega-piknik düzenlenmesini önerdi. 1971 yılında Brüksel’in göbeğindeki Grand Place’ı otomobillerden arındırmak için yapılan piknik eylemi sonuç vermiş ve alan trafiğe kapatılmıştı. 7 Mayıs 1971 tarihinde düzenlenen eylem kapsamında açılan imza kampanyasında Jacques Brel’in de imzası bulunuyor. Eylemciler eski kent merkezinin diğer işlek caddelerini de trafiğe kapattırarak kentin nefes almasını sağlamaya çalışıyorlar. Eylem Brüksel’in kalbindeki damarları tıkayan trafiğe ve kentsel çevre düzenlenmesine karşı bir protestoydu. Eylemciler Anspach bulvarının otomobillerden arındırılmasını ve bisikletlilere ve yayalara daha geniş alan sağlanmasını istediler. Kent içi ulaşımın iyileştirilmesini de talep ettiler.

Van Parijs Anvers, Gent ve Leuven kentlerini örnek göstererek “Brüksel’de de daha iyisi yapılabilir, yapılmak zorunda. Bu amaçla piknik düzenledik” dedi. Orta vadede kirlenme ve trafik gürültüsü sorununa el atılmasını umuyor. Kısa vadede ise protesto pikniklerinden başka çare görünmüyor. 10 Haziran Pazar günü 2000 kişi ile dev bir protesto pikniği düzenleyen eylemciler benzer eylemleri geçen haftada düzenleyecekleri duyurdu. Sivil itaatsizlik eylemi hızlı sonuç verdi. Brüksel Belediye Başkanı Freddy Thielemans (PS) bugünden başlayarak yaz boyunca Anspach Caddesi’ni saat 12.00’den itibaren otomobillerden arındırılmış alan yapıldığını duyurdu. Böylece Brükselliler yaz boyunca her pazar piknik yapabilecek.

Protesto pikniği Belçika’da sık rastlanan bir eylem türü. Hükümetin kurulamamasını protesto eylemleri arasında 7 Mayıs 2011 tarihinde düzenlenen “Ceci n’est pas un picnic” (Bu bir piknik değildir) eylemi de vardı. 15 Nisan 2012 tarihinde de Avrupalı çiftçiler Avrupa Birliği’ni protesto etmek için piknik eylemi düzenlemişlerdi.