AK Parti'nin MHP ile uzlaşarak Meclis'e sunduğu 18 maddeden oluşan Anayasa değişikliği
teklifi, 339 oyla kabul edilerek kanunlaştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendisine sunulacak
teklifi onayladığı takdirde 60 gün içinde referanduma gideceğiz.
CHP ve HDP'nin başını çektiği muhalefet, toplumun, Cumhurbaşkanlığı sistemini getirecek 18
maddeden habersiz olduğunu iddia ediyor.
***
Gelin bu 18 maddeye özetle göz atalım:
1-Mahkemeler "bağımsız" olarak tanımlanırken şimdi "Bağımsız ve tarafsız" olarak
tanımlanıyor.
2-Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkıyor.
3-Seçilme yaşı 25'dan 18'e iniyor.
4-Seçimler 4 yılda değil, 5 yılda bir yapılıyor.
5-TBMM'nin görev ve yetkileri, "kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçeyi kabul
etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, TBMM üye tam sayısının 5'te 3
çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek…" şeklinde sıralanıyor.
6-TBMM, Meclis Araştırması, Genel Görüşme, Meclis Soruşturması ve Yazılı Soru yollarıyla
bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Gensoru, denetleme yetkisinden çıkarılacak.
7-Cumhurbaşkanının partisiyle ilişkisi kesilmiyor.
8- Cumhurbaşkanına, "devlet başkanı" sıfatı ile yürütme yetkisi de veriliyor. Cumhurbaşkanı,
kanun yayımlayıp kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebiliyor.
9- Cumhurbaşkanı hakkında, TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle
soruşturma açılıp üye tam sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılabiliyor.
10-Cumhurbaşkanı yardımcılığı geliyor.
11-TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar
verilebilecek. Aynı yetki Cumhurbaşkanına da verilecek ve genel seçimlerle cumhurbaşkanı
seçimi birlikte yapılıyor.
12. Cumhurbaşkanı; tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım, savaş,
seferberlik, ayaklanma gibi durumlarda (OHAL) ilan edebiliyor.
13-Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak.
14-HSYK'nın, 13 üyesinden 3'ü cumhurbaşkanınca; 3'ü Yargıtay tarafından, 1'i Danıştay
tarafından, 3 üyesi ise TBMM tarafından seçiliyor.
15- Kamu idareleri ve KİT'ler dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle
yapılacak.
16-Yeni sisteme uyum için anayasadaki bazı ibareler değiştiriliyor ya da metinden çıkarılıyor.
17-TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılıyor.
18- Bazı değişiklikler, TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleriyle yürürlüğe giriyor.
***
Sistem değişimi önerisini, rayından çıkarıp hukuki ayrıntılara, rejim tartışmasına ve 'tek
adamlık' iddialarına boğmak isteyenlerin sözlerine itibar etmeyin.
Cumhurbaşkanlığı sisteminin en büyük getirisi, çift başlılığa ve koalisyonlara son verecek
olması.
Koalisyonlardan bugün Avrupa ülkeleri bile illallah etmiş durumda.
Zira her koalisyon döneminin ardından Türkiye, pahalılık, çatışma, enflasyon, devalüasyon
ve darbeye sürükleniyordu.
Sandık başına giderken bunları aklımızdan çıkarmayalım…
(Aktüel'den)