Geçen yılın ortalarıydı. Dünyanın en büyük konteyner taşımacılığı şirketi Mediterranean Shipping Co (MSC), Hamburg’da büyük konteyner terminalini işleten dev lojistik şirketi HHLA'nın yarısını satın almak için teklif vermişti. Bu teklif dünya deniz taşımacılığında epey yankı uyandırmıştı. MSC ile Asyaport ile ilişkisini biliyor ama gerek Asyaport‘u gerekse MSC’yi yakından tanıma fırsatı bir türlü olmamıştı… İstanbuldayız… Geçen hafta bu fırsatı nihayet buldum.
* * * *
Türkiye’nin en büyük, en modern konteyner limanı, Avrupa’nın en büyük 10 konteyner limanından biri, dünyada ise ilk 60 arasındaki Asyaport’un Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Soyuer aradı. Kızıldeniz’de yaşananları konuşacaktık. Ama İstanbul’da olduğumu duyunca sitem etti, ‘İstanbul’dasın haber vermiyorsun, yarın gel, hem limanı gezersin hem de Tekirdağ köftesi yeriz‘ dedi.. Beş saate yakın ziyaretimde limanı gezdirdi, ardından enfes köfteleri yedik.
* * * *
Ailesinin bir tarafı Rumeli, diğer tarafı Bursalı 76 yaşındaki Ahmet Soyuer, doğma büyüme Tekirdağlı… İlk ve orta okulu Tekirdağda, sonra gelip İstanbul’da Eczacılık Fakültesi’ni bitirmiş. Eczacılık yapmak bir türlü kısmet olmamış. Çünkü dünyaya açık, girişken, hoşsohbet ve cana yakın kişiliği onu çeşitli alanlarda girişimciliğe yöneltmiş. Tuğla üretimi, armatörlük ve Bankekspres’in kurucu ortaklığı derken bu işe girmiş.
Dünyası, eşi Gülsün Hanım, Ela ve Emre isimli iki evladı, altı torunu ile işi… Pazar, tatil, durdurak bilmeden her sabah geldiği limandan akşam ayrılıyor. Şimdi 150 milyon dolar daha yatırımla kapasiteyi büyütmek, 400 kişiye daha iş kapısı açmak için kolları sıvamış.
* * * *
Ahmet Soyuer’in kızı Ela, İsviçre’deki öğrencilik yıllarında tanıştığı Diego Aponte ile evlenip Cenevre’ye yerleşmiş… 2004’te de ilk çocuğu olan kızı Asya dünyaya gelmiş. Asyaport’un ismi şimdi 19 yaşında olan torundan geliyor. Cenevre’de yaşayan İtalyan Aponte ailesi, konteyner taşımacılığı, liman işletmeciliği ve kruvaziyer gemi sektöründe dünya devi olan MSC adlı grubun sahibi.
MSC Group Yönetim Kurulu Başkanı 83 yaşındaki İtalyan baba Gianluigi Aponte, yani Ahmet Bey’in dünürü… İtalya'nın Sorrento şehrinde doğan Bay Aponte, kariyerine İtalyan Denizcilik Akademisi'nden mezun olduktan sonra aile şirketi adına Akdeniz'de yolcu feribotları işleten bir kaptan olarak başlamış.
Kaptan Aponte, denizciliğe ara verip birkaç yıl bankacı olarak çalıştıktan sonra 1970 yılında sektöre geri dönmüş ve kendi şirketi MSC Mediterranean Shipping Company'i kurmuş. İşe küçük bir kargo gemisi olan “MV Patricia” ile başlamış. Bugün 800 gemi, 155 ülke, 300 rota, 200 bini aşkın çalışanıyla bir dev şirket.
Baba kaptan Aponte ile henüz tanışmadım ama hakkında yazılanlara bakılırsa vefakar bir şahsiyet. Türkiye sevgisini de Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yıl dönümünde göstermiş. Türkiye'nin gücünü simgelemek amacıyla, 400 metre uzunluğu ve 61,3 metre genişliğiyle, kendi sınıfında dünyanın en büyük konteyner gemisine "MSC TÜRKİYE" adını verdi. Türkiye’deki deprem felaketinden hemen sonra depremzedeler için temel ihtiyaçlar ve ilk yardım malzemeleri taşıyan, bin kişiye barınma ihtiyacı sağlayan MSC AURELIA gemisini göndermişti.
* * * *
Asyaport Liman A.Ş. , MSC grubu ile Soyuer ailesinin ortak yatırımı… Tekirdağ ili Barbaros beldesinde… 8 Temmuz 2015’te hizmete giren Asyaport, transit liman denilen bir aktarma limanı. (hubport) Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin konteynerleri, önce Asyaport’a büyük gemilerde geliyor, oradan küçük gemilere aktarılarak Karadeniz’e gidiyor.
Türkiye‘de transit konteyner işlemlerinin yüzde 40'a yakını Asyaport’ta yapılıyormuş. Türkiye limanlar arasında ihracat, döviz kazancı sıralamasında birinci sırada. 2021 yılında 1 milyon 800 bin TEU elleçleme işleme yapılmış. Hedeflenen sayı 2,5 milyon elleçleme. Yeni yatırımla kapasite 4 milyona çıkacak.
Rıhtım uzunluğu 2 kilometre, 9 milyon ton dolgu malzemesiyle deniz doldurularak kazanılan terminal sahası 300 bin metrekare, su derinliği 18 metre, Asyaport, dünya denizlerinde mevcut ve önümüzdeki 20 yılda inşa edilecek en büyük konteyner gemilerinin bile yanaşabileceği bir liman. Yılda 1200 civarında gemi geliyormuş. İstif kapasitesi 91.200 TEU (TEU demek 27 tona kadar yükleme yapılabilen 20 lik konteyner) Biz limanı gezerken Türkiye’ye ve Karadeniz ülkelerine mal getiren veya götüren dört devasa gemiye yükleme boşaltma yapılıyordu.