ANKARA (AA) - ABD Kongre Araştırma Servisinin (CRS), AUKUS'a (Avustralya, İngiltere ve ABD arasındaki nükleer denizaltı ittifakı) ilişkin raporunda, Canberra'nın nükleer denizaltılar (SSN) yerine alternatif olarak geleneksel askeri kabiliyetini güçlendirmesinin daha akıllıca bir yatırım olabileceği bildirildi.
CRS tarafından, AUKUS'un (Avustralya, İngiltere ve ABD arasındaki nükleer denizaltı ittifakı) ilk ayağına alternatif olarak seçeneklerin sunulduğu bir rapor yayımlandı.
Raporda, ABD'ye ait SSN'lerin bölgede Avustralya'yla ortak kullanılabilme seçeneği değerlendirilirken bunun olması durumunda Avustralya'nın SSN'lere yatırım yerine geleneksel savunma harcamalarına yönelebileceği ihtimaline değinildi.
Avustralya'nın, kendi SSN'lerini satın almak ve inşa etmenin uzun vadeli ve maliyetli olduğuna işaret edilen raporda, "(Avustralya) Bu fonları, uzun menzilli gemisavar füzeler, insansız hava araçları, uzun menzilli bombardıman uçakları gibi diğer askeri yeteneklere yatırabilir." ifadesi kullanıldı.
Raporda, Avustralya'nın bu alternatifleri değerlendirmemesi durumunda, "savunma bütçesinin olumsuz yönde etkilenebileceği" uyarısında bulunularak, "Bu durumda, Avustralya'nın, Çin'in saldırganlığını engelleme yönündeki askeri kabiliyeti de kısıtlanabilir." ifadesine yer verildi.
Daha önceki aşamalarda bu yöndeki alternatiflerin gündeme gelmediği kaydedilen raporda, Canberra'nın, yatırımını SSN dışı askeri kabiliyetlerini güçlendirmeye yönlendirmesinin hem Avustralya hem de ABD'nin yararına olacağı değerlendirmesinde bulunuldu.
- Yeşiller'den rapora tepki
AUKUS karşıtlığıyla bilinen Avustralya Yeşiller Partisi Senatörü David Shoebridge, raporda yer alan tavsiyelerin "ortaklıktan daha çok stratejik teslimiyet" olarak göründüğünü savundu.
Rapordaki önerilerin, Avustralya'nın hem fonlarının hem de üslerinin ABD'ye teslim edilmesi ancak karşılığında herhangi bir denizaltıya sahip olunmaması anlamına geldiğini vurgulayan Shoebridge, "Bu ABD açısından oldukça akıllıca bir seçenek." diye konuştu.
- AUKUS anlaşması
ABD ve İngiltere'nin teknoloji transferiyle Avustralya'nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltı filosu oluşturmasını hedefleyen AUKUS anlaşması, 16 Eylül 2021'de imzalanmıştı.
3 ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan "AUKUS" adlı güvenlik anlaşması uyarınca Güney Avustralya eyaletinin başkenti Adelaide'deki tersanelerde nükleer enerjiyle çalışan en az 8 denizaltı inşa edilecek.
Anlaşmada Çin'in adı anılmasa da 3 ülkenin "artan bölgesel güvenlik endişelerine" yaptıkları vurgu, işbirliğinin Pekin'in bölgedeki askeri gücünü dengelemeye yönelik bir pakt olduğu yorumlarına yol açmıştı.