Vladimir Putin ve Rus devletine ait enerji devi Gazprom, gaz arzını sınırlayarak Almanya’nın/Avrupa‘nın kaderini değiştiriyor gibi görünüyor. Gazprom kısa süre önce Avrupa'nın en büyük doğal gaz boru hattı olan Nord Stream 1'den doğal arzını yüzde 60 azalttı. Batı, karşı Rusya’ya yaptırım kartını masaya sürerken, Rusya da doğal gaz musluğunu yavaş yavaş kısıyor …
* * * *
Almanya, Rus doğalgazına bağımlılıktan kurtulmak istiyor. Bunun için yoğun çaba çaba sarf ediyor, her imkanı zorluyor… Yenilenebilir enerji kullanımını artırmaya çalışıyor. Bu çabalara şimdi bir de ‘aciliyet‘ eklendi. Yeraltı gaz depolarını doldurmak için yarışıyor. Almanya’da depoların şu anda yüzde 58 oranında dolu olduğu söyleniyor.. Avrupa Komisyonu, Kasım başına kadar yüzde 80 olmasını istiyor. Almanya daha da ileri giderek yüzde 90 doluluğu hedefliyor. ‘Şans yok gibi‘ diyorlar.
* * * *
Uzmanlara bakılırsa, Rus gazı olmadan bu hedeflere ulaşmak zor… Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol da ‘Son haftalarda Kremlin'in bakım bahanesiyle arzı kısması, aslında kışa hazırlanırken depolama tesislerinin dolmasını önlemek için tasarlanmış ve daha geniş kesintilerin başlangıcı olabilir‘ diyor… Yani Rusya’nın bariz bir şekilde arzı kesmeye başladığı söyleniyor…
* * * *
Savaştan önce Rusya, Avrupa'nın gaz arzının yüzde 40'ını sağlıyordu. Nord Stream 1'den gelen arzın yüzde 60 azalması İtalya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya'da arz kesintilerini tetikledi. Polonya, Bulgaristan, Fransa ve Hollanda dahil olmak üzere bir dizi ülkeye de gaz arzı kesildi. Fatih Birol, Financial Times'a verdiği röportajda ‘Avrupa Rusya'nın bu kış tüm gaz arzını durdurma ihtimaline karşı derhal hazırlanması gerekir‘ dedi.
* * * *
Almanya üç aşamalı ‘Gaz Acil Uyarı Planı’nda dün ikinci aşamaya geçti, yani ‘alarm‘ ilan etti. İlk aşama ‘erken uyarı‘ 30 Mart’ta ilan edilmişti. Üçüncü aşama da zaten devlet her türlü müdahale hakkını kullanacak. Alman Ekonomi Bakanlığı’na göre, durum çok gergin. Ekonomi Bakanı ‘Durum ciddi. Önceliğimiz gaz depolarını doldurmak. Ayrıca gaz tasarrufu gerekiyor. Tüm tüketiciler, kışı geçirebilmemiz için gaz tüketimini mümkün olduğunca azaltmalıdır‘ dedi. Bakan ‘Gaz tasarrufu milli bir çabadır‘ diye halkı uyardı.
* * * *
Almanya daha büyük hacimlerde pahalı LNG tedarik için giderek daha fazla ABD'ye yöneliyor. Avrupa'da referans gaz fiyatı, megavatsaat başına yaklaşık 127 Avro seviyesinde işlem görüyor - bir yıl önceki seviyesine göre yüzde 300'den fazla. Almanya’da henüz kapatılmamış olan üç nükleer santralden tekrar faydanılması tartışılıyor. Kömür santrallerinin devam etmesi konuşuluyor. Çevre ve iklim konusu gündemde değil artık. Doğal gaz ile elektrik üreten tesisler kapatılıyor. Depoları hızla doldurabilmek için ek 15 milyar Avro bütçe ayrıldı…
* * * *
Aslında 2022 yılının toparlanma, yükseliş yılı olması gerekiyordu. İki yıldır salgın, tedarik zinciri sorunları, şimdi de savaşın yol açtığı ciddi sorunlar... Normale dönüş, ekonominin büyüme umudu çok büyüktü. Ne yazık ki, bu umut aydan aya kayboluyor. Alman refah pastasını küçültecek bir ekonomik gerileme riski her geçen gün artıyor. Alman Maliye Bakanı iki gün önce ‘Çok ciddiye alınması gereken bir ekonomik kriz tehlikesi var‘ diyerek uyardı.
* * * *
Ekonomisi güçlü Almanya’da şu anda aşırı şiddetli ani bir ekonomik çöküş olması belki pek olası değil. Çünkü işgücü piyasası şimdilik sağlam ve şirketlerin sipariş listelerinin doluluk oranı fena değil. Ancak yapılan analizler özünde doğru. Çünkü enflasyon, faiz artışları, salgın riskinin tekrar artması, tedarik zinciri sorunları, gaz kıtlığı ve Çin ile yaşanan sorunlar - bunlar, Almanya'da uzun süredir görülmeyen ama ufukta beliren bir kriz kokteylinin bileşenleri…