Geçen hafta, 18-24 Eylül tarihleri arasında, Türkiye’de, ‘15’inci Ahilik Haftası’ kutlandı. Hafta boyunca ülkenin her köşesinde, farklı boyutlarda ahilik etkinlikleri yapıldı. Yetkililer, ahilik mesajları yayınladılar. Bu vesileyle ahilik değerleri tekrar gündeme geldi. Millet olarak, ahilik ilkelerine ne kadar muhtaç olduğumuz dile getirildi.
Bu hafta da, 29 Eylül 4 Ekim arasında, Hollanda’da ‘Yalnızlık Haftası’ yaşanacak. Bir milyon Hollandalının kendisini yalnız hissettiği günümüzde, Yalnızlık Haftası’nda, modern toplumun önemli bir sorununa dikkat çekilecek. Belediyeler başta olmak üzere, bir çok mahalli kuruluş Yalnızlık Haftası çerçevesinde çeşitli etkinlikler yapacak.
Çifte aidiyete sahip olan bizler için, Ahilik Haftası ne kadar önemliyse, Yalnızlık Haftası’nın da o kadar önemli olduğunu tekrar etmeme gerek var mıdır bilmiyorum. Her ne kadar, bazı dar görüşlü siyasetçilerin ifadelerinde yer bulduğu gibi, çifte aidiyet toplumsal uyuma bir engel değil, aksine bireylerin zengin değerlere sahip olmasını beraberinde getirir. Bu da, renkli, çoğulcu ve zengin bir toplumu oluşturur.
Bu duygulardan hareketle, geçmiş yıllarda Hollanda Türkevi Derneği öncülüğü ve yer yer, şimdilerde artık yönümüzü Hollanda’ya çevirdik deseler de, Hotiad (Hollanda Türk İş Adamları Derneği) işbirliği ile ahilik programları yapıldı. Hatta, ahilik programlarına yine ahilik ilkelerine yakın değerleri savunan, Hollanda toplumsal sorumlu girişimci kuruluşlarıyla ortak faaliyetler yapıldı.
Bu çerçevede, Amersfoort Belediye binasında, Türk ve Hollandalı bilim insanlarının konuşmacı olarak katıldığı, ahilik programı gerçekleştirildi. O görkemli ve bir o kadar da tarihi binada, Ahi Evran-ı velinin, “Ahi'nin eli, kapısı, sofrası açık; gözü, beli, dili kapalı olmalı" sözlerinin anlamı Türkçe ve Hollandaca olarak dile getirildi.
Dahası da var: Hollanda’da yapılan ahilik programlarının raporu, Hollandalı yazar ve düşünür Abdulwahid van Bommel tarafından kaleme alınıp, Türkevi Yayınları kapsamında, Hollandaca kitap olarak yayınlandı ve okuyucuların beğenisine sunuldu. Kitapta, ‘Ahiliğin yedi altın kuralı’ geniş bir şekilde anlatıldı.
Yalnızlık Haftası’na gelince. Bu yıl 15’incisi organize edilen “Yalnızlık Haftası”, her geçen gün kendini yalnız hissedenlerin arttığı günümüzde, yalnızlık sorununa katkıda bulunmayı amaçlıyor. Kendilerini yalnız hissedenlerle dayanışma, yalnız olmadıklarını gösterme amacıyla organize edilen etkinlikler, Halk Sağlığı Refah ve Spor Bakanlığı tarafından da desteklenerek toplumun her kesimine hitap etti.
Kişinin kendisini bir yere, gruba, aileye, mahalleye, kente ait hissetmesi, insanın en temel ihtiyaçları arasında yer almaktadır. Yaşamın her döneminde ortaya çıkacağı gibi, daha çök ilerleyen yaşlarda baş gösteren ‘yalnızlık duygusu’, adeta sosyal bir sorun olarak karşımızdadır.
Yalnızlıkla mücadele çerçevesinde yıl boyu, haftada en az iki gün olmak üzere, semt evlerinde akşam yemekleri organize eden kurumlardan birisi de ‘Sosyal Restoran’ olarak bilinen Resto VanHarte”dır. Türkevi Derneği’nin de geçmiş yıllarda, Ramazan ve Kurban Bayramları haftası, aralık ayında ‘Mevlana Rumi Haftası’ adıyla organize ettiği Resto VanHarte, 25 eylül 6 ekim tarihleri arası Albert Heijn marketleriyle birlikte çeşitli etkinlikler organize ediyor.
Ahilik ve yalnızlık haftasının arka arkaya gelmesiyle gündeme gelen, çifte aidiyet konusuna dönersek: Avrupa’da yaşayan Türkler, bir taraftan ebeveynlerinin Anadolu’dan getirdikleri değerlerle hemhal olurken, diğer taraftan da, içinde yaşadıkları toplumun sorunları ve değerleriyle de iç içedirler. Hem Ahilik sistemi hem yalnızlık sorunu bizim gündemimizdedir. Ahilik sisteminin, özellikle ‘iş ahlakı’nın yeniden çağdaş bir değer olması ve büyük Türk düşünürü Sadreddin Konevi’nin “Allah’ım, …. senden yoksul ve düşkünleri sevmeyi istiyorum”, duasındaki hikmeti anlamaya çalışalım.
Veyis Güngör
29 Eylül 2023