İngiltere'nin güneyindeki Dorset'in Jurassic Sahili'ndeki kayalıklarından devasa bir deniz canavarının kafatası çıkarıldı.
Kafatası, yaklaşık 150 milyon yıl önce okyanuslarda terör estiren deniz sürüngeni 'pliosaur'a ait.
2 metre uzunluğundaki kafatası fosili, türünün şimdiye kadar keşfedilen en bütünlüklü örneklerinden biri ve bu sürüngene dair yeni bilgiler veriyor.
Yerel paleontolog Steve Etches, başka hiçbir yerde buna eşdeğer bir örnek olmadığına inanıyor.
"Bu şimdiye kadar üzerinde çalıştığım en iyi fosillerden biri. Onu eşsiz kılan şey eksiksiz olması" diyor.
"Alt çene ve üst kafatası, yaşamında olduğu gibi birbirine geçmiş durumda. Dünya çapında, bu ayrıntı düzeyine sahip çok az örnek var. Bulunduklarında da pek çok parça eksik oluyor, ama bu, biraz çarpık olsa da, her kemiği mevcut."
Çoğu insanın boyundan daha uzun olan kafatası, yaratığın genel olarak ne kadar büyük olduğuna dair fikir veriyor.
Kafatasındaki 130 diş tek bir ısırıkla avını öldürebilecek kadar uzun ve keskin.
10-12 metre uzunluğundaki pilasaur, hızlı hareket etmesini sağlayan palet benzeri dört güçlü uzvuyla okyanustaki en üst düzey yırtıcıydı.
Bristol Üniversitesi'nden Dr. Andre Rowe, "O kadar büyüktü ki, bunun bir çeşit su altı T. rex'i olduğundan hiç şüphem yok" diyor.
Avları arasında uzun boyunlu kuzeni plesiosaur ve yunus benzeri ichthyosaur gibi diğer sürüngenlerin de olabileceği, diğer pliosaurlarla bile beslenmiş olabileceğini ortaya koyan fosil kanıtlar olduğu belirtiliyor.
Bu fosil kafatasının bulunma şekli de ilginçti.
İngiltere'nin güneyindeki ünlü Dünya Mirası Jurassic Sahili'ndeki Kimmeridge Körfezi yakınlarındaki bir plajda gezinirken tesadüfen bulundu.
Fosil meraklısı Phil Jacobs, pliosaurun burnunun ucunu kıyıya vurmuş halde rastladı. Taşımak için çok ağır olduğundan arkadaşı Steve Etches'i almaya gitti ve ikili fosil parçasını güvenli bir yere götürmek için derme çatma bir sedye hazırladı.
Fosilin geri kalanının yeri ise drone ile havadan yapılan araştırma ile belirlendi.
Ancak burada gömülü durumda olabileceği düşünülen fosile zarar vermeden ulaşabilmek çok hassas ve tehlikeli bir çalışma gerektiriyor.
Aşağıdaki fotoğrafta, yerden 15 metre yükseklikte, halatlara tutunarak kurulan özel bir düzenek görülüyor.
Dünyanın dört bir yanından bilim insanları, bu sürüngenlerin nasıl yaşadıkları ve ekosistemlerine nasıl hükmettikleri konusunda yeni bilgiler edinmek için Dorset fosilini ziyaret etmek için sabırsızlanıyor.
Paleobiyolog Profesör Emily Rayfield kafanın arkasındaki büyük dairesel açıklıkları incelemeye başladı bile. Bu açıklıklar ona pliosaurun çenelerini çalıştıran kasların büyüklüğü ve ağzı kapanıp avını ezerken ortaya çıkan kuvvetler hakkında fikir veriyor.
Bu kasların çeneye yaklaşık 33.000 newtona (kuvvet birimi) denk bir kuvvet uyguladığı tahmin ediliyor. Bağlam açısından, yaşayan hayvanlardaki en güçlü çeneler 16.000 newton ile tuzlu su timsahlarına ait.
(BBC)